Tritan ; is het echt zo kristalhelder?

Zo’n vijftien jaar geleden, in oktober 2007, introduceerde het Amerikaanse Eastman Chemical Company hun nieuwste innovatie op het gebied van transparante kunststoffen: Tritan. Een copolyester met een hele reeks voordelen boven traditionele copolyesters. Dit nieuwe materiaal werd in korte tijd zó populair dat Eastman al in maart 2008 bekend maakte de productie te verhogen om aan de vraag te kunnen voldoen. Niet veel later, in 2010, werd het materiaal ook toegestaan in de Europese Unie. Inmiddels wordt het glanzend, transparante Tritan wijdverspreid toegepast en zijn er aardig wat merken die het materiaal gebruiken voor hun lichtgewicht waterflessen en broodtrommels. Toch verkopen wij het bij Green Jump niet en dat leggen we je graag uit.

Een ideale kunststof, zo het lijkt

De populariteit van Tritan heeft na BPA-gate een vlucht genomen. Begrijpelijk, want het materiaal is ‘crystal clear’, vrijwel onbreekbaar en dat het BPA-vrij is wordt zo ongeveer van de daken geschreeuwd. Ook zegt men dat het materiaal bestand is tegen hoge temperaturen en kan het snel en gemakkelijk verwerkt worden. Maar het interessante is eigenlijk, dat er – relatief gezien - nog maar weinig onderzoek is gedaan naar eventuele lange termijneffecten. En het onderzoek dat wél gedaan is, lijkt niet helemaal vrij van controverse.

Een belangenverstrengeling en een verschil van mening

In 2011 kwam uit onderzoek naar voren dat Tritan synthetisch oestrogeen zou lekken en daarmee hormoonverstorend zou zijn. Echter de onderzoekers werden– succesvol – aangeklaagd door Eastman. Waarom? Volgens een tweede onderzoek zouden de gebruikte monomeren in Tritan juist niét hormoonverstorend zijn. En als klap op de vuurpijl bleek Bittner, de hoofdonderzoeker van het eerste onderzoek, zelf een bedrijf te hebben dat BPA-vrij plastic verkocht. Inderdaad, een behoorlijke ‘conflict of interest’. Wat de waarheid dan is? Bittner bleef in ieder geval bij zijn standpunt, want hij zou strengere testwaarden hebben gebruikt die het verschil verklaren. Eastman daarentegen heeft altijd vastgehouden aan de resultaten van het tweede onderzoek.

Nét niet maximaal getest op hormoonverstorende eigenschappen

Volgens Eastman zijn er daarnaast diverse, onafhankelijke, testen die aantonen dat Tritan vrij zou zijn van estrogenic en androgenic activity. Dat is uiteraard goed nieuws. Om te bepalen of een materiaal hormoonverstorende eigenschappen kan hebben, zijn er verschillende testen mogelijk. Onder andere de OECD heeft hier een schema voor opgesteld variërend van Level 1 testen (bestaande data) tot Level 5 testen (uitgebreid onderzoek naar nadelige hormoonverstorende effecten over de gehele levenscyclus). Als we kijken naar de testen die Eastman aanhaalt, blijkt het hier te gaan om OECD Level 2 en Level 3 testen (in vitro en in vivo testen voor specifieke hormoonmechanismen). Niet het maximaal haalbare dus, en vragen over eventuele nadelige lange termijneffecten blijven daarmee bestaan. Zo concludeerden Koreaanse onderzoekers in 2015, met een Level 4 test, dat er wel degelijk nadelige hormoonverstorende effecten lijken op te treden en dat verdere onderzoeken gewenst zijn.

Een lastig vraagstuk

Plastic en onze hormoonhuishouding…het blijft complex. Welke potentieel schadelijke stoffen kunnen migreren uit een kunststof en wanneer is dat te veel? Vragen die onderzoekers regelmatig proberen te beantwoorden. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken uit 2013, 2014 en 2016 blijkt dat uit BPA-vrije materialen, zoals Tritan en bijvoorbeeld polyethersulfon, wel degelijk stoffen als alkalen, ftalaten en antioxidanten kunnen migreren. Gelukkig blijkt ook dat die hoeveelheid over tijd afneemt tot een verwaarloosbaar niveau.

Daarom vind je bij ons geen Tritan in de shop

Na 2016 is er verrassend weinig wetenschappelijke informatie te vinden over Tritan. Maar de algemene conclusie uit diverse onderzoeken en artikelen over BPA-vrije materialen zoals Tritan, is eigenlijk overal hetzelfde: plastic is en blijft een lastig vraagstuk en aanvullend onderzoek naar potentiële hormoonverstorendheid blijft nodig.

Voor ons geldt dat we niet met zekerheid kunnen zeggen dat Tritan schadelijk zou zijn, maar helaas ook niet dat het 100% veilig is. Een gevalletje grijs gebied…en daar ligt onze voorkeur niet. Liever kiezen wij voor producten en materialen waarvan we zeker weten dat ze veilig zijn.

Gelukkig zijn er genoeg alternatieven!

Elke dag zoeken we bij Green Jump naar de mooiste en fijnste alternatieven die het dagelijks leven makkelijker maken. We kiezen daarbij voor producten van veilige materialen én bedrijven die het beste met onze wereld voor hebben. Omdat er voor ons nog twijfel bestaat rondom Tritan, kiezen we ervoor producten van dit materiaal niet in ons assortiment op te nemen. Wat we wel voor je hebben? Fijne alternatieven van onder andere RVS en glas voor elk moment van de dag, zoals praktische babyflessen, handige meeneembakjes en mooie drinkflessen. Net zo mooi en net zo makkelijk!

Tot slot

Mocht je een plastic voedselproduct niet kunnen vermijden, dan is het goed te weten dat onderzoek van de University of Cincinnati in 2021 heeft aangetoond dat Tritan drinkflessen ‘transient BPA’ kunnen bevatten; BPA dat tijdens het productieproces op het product terecht is gekomen en eraf te wassen is. Geen gevolg van het materiaal zelf dus, maar wel een goede reminder om elk nieuw product voor het eerste gebruik even goed te reinigen!

Loading