Keramische pannen leken mij de veiligste en meest praktische optie
Als moeder van drie wil ik natuurlijk dat mijn kinderen zo min mogelijk rommel binnenkrijgen — niet alleen via hun voeding, maar ook via de spullen waarmee ik het klaarmaak. Onze oude koekenpannen waren echt aan vervanging toe, dus ik besloot te investeren in iets beters: nieuwe keramische pannen zonder giftige stoffen, PFAS-vrij en handig voor dagelijks gebruik. Ik was content met mijn keuze.
Maar helaas… na wat dieper graven bleek het verhaal toch iets minder simpel. Waar ik een goed gevoel kreeg omdat ik een “keramische” pan had – en dus vrij van chemicaliën die in je voedsel terechtkomen -, bleek dit een stuk grijzer gebied dan gedacht: ‘quasi-keramisch’, vervangende coatings met onduidelijke samenstellingen en heel veel mooie claims, maar weinig transparantie. In dit blog vertel ik wat ik ontdekte, waarom het loont om iets verder te kijken dan het label PFAS-vrij en welke pannen écht beter uit de test kwamen.

Keramisch, dacht ik. Tot ik beter keek
Toen ik mijn koekenpannen kocht, vertrouwde ik erop dat keramisch = veilig = PFAS-vrij = weinig chemicaliën. Maar via onder andere een artikel in The Guardian “Toxic truth? The cookware craze redefining ‘ceramic’ and ‘nontoxic’” bleek dat veel pannen die als keramisch worden geadverteerd, eigenlijk quasi-keramisch zijn.

Wat betekent “keramisch” en waarom is dat misleidend? In pannen betekent keramisch dat de antiaanbaklaag is gemaakt van een mineraal materiaal op basis van zand, in plaats van kunststoffen zoals PTFE (de stofgroep waar PFAS onder valt). Die laag wordt via een zogenoemd sol-gel-proces aangebracht, waardoor de pan glad en hittebestendig wordt. In werkelijkheid verschillen de samenstellingen per merk sterk — en niet elke “keramische” pan is dus zo natuurlijk of vrij van schadelijke stoffen als je zou denken. Deze “quasi-keramische” coatings bestaan vaak uit een sol-gel laag op een aluminium ondergrond, niet uit echt keramiek (dat van klei, silica, mineralen en vuur gemaakt wordt). De samenstellingen zijn vaak een “black box”: fabrikanten houden de precieze formule geheim, beschermd door bedrijfsgeheimen. Daardoor weet je niet precies welke polymeren, metalen of additieven gebruikt worden.

Zijn (quasi) ‘keramische’ pannen wel zo gezond?
Een onderzoek uit 2016/2017 liet zien dat sommige ‘quasi-keramische’ pannen nanoschaaldeeltjes van titaniumdioxide (TiO₂) bevatten. In laboratoriumtests bleek dat titanium – zowel in ionische vorm als in minuscule deeltjes – kon migreren naar vloeistoffen die voedsel moesten nabootsen. Dergelijke studies gebruiken meestal voedsel­simulanten (zoals zure oplossingen of water), waarbij de testcondities – hoge temperaturen, lange contacttijden en sterk beschadigde coatings – vaak zwaarder zijn dan in een normale keuken. Tot nu toe is er dan ook geen overtuigend bewijs dat bij dagelijks gebruik, zonder diepe krassen of slijtage, grote hoeveelheden titanium dioxide vrijkomen of dat dit leidt tot bewezen gezondheidseffecten. Toch stapelen de aanwijzingen zich op dat sommige van deze ‘gezonde’ pannen minder onschuldig zijn dan gedacht. Zoals ook uit onafhankelijke tests blijkt van de consumentenbeschermingswebsite Lead Safe Mama — beschreven in dit artikel van The Guardian — werden in bepaalde quasi-keramische pannen van diverse merken hoge concentraties titanium gemeten, wat wijst op het gebruik van titaniumdioxide-nanodeeltjes. In sommige gevallen werden daarnaast sporen van lood, kwik, cadmium, siloxanen, potentieel giftige monomeer-bijproducten en andere onbekende stoffen gevonden: stoffen die bij slijtage of blootstelling aan hoge temperaturen mogelijk schadelijk kunnen zijn.

Alles bij elkaar zijn er dus aanwijzingen dat quasi-keramische pannen bepaalde ingrediënten kunnen bevatten die je liever wilt vermijden. Zelfs als de concentraties afzonderlijk laag zijn, is er nauwelijks onderzoek gedaan naar de gecombineerde effecten van al deze stoffen wanneer ze in contact komen met voedsel – iets wat een hele reeks nieuwe vragen oproept over de echte veiligheid van zogenaamd ‘niet-toxische’ pannen.

De stof titaniumdioxide (E171) is sinds 2022 verboden als kleurstof in voedingsmiddelen, vanwege twijfels over de veiligheid bij langdurige inname. Voor kookgerei gelden echter andere regels, waardoor het gebruik van titaniumdioxide in coatings nog steeds is toegestaan. En precies daar wringt het: wat ‘veilig’ heet in marketing, blijkt in de praktijk niet altijd zo eenvoudig. Er is geen algemene definitie van “nontoxic” of “ceramic” in deze context, wat marketingclaims extra onduidelijk maakt. 

Kortom: ik ontdekte dat mijn keramische pan misschien wel PFAS-vrij is in de zin van “geen PTFE/PFOA”, maar dat “quasi­-keramisch” ook andere chemicaliën kan bevatten waar ik liever vanaf wil.

Testen van pannen: welke pannen presteerden goed en waarom
Enkele pannen die er uitsprongen volgens dit artikel in The Guardian: 

• • Beste allround pan: Netherton Spun Iron Chef’s Pan. Deze pan is gemaakt van ca. 99,1 % zwart gesponnen (spun) ijzer, voorgeconditioneerd met eetbare lijnzaadolie. GEEN coating, dus niets dat los kan raken, vervagen of chemicaliën kan lekken. 

• • Beste budget-keramische pan: GreenPan Essence. PFAS-vrije keramische coating (“Thermolon ceramic non-stick coating, enhanced with diamond” zegt de fabrikant), goede non-stick prestatie bij lagere temperatuur. Maar ook nadelen: ovenveiligheid niet erg hoog, geur bij eerste gebruik, materiaal voelt wat ‘lichter’, duurzaamheid iets twijfelachtiger. 

• • Beste keramische coated pan: ProCook Elite Tri-Ply ceramic-coated pan. Deze wordt geroemd om goede bouwkwaliteit en dat de coating relatief robuust is in gebruik. 

• • Beste luxe pan zonder coating: Le Creuset 3-ply stainless steel uncoated pan. Duurzaam, geen coating om je zorgen over te maken, goede hitteverdeling. 

Waarom we bij Green Jump kozen voor de Netherton pan
Wellicht heb je al eens gezien dat we bij Green Jump een uitgebreide selectie pannen hebben van het merk Netherton. Wat Netherton bijzonder maakt, is de combinatie van vakmanschap en milieubewustzijn. Elke pan wordt nog steeds op traditionele wijze gesponnen uit hoogwaardig zwart ijzer, een techniek die generaties lang is doorgegeven en zorgt voor een sterke, duurzame pan die jarenlang meegaat. In plaats van chemische coatings vertrouwt Netherton op natuurlijke behandeling met eetbare oliën om de pan in te branden, waardoor hij van nature anti-aanbak wordt en veilig is voor jou en/of voor je gezin. Het resultaat is een pan die niet alleen functioneel en robuust is, maar ook met respect voor mens en milieu is geproduceerd — een echte investering in kwaliteit én duurzaamheid.

De Netherton pan die goed uit de test kwam, heeft geen chemische coating die kapot kan gaan of bij hoge hitte kan lekken. Hij gaat lang mee: geen fragiele laag, geen oppervlakken die snel beschadigen. Het heeft goede prestaties: goede non-stick werking (door pan juist te gebruiken en te onderhouden) en een goede warmteverdeling. Netherton is transparant over de materialen: wat de samenstelling en de afwerking is. De Netherton Spun Iron Chef’s Pan voldeed precies aan alle criteria. Geen coating = geen zorgen over slecht gelijnde non-stick lagen of PFAS/PFOA. Spun zwart ijzer is robuust, wordt beter met gebruik; je moet hem wel goed inbranden of conditioneren (via olie etc.), maar daarna werkt hij steeds beter (merken wij hier in huis ook, pannenkoeken en spiegelei gaan ook goed!). Het gewicht is redelijk (niet extreem zwaar zoals enkele gietijzeren pannen), de hitteverdeling is goed en je kunt metalen spatels gebruiken zonder dat je je coating kapot maakt.

Keramisch, duurzaam, of gewoon marketing?
Dus, ja, ik dacht dat ik “goed bezig was” met mijn keramische koekenpan. Maar nu weet ik: het draait niet alleen om de term “keramisch” of “PFAS-vrij” op de doos. Het gaat om materiaal, transparantie, gebruiksadvies én duurzaamheid. En dit bewijst maar weer eens, geloof niet alles wat er gezegd wordt en prik door de marketingclaims heen en ga zelf op onderzoek uit, al zou je denken dat deze verantwoordelijkheid niet bij de consument zou moeten liggen.

Ten slotte, nog een handig lijstje voor jou hieronder om op te letten.

Waarom anti-aanbakpannen (zelfs “keramisch”) niet altijd de beste keuze zijn

• • Slijtage & beschadiging: coatings (PTFE, keramische, quasi-keramisch) slijten; zodra krasjes ontstaan, kan materiaal loslaten of kunnen er meer chemicaliën vrij komen.

• • Hoge temperatuur: veel coatings kunnen boven bepaalde temperaturen degraderen, wat leidt tot vrijgave van stoffen die je liever niet wilt in je eten. Sommige quasi-keramische coatings kunnen gaan lekken boven ~260 °C. 

• • Betrouwbaarheid / marketingclaims: “PFAS-vrij”, “nontoxic”, “ceramic” worden vaak gebruikt zonder dat consumenten de volledige materiaalsamenstelling of testuitslagen zien. Soms zijn de claims vaag, of vervangen sommige chemicaliën alleen PFAS door iets dat minder onderzocht is. 

• • Eco-impact & levensduur: coatings die niet lang meegaan moeten vervangen worden; pannen die constant opnieuw gekocht moeten worden zijn minder duurzaam. Bovendien het afval of de milieubelasting van coatingmaterialen kan hoog zijn.

Conclusie: Waar let je nu op als je veilig wilt koken?

• • Kies pannen zonder coating, zoals spin-of gietijzer of goede roestvrij staal / meerlagige (multi-ply) metalen pannen.

• • Als je wel coating wilt (voor gemak), kies voor merken die écht PFAS-vrij, transparant zijn in wat ze gebruiken, en let op testgegevens. Maar laten we eerlijk zijn, je kunt er een heuse studie aan wijden en even serieus; wie heeft de tijd daarvoor?

• • Let op gebruik: vermijd hoge temperaturen boven wat de fabrikant aangeeft, gebruik geen metalen spatels op delicatere lagen, reinig voorzichtig, droog goed, verbranden van olie etc.

• • Overweeg dit als investering: een goede pan die lang mee gaat en veilig is, is beter voor gezondheid én milieu dan goedkope, trendy pannen die snel kapot gaan.

Het bericht PFAS-vrije pannen: mijn ontdekkingstocht én waarom<br> anti-aanbakpannen niet zo onschuldig zijn als je denkt verscheen eerst op Green Jump's blog.

Hormoonverstoorders en de mogelijke effecten

Van meer dan 1800 chemicaliën gebruikt in materialen om voedsel op te slaan, te bereiden, te verpakken en te serveren is bekend dat ze met voedsel in contact komen. Veel van deze chemicaliën hebben eigenschappen waar bezorgdheid over is en anderen zijn nooit getest op hun toxiciteit. Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat blootstelling aan onder andere hormoonverstoorders via voedsel, verpakkingen en kookmaterialen negatieve effecten kan hebben op de gezondheid van kinderen, met name tijdens hun vroege ontwikkeling. Baby’s en jonge kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor o.a. hormoonverstoorders vanwege verschillende biologische- en ontwikkelingskenmerken die hen in een andere positie plaatst dan volwassenen. Ze ondergaan in hun vroege levensjaren een periode van extreem snelle groei en ontwikkeling, waarbij hun organen, hersenen en hormoonstelsel zich nog in een kwetsbare fase bevinden. Hormoonverstoorders kunnen de normale werking van dit ontwikkelingsproces verstoren, wat kan leiden tot langetermijneffecten zoals ontwikkelingsstoornissen, gedragsproblemen en verstoring van de voortplantingsgezondheid.

Wat kun je zelf doen voor je kleintje om inname van nare stoffen zoveel mogelijk te beperken?

Dit begint bij het inkopen, bereiden en bewaren van voeding in duurzame materialen zonder nare stoffen. Kijk eens kritisch naar de materialen die je gebruikt om voedsel te bereiden en te bewaren, ook voor jezelf. Hieronder een lijstje waar je aan zou kunnen denken:

• Allereerst natuurlijk de babyflessen. Hier is veel onderzoek naar gedaan en drinken uit glas is sowieso een betere keuze dan drinken uit plastic, lees er hier meer over. 
• Koop zoveel mogelijk verse en onverpakte voeding, indien mogelijk neem je eigen verpakkingen mee. Er zijn tegenwoordig al veel mogelijkheden om je eigen verpakking te laten vullen of in bulk te kopen. Koop je nootjes op de markt; vraag of ze het in je eigen meegebrachte verpakking doen.
• Vermijd zoveel mogelijk voedsel uit blik want de coating daarvan bevat bpa. Schadelijke stoffen lekken makkelijker in vloeistoffen en vetrijke voedingsmiddelen.
• Je blender of mixer; is deze van plastic, zoja check het plastic of kies voor een
  glazen kom.
• Check je snijplanken: de beste snijplank. Met hout en glas zit je altijd goed. 
• Drinkbekers: een recent onderzoek in opdracht van Stichting Tegengif gaf aan dat
  veel drinkbekers de schadelijke weekmaker DIBP te bevatten. Kies liever voor glas of RVS.
• Bestek en borden: het bordje en bestek van je kleintje gebruik je iedere dag. Denk
  eens aan materialen zoals RVS, emaille en kokosnoot of hout voor je bordjes.
  Deze materialen zijn veilig, sterk, milieuvriendelijk en bovendien ook nog eens goed schoon te maken. Een kinderbestek van RVS is een goede keuze.
• Materiaal om eten in te bewaren of op te warmen; vermijd plastic zoveel mogelijk.

Hormoonverstoorders in verpakkingen en kookmateriaal

• Bisfenol A of afgekort BPA is een chemische stof die vaak wordt aangetroffen in plastic en voedselverpakkingen, zoals blikjes en plastic flessen. Gelukkig zijn inmiddels de regels strenger geworden voor gebruik van BPA in verpakkingen voor voedsel. Zo is het niet meer te vinden in baby- en kinderproducten voor eten en drinken (dat was heel lang wel het geval!). Sinds 2011 is het verboden in babyflessen en sinds 2018 in drinkbekers en verpakkingen van voedsel bestemd voor baby’s en peuters tot 3 jaar. Sinds januari 2025 geldt een verbod vanuit de Europese Unie op het gebruik van Bisfenol A (BPA) in verpakkingsmaterialen van voedsel, zoals in (herbruikbare) plastic flessen en blikjes. Er geldt een overgangsperiode van 18 maanden. Dat betekent dat gedurende deze periode producten die aan de eerdere regelgeving voldeden nog in omloop kunnen zijn. 
• BPS (Bisfenol S) is een chemische stof die veel lijkt op BPA en werd of wordt vaak ingezet als vervanger van BPA. De wet geeft voor materialen die in contact komen met voedsel aan hoeveel BPS er maximaal mag vrijkomen. In de EU zijn wel veranderingen gaande om alle bisfenolen die hormoonverstorend kunnen werken, te verbannen uit materialen voor verpakking, maar ja…….geregeld is het nog niet helaas. Sowieso is het zoveel mogelijk vermijden van plastic aan te raden of kies voor de veilige opties.
• Ftalaten worden vaak gebruikt in plastic om flexibiliteit te geven, maar ze kunnen hormoonverstorend werken. 
• Perfluoralkylstoffen (PFAS) worden vaak gebruikt in waterafstotende en vetbestendige coatings, bijvoorbeeld op verpakkingen van fastfood. Deze stoffen zijn persistent in het milieu en kunnen zich ophopen in het lichaam. 
• Teflon is een coating die vaak wordt gebruikt voor antiaanbakpannen. Hoewel het product zelf niet direct schadelijk is, kan het, wanneer het wordt beschadigd, stoffen zoals PFOS vrijgeven, die de gezondheid kunnen schaden. 

Samengevat, kun je stoffen zoals Bisfenol A (BPA), Bisfenol S (BPS), ftalaten, PFAS en PFOS het beste vermijden bij contact met voeding.

Het effect van hormoonverstoorders en andere nare stoffen op de ontwikkeling van je kindje

De vroege kinderjaren zijn de fundamenten voor de rest van het leven, vroegtijdige blootstelling aan hormoonverstoorders kan zich manifesteren als chronische gezondheidsproblemen op latere leeftijd. De belangrijkste effecten op een rijtje: 

• Neurologische ontwikkeling: Het brein van een baby groeit en ontwikkelt zich snel, hormoonverstoorders kunnen de hersenontwikkeling beïnvloeden, wat kan resulteren in leer- en gedragsproblemen (Bron: Lancet Diabetes & Endocrinology, 2016).
• Kleinere lichaamsomvang: Kinderen hebben een veel kleiner lichaamsgewicht dan volwassenen, waardoor de concentratie van schadelijke stoffen in hun lichaam relatief hoger is. Dit betekent dat zelfs een lagere dosis van een schadelijke stof een grotere impact kan hebben.
• Snellere stofwisseling: Kinderen metaboliseren stoffen sneller dan volwassenen, wat betekent dat ze ook sneller schadelijke stoffen opnemen en afbreken. Deze verhoogde metabolische activiteit kan ervoor zorgen dat toxines sneller in hun systeem komen, vooral als het gaat om stoffen die hormonen nabootsen of verstoren.
• Immatuur immuunsysteem: Het immuunsysteem van jonge kinderen is nog in ontwikkeling en is daarom minder effectief in het verdedigen tegen schadelijke stoffen, zoals chemische stoffen en vervuilende stoffen in het milieu. Dit maakt hen kwetsbaarder voor de effecten van blootstelling aan toxines, die hun gezondheid kunnen ondermijnen en het risico op infecties kunnen verhogen.
• Hormonale gevoeligheid: Baby’s en jonge kinderen hebben een veel lager niveau van bepaalde hormonen zoals geslachtshormonen en schildklierhormonen, maar deze hormonen spelen wel een cruciale rol in de ontwikkeling van hun organen en systemen. Hormoonverstoorders kunnen de werking van deze hormonen verstoren, wat gevolgen kan hebben voor de groei, ontwikkeling en voortplanting op lange termijn. Residuen van pesticiden in voedsel kunnen hormoonverstorende effecten hebben volgens een studie gepubliceerd in Environmental Health Perspectives (2014). Blootstelling aan pesticiden in de vroege ontwikkeling van kinderen kan de kans op het ontwikkelen van aandoeningen zoals ADHD, autisme en andere ontwikkelingsstoornissen vergroten.
• Blootstelling in de baarmoeder:  De kwetsbaarheid van kinderen begint al vóór de geboorte. Blootstelling van de foetus aan hormoonverstoorders kan de hormonale balans verstoren, met mogelijk blijvende gevolgen voor de gezondheid van het kind, zoals een verhoogd risico op kanker, reproductieve aandoeningen of endocriene ziekten. Er is steeds meer bewijs dat blootstelling aan hormoonverstorende stoffen tijdens de zwangerschap kan leiden tot langetermijneffecten bij kinderen. Deze studie uit 2016, gepubliceerd in Environmental Health Perspectives, getiteld “Prenatal exposure to endocrine-disrupting chemicals and birth weight: A prospective cohort study” onderzoekt de effecten van prenatale blootstelling aan hormoonverstorende stoffen op het geboortegewicht, wat een indicator kan zijn voor latere gezondheidsproblemen zoals obesitas en metabole aandoeningen. 
• Inname via verschillende routes: Kinderen nemen stoffen op via meerdere routes die volwassenen minder gebruiken. Ze stoppen vaak voorwerpen in hun mond, zoals speelgoed of voorwerpen die besmet kunnen zijn met schadelijke stoffen. Daarnaast eten ze soms minder gevarieerd en soms ook meer bewerkte voedingsmiddelen (denk aan producten speciaal voor kinderen in de markt gezet), wat kan bijdragen aan een verhoogde inname van chemische stoffen uit voedselverpakkingen of -additieven.

Het is duidelijk dat hormoonverstoorders, die aanwezig kunnen zijn in voedsel, verpakkingen en kookmaterialen, potentieel negatieve effecten kunnen hebben op de gezondheid van jonge kinderen. De vroege blootstelling aan deze stoffen kan de ontwikkeling van hun hormoonstelsel, hersenen en immuunsysteem verstoren, met mogelijk blijvende gevolgen. Door kritisch te zijn in keuzes van materialen gebruikt in en voor verpakkingen en kookmaterialen, kun je de blootstelling aan deze stoffen zoveel mogelijk minimaliseren. Kortom, kijk waar je een duurzame switch kunt maken vrij van nare stoffen! 

Tip! Wil je meer lezen over dit onderwerp, kijk dan ook eens in onze Blog Categorie “Eten”. Hier vind je veel blogs die we over dit onderwerp hebben geschreven.

Dit blog is onderdeel van de blogserie “Een gezonde start voor je kindje” waarin we onderwerpen bespreken die te maken hebben met duurzaam en gezond opgroeien. In deze reeks hebben we nog meer interessante blogs voor je. Je vindt ze hier .

Het bericht Voedsel bereiden en bewaren voor je kleintje: duurzame materialen zonder hormoonverstoorders en andere nare stoffen verscheen eerst op Green Jump's blog.

Wat is PFAS?

PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen, vandaar de naam: P-F-A-S) is een verzamelnaam voor een grote groep chemische stoffen die sinds de jaren 1940 op grote schaal worden geproduceerd en gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Er zijn meer dan 10.000 verschillende PFAS en ze hebben één ding gemeen: ze breken bijna niet af in het milieu. Voorbeelden van PFAS zijn PFOA (perfluoroctaanzuur), PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en GenX (nieuwere vervanger van PFOA). Behalve in make-up (vooral waterproof make-up en long-lasting producten), komen PFAS voor in een breed scala aan producten.

Keukengerei en voedselverpakkingen

• Anti-aanbakpannen (zoals Teflon, vooral oudere modellen)
• Fastfood-verpakkingen (zoals hamburgerdoosjes, pizzadozen, popcornzakken)
• Vetwerend papier of karton

Cosmetica en verzorgingsproducten

• Foundation, mascara, lippenstift (vooral waterproof of long-lasting)
• Zonnebrandcrèmes
• Nagellak

Schoonmaakmiddelen en onderhoudsproducten

• Tapijtreinigers
• Water- en vlekafstotende sprays (voor schoenen, meubels, kleding)
• Autowasproducten

Industrieel en huishoudelijk gebruik

• Brandblusschuim (vooral in de luchtvaart en op vliegvelden)
• Verf, lakken en coatings
• Elektronica (PFAS kunnen gebruikt worden als isolatiemateriaal)

Waarom zijn PFAS zorgwekkend?
PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd omdat ze nauwelijks afbreken in het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam en worden in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals hormoonverstoringen, verhoogd cholesterol, verminderd immuunsysteem, en mogelijk een verhoogd risico op bepaalde kankers. Het vermijden van PFAS is lastig omdat ze in zoveel producten voorkomen en het vaak niet duidelijk op het etiket staan. Toch zijn er manieren om je blootstelling te beperken:

Cosmetica zonder PFAS: check het etiket op ingrediënten die je wilt vermijden met benamingen als fluoro, perfluoro, “PTFE” (Teflon), zoals Perfluorooctanoic acid (PFOA), Polytetrafluoroethylene (PTFE) en Perfluorononyl dimethicone.

Tips: Kies voor natuurlijke cosmetica-merken of gecertificeerde biologische merken, zoals: Weleda, Lavera of het door EWG gecertificeerde Attitude.
Gebruik apps zoals Think Dirty, INCI Beauty of Beat the Microbead om producten te scannen. Bij GreenJump hebben wij alles al voor je uitgezocht en kun je met een gerust hart shoppen.

Kleding en textiel: Probeer water- en vuilafstotende kleding (outdoorkleding met ‘DWR’-coating) ter vermijden of zoek naar PFAS-vrije opties. Ook vlekafstotende behandelde tafelkleden, bankstoffen of tapijten kun je het best vermijden.

Tips: Kies voor producten met het label PFAS-vrij of bluesign®, GOTS, OEKO-TEX (controleer wel of ze ook echt PFAS uitsluiten).

Voedselverpakking en keukengerei: Vermijd fastfoodverpakkingen zoals popcornzakken, pizzadozen en hamburgerdoosjes en Teflon-achtige anti-aanbakpannen (vooral oude of beschadigde pannen). Kies voor RVS, gietijzer, keramiek of glas voor koken, herbruikbare voedselverpakkingen zonder chemische coatings (zoals bijenwasdoeken).

Schoonmaak- en onderhoudsproducten: Vermijd waterafstotende sprays voor meubels/schoenen en glans- of beschermingssprays voor auto’s of ramen tenzij expliciet PFAS-vrij

Brandblussers en bouwproducten: Niet voor dagelijks gebruik, maar wees alert op brandblusschuim (vooral op werk of in industrie), tapijten en meubels die “vlamvertragend” zijn behandeld – kunnen PFAS bevatten.

Algemene aankooptips:

• Zoek op websites of verpakkingen naar termen als: PFAS-vrij, fluorvrij, perfluoro-free, geen forever chemicals
• Koop van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en productieproces
• Gebruik bronnen zoals: https://detoxmypfas.org) (informatie en merkgidsen)
  https://echa.europa.eu (Europese Chemie Agentschap met info over verboden stoffen)

Het bericht PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Plastic of rvs schoolbeker en duurzaamheid

RVS flessen bevatten geen schadelijke stoffen en plastic flessen helaas wel. De rvs schoolbekers die we bij Green Jump verkopen zijn duurder dan de plastic bekers die je in andere winkels kunt kopen, maar gaan echt heeeel veel langer mee, eigenlijk gewoon de hele schooltijd. Rvs is oersterk en gemaakt van veilige materialen.

-> Lees hier meer over waarom je een plastic drinkfles zou willen vermijden: Plastic flessen lekken chemische stoffen. Wat ons betreft, wint rvs het daarom als materiaal voor schoolbekers.

Een natte tas door een lekkende schoolbeker is heel vervelend en zeker als dat regelmatig gebeurt. De meest ideale keuze is daarom een lekdichte schoolbeker.

Lekdichte schoolbekers thermos

We hebben lekdichte rvs schoolbekers die ook nog eens isoleren. Het grote voordeel van de thermosbeker is natuurlijk dat het drinken van je kind lekker koel of lekker warm blijft. In de winter bijvoorbeeld warme/lauwe thee en in de zomer een lekkere smoothie of heerlijk koel water mee naar school. Ook zuivel is een stuk fijner in een thermosbeker en kinderen drinken vaak meer als het drinken niet lauw is geworden. Bij zuivel is het wel aan te raden om de onderdelen waaruit gedronken wordt, goed schoon te maken.

Er zijn een aantal lekdichte thermosbekers geschikt om mee naar school te nemen zoals deze thermosvariant van het merk Klean Kanteen: de RVS Thermosfles Lekdicht met Rietje en Flip Seal Sport Cap 355 ml .

Deze thermosfles heeft de Flip Seal Sport Cap, een dop die je als sportdop of als rietjesdop kunt gebruiken. De dop is fijn om uit te drinken en houdt je drank lekker warm of koel. Hete dranken zijn af te raden, vanwege verbrandingsgevaar bij het drinken door een rietje maar de fles en dop kunnen absoluut tegen hitte en warmte. De flip seal sport cap sluit de fles lekdicht af. Met het rietje in de dop kan je kind de fles rechtop houden wat vooral handig kan zijn bij jonge kinderen, onderweg of als je kind graag uit een rietje drinkt. 

Dezelfde fles, maar dan met lekdichte ringdop, is er ook in effen kleurtjes: de Klean Kanteen Classic Insulated Narrow Thermosfles 355 ml rvs. Deze is ook verkrijgbaar in grotere maten: 530 en 800 ml. De dop van deze beker draai je eraf om te drinken. Wij vinden deze eigenlijk pas vanaf een jaar of zes geschikt, voor jongere kinderen gaat deze wat lastiger en moet de leerkracht af en toe even helpen.

Dezelfde dop als hierboven (rietje & sportdop ineens) past ook op deze fles en kun je los bijbestellen: Klean Kanteen Flip Seal Sport Cap met Afneembaar Rietje Lekdicht. Wanneer je de dop los koopt, dan zit er een telescopisch rietje bij zodat de dop past op de 355 ml, 530 ml en 800 ml flessen. Ideaal als reserve dop, wanneer je later een grotere fles voor je kind aanschaft. De flip seal sport cap mag in de vaatwasser. Voor het rietje is een rietjesborsteltje wel handig om af en toe extra goed schoon te maken.

De Klean Kanteen heeft ronde, gladde wanden en is daarom zeer eenvoudig schoon te maken. Zowel fles als dop mogen in de vaatwasser, maar ze blijven het mooiste met handwas.

Een andere fijne beker met rietje en lekdichte dop is de Camelbak Thrive Flip Straw Kids RVS Thermosfles 350 ml. Net als de Klean Kanteen in allemaal vrolijke prints te verkrijgen. De fles is geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 3 jaar. De fles heeft een handvat en is daardoor makkelijk te dragen. We raden hete dranken af vanwege het rietje en verbrandingsgevaar.

Houd je drinken lekker koel

Nog een fles die drinken lekker koel houdt! De Gerecyled RVS Beker met Rietje TKWide Insulated Twist Cap 355 ml. Deze houdt dranken maar liefst tot 33 uur koud! Verkrijgbaar in drie maatvoeringen: 355 ml, 473 ml en 590 ml. Standaard wordt deze thermosbeker geleverd met de Twist cap met rietje. Natuurlijk kun je er ook warme thee in doen, doe deze er dan op drinktemperatuur in want anders verbrandt je kind echt zijn mond, de fles houdt enorm goed warm.

Deze is er ook in effen kleuren met een andere dop Schoolbeker Lekdicht RVS TKWide Insulated Cafe Cap 355 ml Klean Kanteen. Verkrijgbaar ook in grotere maten (473 ml en 590 ml) en in wisselende designs.

Lekdichte schoolbekers enkelwandig

Naast onze thermosbekers zijn er de enkelwandige lekdichte schoolbekers. Net ietsje lichter en kleiner doordat ze niet dubbelwandig zijn.

De Klean Kanteen RVS Schoolbeker Lekdicht Flip Seal Sport Cap Classic Met Rietje 355 ml is er in verschillende designs. Zowel de dop als de fles kunnen in de vaatwasser.

Dezelfde drinkfles is er ook in een maatje groter Classic Bidon Klean Kanteen RVS met Flip Sport Cap Lekdicht met Rietje 530 ml.

Sportdop of lekdichte dop?

In het voorjaar van 2025 introduceerde Klean Kanteen de lekdichte Flip Seal Sport Cap die ook op alle oude Klean Kanteen Classic flessen past. Je kunt zowel drinken uit het rietje door de fles recht te houden als zonder rietje door de fles op z’n kop te houden en dat lekvrij.

Heb je nog specifieke vragen of twijfel je over de juiste drinkbeker voor jouw kleintje? Neem contact op met onze klantenservice door een mailtje te sturen naar: klantenservice@greenjump.nl 

Het bericht De juiste schoolbeker voor jouw kind kiezen verscheen eerst op Green Jump's blog.

In de moderne keuken zijn anti-aanbakpannen onmisbaar geworden. Ze maken koken een stuk makkelijker doordat ze voorkomen dat voedsel aanbakt. Maar er kleven ook enkele gezondheidsrisico’s aan het gebruik van deze pannen. Vooral als het gaat om teflon en andere pannen met een anti-aanbaklaag kan er sprake zijn van schadelijke stoffen die beter vermeden kunnen worden. Gelukkig zijn er uitstekende alternatieven, zoals pannen zonder PFAS, die niet alleen gezonder zijn, maar ook beter voor het milieu. In dit blog duiken we dieper in de risico’s van teflon, de voordelen van PFAS-vrije pannen, en waarom een koekenpan zonder anti-aanbaklaag een slimme keuze kan zijn.

Teflon is de een merknaam voor polytetrafluoretheen (PTFE), een synthetisch polymeer dat vaak wordt gebruikt voor anti-aanbaklagen in pannen. Het idee is eenvoudig: een koekenpan met teflon zorgt ervoor dat je eten niet aanbakt, waardoor je minder vet nodig hebt en het koken gemakkelijker wordt. Maar achter dit gemak schuilen mogelijk gezondheidsrisico’s die niet onderschat moeten worden. En daarnaast gaan de pannen vaak maar kort mee waardoor ze ook niet duurzaam zijn. Nieuwe anti-aanbaklagen zijn vaak niet 100% duidelijk qua samenstelling en ook om die reden vermijden wij deze liever.

PFAS en gezondheid

Teflon wordt vaak geassocieerd met PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen), een groep kunstmatige stoffen die in veel producten, waaronder koekenpannen, kunnen worden aangetroffen. PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd, omdat ze niet afbreken in de natuur en zich bovendien ophopen in het milieu en in ons lichaam. De bezorgdheid over PFAS komt voort uit hun potentieel schadelijke effect op de gezondheid. Er zijn aanwijzingen dat PFAS kunnen bijdragen aan verschillende gezondheidsproblemen, zoals hormonale verstoring, verminderde vruchtbaarheid, een verhoogd risico op kanker (vooral nier- en leverkanker) en een verzwakt immuunsysteem, wat kan leiden tot een grotere vatbaarheid voor infecties.

Teflon zonder PFOA

Teflon zonder PFOA (perfluoroctaanzuur) is inmiddels een standaard vereiste in de meeste pannen, maar PFAS kunnen nog steeds aanwezig zijn in de anti-aanbaklaag. Dit maakt het belangrijk om bewust te kiezen voor een pan zonder PFAS, zelfs als de pan geen PFOA bevat.

De gevaren van hoge temperaturen

Wanneer je een pan met teflon op hoge temperaturen verhit (boven de 260°C), kunnen er giftige dampen vrijkomen. Dit fenomeen, ook wel “teflon-toxiciteit” genoemd, kan leiden tot griepachtige symptomen, zoals hoofdpijn, koude rillingen en koorts, die worden aangeduid als polymeerrookkoorts. Dit is vooral een risico bij verouderde of beschadigde pannen.

Alternatieven voor teflon: de voordelen van pannen zonder PFAS

Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven voor pannen met anti-aanbaklagen die teflonvrij zijn. Pannen zonder PFAS, zoals die gemaakt van keramiek, RVS, gietijzer, emaille en plaatstalen pannen bieden een gezonder alternatief. Emaille pannen zoals de emaille koekenpan van Riess, kunnen een uitstekende optie zijn voor wie op zoek is naar een koekenpan zonder PFAS. Deze PFAS-vrije koekenpan heeft een glaslaag die geen schadelijke stoffen bevat. Dit maakt het een fijne koekenpan zonder anti-aanbaklaag voor allerlei gerechten. Emaille pannen zijn bovendien bestand tegen corrosie en kunnen op hoge temperaturen gebruikt worden, waardoor de pan geschikt is voor verschillende kooktechnieken. Een emaille pannenkoekenpan zonder PFAS is bijvoorbeeld perfect voor het maken van pannenkoeken voor je kinderen of kleinkinderen, zonder je zorgen te hoeven maken over schadelijke stoffen.

Plaatstalen pannen: duurzame PFAS-vrije koekenpan

Ons favoriete alternatief voor pannen zonder anti-aanbaklaag zijn de plaatstalen pannen (en andere producten) van Netherton Foundry. Deze pannen zonder PFAS zijn gemaakt van plaatstaal, dat bij gebruik een natuurlijke anti-aanbaklaag ontwikkelt. Dit proces heet ‘seasoning’, waarbij olie of vet zich hecht aan het oppervlak van de pan en een beschermende laag vormt, de eerste seasonlaag zit al op de pan als je deze koopt. Een koekenpan zonder teflon van plaatstaal is niet alleen veilig voor je gezondheid, maar biedt ook een lange levensduur en daarmee duurzaamheid. Daarnaast warmt een plaatstalen koekenpan gelijkmatig op, zodat je gerechten perfect bereid worden. Deze pannen zijn ideaal voor zowel laag vuur koken als het bereiden van gerechten op hoge temperatuur, zoals vlees of vis. Met deze plaatstalen pannen heb je dus een pan voor het leven!

Netherton Foundry is een familiebedrijf in Engeland dat duurzame plaatstalen en gietijzeren pannen en andere keukenproducten maakt met een minimale impact op de planeet door een duurzame productiemethode en het gebruik van lokale grondstoffen.

Waarom kiezen voor pannen zonder teflon en PFAS?

Koken zonder schadelijke stoffen begint met het kiezen van pannen zonder anti-aanbaklaag. Wat je ook kiest – een PFAS-vrije pan, zoals een emaille pan of een plaatstalen pan – de voordelen zijn duidelijk: je kookt gezonder, zonder schadelijke stoffen zoals teflon, PFAS en PFOA. Het gebruik van pannen die vrij zijn van PFAS en andere schadelijke stoffen maakt niet alleen je kookervaring veiliger, maar draagt ook bij aan een duurzamer leven. Je hoeft immers niet meer om de zoveel tijd een nieuwe pan aan te schaffen omdat de anti-aanbaklaag beschadigd is.

Het bericht De gezondheidsrisico’s van teflon en anti-aanbaklagen verscheen eerst op Green Jump's blog.

Zo’n product maken, is best lastig. En het wordt nog moeilijker als je op een  milieuvriendelijke manier wilt produceren én een product zonder schadelijke stoffen wilt maken. Milieuvriendelijke producten van volledig plantaardige en veilige materialen zijn er wel, maar deze zijn breekbaarder dan plastic of melamine.

In winkels, fysiek en online, kun je tegenwoordig niet meer om bamboeservies heen. Het is volgens de reclames en verpakkingen hét ecologische, natuurlijke en milieuvriendelijke alternatief voor plastic en melamine: biologisch afbreekbaar, sterk, vaatwasserbestendig en het voldoet aan alle andere eisen die ouders en kinderen stellen.

Maar…….., waar is dat bamboeservies nou eigenlijk van gemaakt? Wat zit erin en is dit wel zo milieuvriendelijk als aangeprezen wordt? En heel belangrijk: geeft het geen schadelijke stoffen af?

Misleidende en onduidelijke informatie op bamboe servies

Veel van deze bamboe producten die je bijvoorbeeld bij de grote winkelketens vindt, zijn merkloos en hebben geen duidelijke materiaalinformatie waardoor je eigenlijk niet weet waar het van gemaakt is en waar het vandaan komt.

Als je de tekst op de verpakking leest, dan lijkt het net alsof het volledig gemaakt is van bamboe. Maar eigenlijk zie je natuurlijk meteen dat het nooit puur bamboehout kan zijn.

Om boven tafel te krijgen wat er precies in zit, moet je op zoek naar de fabrikant en hopen dat je daar transparante informatie krijgt. Als je wel een merknaam hebt en gaat informeren naar de grondstoffen, blijken veel fabrikanten echter onduidelijk of onwetend, bewust of onbewust. Een klein aantal fabrikanten is gelukkig wel eerlijk en vermeld op hun website en bij de producten de productsamenstelling waardoor een consument een eerlijke keuze kan maken.

Na grondig speurwerk blijkt veel bamboeservies voor een groot deel te bestaan uit melamine binder/resin/hars die de bamboevezeltjes bijeen houdt en de vorm en hardheid aan het product geeft. Een binder is voor al deze producten dus noodzakelijk en wij hebben in Nederland geen enkel merk gevonden dat vrij is van melamine resin. De binder in bamboe kinderservies bevat in veel gevallen melamine en in enkele gevallen in plaats van melamine polyactic acid (PLA) plastic. Niks natuurlijk, afbreekbaar of ecologisch en de etiketten en reclames voor dit soort producten zijn dus gewoon misleidend want een alternatief voor melamine bevat gewoon melamine.

Melamine schadelijk

In bamboevezel servies is melamine resin dus een belangrijk onderdeel. De bamboevezel is slechts een vulmiddel in plaats van het hoofdbestanddeel. Melamine resin is ook het hoofdbestanddeel van melamine servies. Melamine resin bestaat uit de monomeren melamine en formaldehyde die samen een zogenaamd copolymeer vormen. Het probleem bij deze stoffen is dat er altijd losse melamine en formaldehyde achterblijven die uit het eindproduct het voedsel in kunnen lekken. Bij warme levensmiddelen of verhitting neemt dit toe. Melamine en formaldehyde zijn beide schadelijke stoffen. Je kunt producten met melamine beter vermijden, zeker in combinatie met warm en/of zuur eten of drinken en zeker bij dagelijks gebruik.

Bamboe servies: weinig bamboe, veel melamine plastic

Informatie over de aanwezigheid van melamine binder (of resin) in bamboeservies is niet gemakkelijk te krijgen. Het onafhankelijke Duitse onderzoeksinstituut CVUA Stuttgart deed gelukkig een grondig onderzoek naar bamboe servies. De resultaten liegen er niet om. Er werden 13 producten getest van 6 verschillende distributeurs. De diverse bamboevezel producten bleken slechts uit 20-37% bamboe te bestaan, de rest is plastic/melamine. In 11 van de 13 monsters werd melamine resin gevonden. In 2 van de 13 monsters zat in plaats van melamine resin, PLA. PLA is een bioplastic en deze term betekent helaas niet automatisch dat het biologisch afbreekbaar is. Deze PLA-bamboe producten bleken slechts 34% bamboe te bevatten. Elk getest product bevat dus een groot aandeel plastic/melamine.

Bamboe servies geeft melamine af

De hoeveelheid melamine bleek in 3 geteste bamboe servies monsters zelfs zo hoog dat het de wettelijke migratielimiet overschreed (migratielimiet= de maximale hoeveelheid van een stof die in eten mag terechtkomen vanuit een product onder diverse omstandigheden). Deze producten zouden echt vermeden moeten worden omdat ze een gevaar voor de gezondheid vormen.

Misleidende marketing bamboeservies

Bamboe servies is een goed voorbeeld van greenwashing en slimme misleidende marketing. De, veelal merkloze, bekers, borden, drinkflessen en kommetjes van bamboevezel zijn helemaal niet zo milieuvriendelijk, afbreekbaar, natuurlijk en veilig als de verpakkingen doen voorkomen. Ze bevatten allemaal veel minder dan 100% bamboe (20-37%) en een niet afbreekbare binder van melamine (of PLA plastic) waarvan de monomeren melamine en formaldehyde kunnen worden afgegeven aan het voedsel.

Servies van bamboevezel is een ecologische hype waarbij de manier waarop producten in de markt worden gezet misleidend is. Er is namelijk helemaal geen volledig natuurlijk en afbreekbaar, plastic- en melaminevrij bamboeservies. De ecologische sluier die over deze producten hangt, blijkt schijn.

Hoe dit te verbeteren? Veel van deze producten komen Europa binnen vanuit China zonder juiste codering voor plastic of melamine. Tezamen met de onduidelijke informatie over de samenstelling maakt het een gecompliceerd probleem om aan te pakken. Duidelijke en eerlijke informatieverstrekking is de belangrijkste eerste stap om bewustwording bij consumenten te creëren waardoor gefundeerde keuzes gemaakt kunnen worden. Tegelijkertijd moet de regelgeving worden aangepast waardoor deze productgroep op de juiste manier en met de juiste controles een land binnenkomt.

Daarnaast zijn er ook gewoon Europese merken waarbij het na enig zoeken wel te vinden is dat er een plastic of melamine bestanddeel in zit, maar ook hier staat dit niet duidelijk op de etiketten.

Waarom Green Jump geen bamboevezel servies verkoopt

Ook hier blijkt helaas weer dat je tekst op een verpakking en informatie van de fabrikant niet zomaar kunt vertrouwen. Goed informeren en vooral kritisch doorvragen is belangrijk. Dit is iets wat wij bij Green Jump een must vinden. Wij vergaren zoveel mogelijk kennis, verdiepen ons in merken, producten, ingrediënten, onderzoek en regelgeving. Producten die niet 100% op alle vlakken kloppen met onze visie willen wij niet verkopen. Vandaar dat je in onze webwinkel geen servies van bamboevezel (meer) vindt (wel houten producten van bamboe). In het verleden waren er een aantal merken (Ekobo en Pure Kids) die zijn gestart met bamboevezel in combinatie met een plantaardige binder. Dit bleek in de praktijk breekbaarder dan verwacht waardoor dit is aangepast naar een melamine binder omdat dit veel steviger is.

Bamboeservies advies en alternatieven

Wil je ondanks bovenstaande informatie toch bamboe servies gebruiken? Houd er rekening mee dat er sowieso melamine of PLA in zit. Het beste kies je een merk met zo weinig mogelijk melamine of PLA resin en gebruik je het alleen met koude levensmiddelen en niet in de magnetron. Gebruik het slechts af en toe, voor langdurig en dagelijks gebruik is een drinkfles, tuit-, kinder-, of koffiebeker van bamboe waarschijnlijk niet de beste keuze in verband met het vrijkomen van de schadelijke stoffen in het (warme) drinken.

Er zijn genoeg alternatieven waarbij meer zekerheid is over de materialen, zoals RVS bekers, thermos- of koffiebekers, bijvoorbeeld van Klean Kanteen. Voor kinderen is siliconen een veilig onbreekbaar materiaal. Siliconen kinderservies is flexibel en in vrolijke kleuren verkrijgbaar. Ook RVS borden en bekers kunnen tegen een stootje. Vind je het belangrijk dat het RVS servies vrolijk is, dan is er ook kinderservies van RVS met een gekleurde buitenkant. Volledig plantaardig kinderservies zonder schadelijke stoffen is er van The Dida, gemaakt van rijstvlies met een binder van zetmeel. Dit lichtgewicht, milieuvriendelijke servies is sterk, maar is doordat het van volledig plantaardig materiaal gemaakt niet onbreekbaar.

Bronnen:

Chemisch en Veterinair onderzoeksinstituut CVUA Stuttgart:

http://www.ua-bw.de/pub/beitrag.asp?subid=1&Thema_ID=3&ID=2010&lang=EN&Pdf=No

Melamine:

https://blog.greenjump.nl/post/2014/05/12/Melamine-bordjes-en-bekertjes.aspx

https://www.fda.gov/Food/FoodborneIllnessContaminants/ChemicalContaminants/ucm199525.htm

https://www.who.int/foodsafety/publications/melamine-cyanuric-acid/en/

https://www.who.int/csr/media/faq/QAmelamine/en/

Het bericht Bamboe servies ecologisch, milieuvriendelijk en veilig? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Eten meenemen voor naar school, je werk of een dagje uit? We hebben volop keus in bakjes en trommeltjes van rvs. Rvs is hét alternatief voor plastic, kan tegen een stootje en neemt geen nare smaakjes en geurtjes op. Een rvs lunchbox gaat jaren mee en is een gezonde en duurzame keuze. Om je te helpen met kiezen vind je hieronder de verschillende bakjes en mogelijkheden. Uiteraard hebben we nog veel meer mooie rvs meeneem-mogelijkheden dan hier beschreven, je vindt ze allemaal op www.GreenJump.nl

Kleine bakjes voor tussendoortjes

Iets kleins meenemen voor onderweg of het fruitmoment op school van je kind? De kleine snackdoosjes zijn hier erg geschikt voor. De lekdichte snackdoosjes van Kids Konserve hebben we in verschillende maten. Deze bakjes hebben een bpa-vrije plastic deksel die lekdicht afsluit. De tri bento voedselcontainer zijn 3 stapelbare bakjes van rvs die afsluiten met een klik systeem. De klean kanteen food canister is tevens een rvs bakje. Deze sluit lucht en lekdicht af door een siliconen ring in de deksel en is verkrijgbaar in 2 maten. De rvs bakjes en doosjes zijn niet alleen geschikt om mee te nemen maar ook handig voor thuis gebruik.

Lunchbox en bento boxen voor grote en kleine eters

Ook in RVS broodtrommels hebben we keus uit verschillende maten en uitvoeringen. De lunchbots lunchboxen (15x12x4cm) met of zonder vakjes hebben een fijn formaat voor kinderen om mee naar school te nemen voor tussen de middag of om lekkere dingetjes in mee te nemen voor een picknick of dagje uit. De U-konserve rvs lunchboxen hebben een losse verdeler waardoor je de lunchtrommel zelf kunt verdelen in vakjes (of kiezen voor een 1 groot vak). Deze trommels zijn iets hoger dan de lunchbots, 2 boterhammen passen op elkaar gestapeld erin. Voor de grotere eter is er de lunchbots Bento lunchbox (20x15x4cm) met ook keuze uit 1 groot vak voor bijvoorbeeld het meenemen van een grote salade of 2,3,4 vakken of zelfs een bento met 5 vakken. De Lunchbox three in one Giant van Ecolunchbox is, naast een mooie trommel om te zien, ook erg handig met zijn 2 lagen die gestapeld zijn. Een grote lunchtrommel met veel mogelijkheden om een gevarieerde lunch in mee te nemen. En voor de echt grote eters is er de 2 of 4 liter rvs trommel van Sanctus Mundo.

Thermosbakjes voor het warm of juist koel houden van je lunch

Warme soep of koele yoghurt mee naar je werk of voor je kind mee naar school? De thermosbakjes houden je eten lekker warm of koel voor je. Voor kinderen zijn de Dine thermoscontainer en de kids konserve food jar met een inhoud van 350ml een fijn formaat én ook nog in leuke kleurtjes. De Lunchbots Insulated container houdt je eten 4 a 5 uur koel of warm en is fijn eten door de grote opening. Net als de andere thermosbakjes is ook deze gemaakt van rvs, stevig en duurzaam en neemt geen smaakjes en geurtjes op. En uiteraard zijn alle thermosbakjes lekdicht. Onze topper is de King Thermos food jar. De King Thermos met een inhoud van 450ml houdt voedsel tot 7 uur warm en 9 uur koud. Extra handig: hij heeft een opvouwbare lepel in de deksel zodat je die gelijk bij de hand hebt. Deze is er ook zonder lepeltje in 710 ml.

Naast deze voorbeelden hebben we nog veel meer broodtrommels, lunchboxen, koeltassen, wasbare boterhamzakjes en bakjes om eten in mee te nemen of te bewaren. Kijk op www.GreenJump.nl voor ons volledige aanbod en vergeet ook niet een kijkje te nemen bij de fijne drinkflessen en schoolbekers.

Het bericht Broodtrommel, lunchbox, bento box welke trommel kies jij? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Levensverwachting en kanker in Azië

Het idee lijkt te bestaan dat Aziatische mensen ouder worden dan de rest van de wereldbevolking. Dit zou niet passen bij de vele rijst (arsenicum) die deze mensen eten. Dit is een misvatting is. Men wordt niet ouder in Azië met uitzondering van Japan. In Europa leeft men langer dan in China. De levensverwachting van mensen wordt natuurlijk niet alleen bepaald door voeding, maar is multifactorieel en dus niet alleen afhankelijk van het wel of niet veel rijst(producten) eten.

Arsenicum en kanker in Azië

Voeding speelt een rol bij het ontstaan van bepaalde ziektes maar een eventueel gezondheidseffect van arsenicum zul je niet direct merken. De effecten van arsenicum, waaronder kanker, zijn zeer lange termijn effecten en deze zie je pas terug op latere leeftijd. De vormen van kanker die gerelateerd zijn aan arsenicum zijn zogenaamde “late-life kankervormen”. Uit studies bij mensen blijkt dat bij hoge blootstelling aan arsenicum vooral meer maag-, blaas- huid- en longkanker, leukemie en lymfeklierkanker voorkomt.

Aziaten krijgen deze vormen van kanker net zo goed als niet Aziatische mensen. Daarbij komen bepaalde kankers zoals bijvoorbeeld lever-, long- en maagkanker in Japan en China juist veel meer voor dan in de rest van de wereld (Professor Andy Meharg of Plant and Soil Sciences, Queen’s University Belfast en http://globalcancermap.com/). Er spelen hierbij natuurlijk veel meer factoren mee dan alleen het dieet. Je kunt echter niet stellen dat kanker in Azië minder veel voorkomt en mensen in dit werelddeel ouder worden. Het tegenovergestelde is zelfs waar.

Arsenicum verschillen per land, biologische teelt en soort rijst

In rijst zit, net als in vele andere voedingsmiddelen arsenicum. Dat het in rijst zo veel meer aanwezig is dan in andere gewassen komt door de eigenschap van rijst om arsenicum op te nemen. Het arsenicum zit van nature in de bodem en de hoeveelheid verschilt per gebied. Daarbij zit er op sommige plekken nog eens extra veel arsenicum in de bodem omdat mensen het in grote hoeveelheden als bestrijdingsmiddel hebben gebruikt en in sommige gebieden nog steeds gebruiken. Arsenicum is gebruikt als ratten- en mierengif en als onkruidbestrijder. Vooral waar katoen geteeld is, is dit het geval. Dit is verspreid over de wereld gebeurd en er zijn geen duidelijke verschillen per land. In een aantal studies zijn deze verschillen in kaart gebracht door te kijken naar verschillende soorten en merken rijst en rijstproducten. Deze studie van de U.S. Food and Drug Administration (FDA) heeft een zeer groot aantal rijst en rijstproducten, die in Amerika verkrijgbaar zijn, geanalyseerd op hun arsenicum gehalte. In Europa zijn er meerdere studies* gedaan en onderzoeken zijn nog steeds gaande.

De European Food Safety Organisation (EFSA) heeft omvangrijke rapporten geschreven over de blootstelling aan arsenicum via voeding. In Zweden heeft de National Food Agency (Livsmidelsverket) een uitgebreide studie gedaan waaruit bleek dat van alle rijstproducten rijstwafels het meeste arsenicum bevatten ( gemiddeld 152 µg/kg), daarna volgt zilvervliesrijst (177µg/kg) en het minste arsenicum zit in Basmati- en Jasmijnrijst. Uit dit onderzoek kwam opvallend naar voren dat spoelen van de rijst voor het koken geen effect heeft, wel verlaagt koken in ruim water de hoeveelheid arsenicum.

Uit al deze studies komt naar voren: Er is een grote variatie in het gehalte arsenicum tussen de verschillende merken rijst en rijstproducten. De grond waar de rijst groeit, bepaalt hoeveel arsenicum erin zit. De meest belangrijke landen waar rijst verbouwd wordt zijn: India, Italië, Pakistan, Spanje, Thailand en Vietnam. Er blijken geen duidelijke verschillen per land te zijn en het maakt ook niet uit of rijst biologisch geteeld is. Het is de arsenicum in de bodem die van belang is en dit staat los van de wel/niet biologische teelwijze.

Biologisch of niet biologisch, uit Italië, Amerika of India, het maakt dus geen verschil. Er zitten variaties in, maar die zitten niet in het land of het biologisch zijn, maar in de variaties in arsenicum in de bodem waar de rijst groeide.

Goed nieuws uit de politiek

Er is nog geen standaard analyse voor het bepalen van de hoeveelheid schadelijk anorganisch arsenicum, maar de Europese Committee for Standardisation (CEN) is hiermee bezig. De Europese Unie heeft ivm de uitgebreid aangetoonde gezondheidsrisico’s per 1 januari 2016 maximum niveaus bepaald voor anorganisch arsenicum in rijst en bepaalde rijstproducten. Ook in de Codex Alimentarius worden voor de lange termijn limieten vastgesteld. Hierdoor wordt het mogelijk om controle maatregelen op te stellen en er zal een Europese standaard analyse komen. De EU vraagt daarbij (in de EU Commission Recommendation on the monitoring of arsenic in food 2015) aan alle lidstaten om in de toekomst zo veel mogelijk data te verzamelen zodat er een betere risico analyse gemaakt kan worden en er betere maximum levels vast kunnen worden gesteld.

Rijst is geen vergif

Nee, rijst is geen vergif en je hoeft het echt niet helemaal te bannen uit je dieet, maar VARIATIE is het sleutelwoord. Arsenicum kan in grote hoeveelheden op lange termijn kwaad, de EFSA geeft daarom aan dat arsenicum voor zover mogelijk vermeden dient te worden. Het advies van artsen, instanties en overheden is ook om het gebruik te matigen en te variëren met andere producten.

Dit advies geldt voor iedereen, maar met name voor kinderen door hun grotere blootstelling ten opzichte van hun lichaamsgewicht en doordat zij vaker dezelfde producten eten. Rijst en rijstproducten bevatten per portie meestal minder arsenicum dan de vastgestelde norm, maar het consumeren telt natuurlijk wel op. Eventuele effecten zijn niet direct te zien, maar zouden in het latere leven naar boven kunnen komen.

Arsenicum in rijst samengevat

• Rijst is geen vergif, de arsenicum die erin zit is dit in grote hoeveelheden wel.
• Varieer met andere producten, geef een kind niet alleen rijstmelk, rijstepap en rijstwafels
• Door te koken in ruim water en af te gieten vermindert de hoeveelheid arsenicum
• Mensen in Azië worden niet ouder dan de rest van de wereld
• Effecten van arsenicum zoals bepaalde voeding gerelateerde kankers komen pas laat in het leven naar voren
• In alle landen waar rijst geteeld wordt komt arsenicum voor in de bodem
• De hoeveelheid arsenicum in de bodem wisselt per gebied
• Arsenicum is een natuurlijk element, maar kan in grotere hoeveelheden op lange termijn schadelijk zijn.
• Arsenicum in de bodem is deels natuurlijk en deels in grote hoeveelheden als bestrijdingsmiddel door de mens op het land gebracht. Beide vormen bevatten schadelijk anorganisch arsenicum
• Er is geen verschil tussen biologische en niet-biologische rijst
• Er zijn richtlijnen opgesteld door Europese en Wereldwijde instanties voor de maximale hoeveelheid arsenicum per portie in rijst en rijstproducten. Door hier veel van te nuttigen, zoals mensen met een bepaald eetpatroon doen, kun je boven de aanbevolen maximale dosis uitkomen.

*Studies waarbij gekeken is naar anorganisch arsenicum in rijst en rijstproducten:

Meharg, A.A., Levels of arsenic in rice- literature review, Food Standards Agency contract C101045, UK 2007.

Producten verkrijgbaar in Aberdeen, Groot Brittanië

Pétursdóttir, A.H., Friedrich, N., Musil, S., Raab, A., Gunnlaugsdóttir, H., Krupp, E.M., Feldmann, J., Hydride generation ICP-MS as a simple method for determination of inorganic arsenic in rice for routine biomonitoring, Analytical Methods, 2014, 6, 5392-5396.

Producten verkrijgbaar in Denemarken

Fødevarestyrelsen 2013, Uorganisk arsen i ris og risprodukter, KONTROLRESULTATER 2013, Project number 2009-20-64-00159

Producten verkrijgbaar in Spanje

Torres-Escribano, S., Leal, M., Vélez, D., Montoro, R., Total and Inorganic Arsenic Concentrations in Rice Sold in Spain, Effect of Cooking, and Risk Assessments, Environ. Sci. Technol., 2008, 42 (10), 3867–3872

Het bericht Arsenicum in rijst en rijstproducten: verdieping en antwoorden op veel gestelde vragen verscheen eerst op Green Jump's blog.

Wat zijn hormoonverstorende stoffen?

Hormoonverstorende stoffen worden in het Engels Endocrine Disrupting Chemicals genoemd, oftewel EDC’s. Het is een lichaamsvreemde stof die de functies van het hormonale systeem verstoort. De stof werkt als hormoon of blokkeert juist de functie ervan. Bekende voorbeelden van deze stoffen zijn: bisphenol A, oftewel BPA, ftalaten (weekmakers) en parabenen. Er zijn echter nog veel meer hormoonverstorende stoffen.

Waarom zijn hormoonverstorende stoffen gevaarlijk?

Er zijn meer en meer aanwijzingen dat deze stoffen tot blijvende gezondheidsschade leiden. De meeste kans om hierdoor schade op te lopen, is van de zwangerschap (foetale ontwikkeling) tot aan de puberteit. Een verstoring in het hormoonsysteem kan verschillende effecten hebben. Bijvoorbeeld op de ontwikkeling van het lichaam, vruchtbaarheid, het immuunsysteem of bij het ontstaan van kanker. Ook lijkt het een rol te spelen bij verschillende neurologische stoornissen zoals ADHD en autisme, diabetes, stofwisselingziekten en obesitas. Zelfs als er niet direct sprake is van schade, kan het op latere leeftijd leiden tot schade in de ontwikkeling.

Zembla: gevolgen van hormoonverstorende stoffen

Zembla besteedde in juni 2015 aandacht aan de gevolgen van hormoonverstorende stoffen. Hier kwam naar voren dat internationale wetenschappers onder leiding van kinderarts Leonardo Trasande, onderzochten dat dit voor Nederland onder andere de volgende aanwijsbare gevolgen heeft:

• 280 extra gevallen van zaadbalkanker per jaar
• 7.000 sterfgevallen van mannen tussen 55-64 jaar door weekmakers
• 1.500 gevallen van obesitas bij kinderen door blootstelling aan bisphenol A

Vervolgens is een berekening gemaakt met de zorgkosten die dit met zich meebrengt. Helaas zijn maar 5% van de chemische stoffen die als hormoonverstorend worden gekenmerkt onderzocht en is de focus vervolgens gelegd op de kosten. Maar dergelijke conclusies tonen aan dat deze stoffen alles behalve ongevaarlijk zijn. De werkelijke omvang van de schade is dus (nog) niet in kaart gebracht.

Hoe komen we in aanraking met endocrine disruptors?

Dagelijks komen we in contact met deze stoffen. Ook zwangere vrouwen en kleine kinderen dus. Ze zitten in voeding, plastic en verpakkingsafval, verzorgingsproducten en cosmetica, bespoten groente en fruit en blik. Andere voorbeelden zijn bestrijdingsmiddelen, weekmakers, vlamvertragers. In het geval van verpakkingsmateriaal kan de stof in het voedsel terechtkomen.

Hoe kan het dan dat deze producten nog gewoon verkrijgbaar zijn?

Als het echt niet goed zou zijn, dan zou het toch niet in de winkel liggen? Dat zou je denken ja, en dat zou vooral ook heel wenselijk zijn. In 2013 toonde Zembla aan dat de risico’s van hormoonverstorende stoffen niet bekend zijn bij zwangere vrouwen, zij worden in Nederland niet voorgelicht. Dit gebeurt wel in Denemarken, de overheid heeft daar deze taak op zich genomen. Na de uitzending zei de minister te gaan kijken of de informatie aan zwangere vrouwen toereikend is, maar er gebeurde niets.

Hormoonverstoorders uit alle producten halen, dat zou enorm veel geld kosten, miljarden. Wetenschappers stellen dat het allemaal draait om de economische belangen van de industrie. Om die reden zijn artsen en toxicologen nu bezig met het aantonen wat de gevolgen van deze schade door hormoonverstorende stoffen kost. De Europese Commissie lijkt pogingen te doen om wetgeving rondom hormoonverstoorders vorm te geven, maar de industrie probeert tegelijkertijd dit proces te vertragen. Er is nu dus nog geen enkele wetgeving omtrent deze stoffen. Wel werden er na de Zembla-uitzending kamervragen gesteld.

Hoe vermijd je (een groot deel van) hormoonverstorende stoffen?

• Eet geen bespoten groente en fruit, kies liefst zoveel mogelijk voor biologisch, zeker als je zwanger bent of jonge kinderen hebt.
• Let goed op het verpakkingsmateriaal. Bewaar voedsel niet in plastic maar gebruik glas of rvs en verhit geen voedsel in plastic.
• Let op (biologische) keurmerken bij voeding, verzorgingsproducten, kleding en schoonmaakmiddelen. Zorg in ieder geval dat de verzorgingsproducten van je kinderen bijvoorbeeld biologisch zijn, zoveel gebruik je daar niet van dus blijven de kosten ook binnen de perken.
• Vermijd Teflon en kijk kritisch naar de producten waarmee je kookt.

Lees meer over dit onderwerp op de website van Zembla en WECF.

Het bericht Hormoonverstorende stoffen: de feiten op een rij verscheen eerst op Green Jump's blog.

Greenwashing

Daarnaast zie je op verpakkingen ook geregeld logo’s of termen die lijken op keurmerken maar het niet echt zijn. Deze logo’s kunnen informatief zijn of het product wil hiermee graag groener lijken dan het in werkelijkheid is, het zogenaamde “greenwashing”. Dit greenwashing kan er samen met het onoverzichtelijke oerwoud van keurmerken voor zorgen dat je door de bomen het bos niet meer ziet en niet meer weet wat je kunt vertrouwen.

Om wat helderheid te geven over welke keurmerken er zijn en wat ze betekenen hebben we een aantal veel voorkomende of belangrijke keurmerken onderaan dit blog in een overzicht gezet. Afsluitend vind je een aantal links waarin je alle bestaande groene keurmerken overzichtelijk terug kunt vinden.

Controle en vertrouwen

Keurmerken zorgen voor gemakkelijke herkenning en geven houvast bij het maken van keuzes omdat ze zijn toegekend door onafhankelijke organisaties met goede controles. Bij een gecertificeerd product kun je in ieder geval vertrouwen op de criteria en controle van de instantie achter het keurmerk. Producten zonder keurmerk kunnen net zo, of misschien zelfs wel meer biologisch zijn dan producten met keurmerk, maar je moet de fabrikant hierbij dan wel op zijn blauwe ogen vertrouwen (iets wat we bij Green Jump niet doen).

Eco keurmerken

Het aanvragen van een keurmerk kost geld, tijd en moeite. Kleine bedrijven kunnen dit zich soms financieel niet veroorloven, hebben er geen tijd voor of ze maken bewust een keuze om geen keurmerk aan te vragen. Dit wil niet zeggen dat hun producten niet biologisch genoeg zijn, maar er is geen externe, onafhankelijke controle en het product is moeilijker als biologisch te herkennen voor de consument (Bij Green Jump kiezen we om deze redenen niet voor producten zonder keurmerk) .

Producten zonder keurmerk

Bij het aanschaffen van producten zonder keurmerk is dus je eigen kennis, kritische houding en vooral vertrouwen in de fabrikant zeer belangrijk. Een fabrikant of leverancier die heel open is in het beantwoorden van je vragen over de ingrediënten, productiewijze of arbeidsomstandigheden is vaak beter en gemakkelijker te vertrouwen dan een fabrikant die onvolledige en vage antwoorden geeft of zelfs helemaal niet in wil gaan op je vragen. Zelf goed kritisch blijven en bij twijfel (door)vragen kan dus helpen.

Producten met keurmerk

Ook bij de aanschaf van producten met keurmerk is het goed te blijven opletten of het product voldoet aan wat je zelf belangrijk vindt. Een keurmerk zegt alleen iets over het voldoen aan de vastgestelde criteria en dat deze criteria kunnen verschillen is hieronder in het overzicht van een aantal veelvoorkomende keurmerken te zien.

Keurmerken natuurcosmetica en verzorgingsproducten

Zie voor een volledige update van deze informatie ons blog uit maart 2022: https://blog.greenjump.nl/post/2022/03/04/Keurmerken-verzorgingsproducten-en-natuurcosmetica-weten-wat-je-smeert.aspx

Oude info:
Als je de criteria van cosmetica keurmerken ziet, lijkt het percentage biologische ingrediënten soms wat laag. Een hoger percentage is echter vaak niet mogelijk. Sommige ingrediënten in cosmetica kunnen namelijk niet als biologisch worden aangemerkt. Water of mineralen bijvoorbeeld komen niet vanuit de landbouw en kunnen daarom niet biologisch zijn waardoor een product wat voor 80 procent uit water bestaat nooit meer dan 20 procent biologische ingrediënten kan bevatten. Er zijn ook keurmerken waarbij de percentages met uitzondering van water worden vastgesteld en daarom dan toch weer hoger kunnen zijn. Het wateraandeel speelt vooral bij cosmetica een rol omdat cosmetica gemiddeld wel voor 50-60% uit water bestaat.

Ecocert organic en Ecocert Natural keurmerk

Ecocert Organic en Natural. Internationaal keurmerk.Milieuvriendelijke productie zonder parabenen, zonder gen- en nanotechnologie (behalve voor zonnebrand), niet getest op dieren. Twee verschillende certificaten:

• Ecocert Natural: Plantaardige ingrediënten zijn minimaal 50% biologisch en minimaal 5% van de totale ingrediënten moet biologisch zijn. De overige ingrediënten moeten natuurlijk zijn.
• Ecocert Organic: Plantaardige ingrediënten zijn minimaal 95% biologisch en minimaal 10% van de totale ingrediënten moet biologisch zijn. De overige ingrediënten moeten natuurlijk zijn.

Ecocert berekent de percentages biologische ingrediënten inclusief het water, vandaar de op het oog lage percentages biologische ingrediënten.

Cosmebio Eco en Cosmebio Bio keurmerk

Cosmebio Eco en Bio. Internationale keurmerken. Milieuvriendelijke productie zonder parabenen, gen- en nanotechnologie, niet getest op dieren.

• Blauw logo ECO: Plantaardige ingrediënten zijn minimaal 50% biologisch (met uitzondering van water) en minimaal 5% van de totale ingrediënten moet biologisch zijn.
• Groen logo BIO: Plantaardige ingrediënten zijn minimaal 95% biologisch (met uitzondering van water) en minimaal 10% van de totale ingrediënten moet biologisch zijn.

Europees Ecolabel keurmerk

Europees Ecolabel Cosmetica. Europees keurmerk. Milieuvriendelijke productie. Stelt eisen aan verpakkingsmateriaal, biologische afbreekbaarheid en beperkt gebruik van bepaalde schadelijke additieven en grondstoffen zoals polycyclische muskverbindingen en EDTA. In Nederland is dit EU keurmerk er ook voor papier, schoonmaakmiddelen, kleding, kokospotgrond en bouwmaterialen

Natrue keurmerk

NaTrue. Internationaal keurmerk voor milieuvriendelijke natuurcosmetica. Zonder kunstmatige geur- en kleurstoffen, gentechnologie en siliconen. NaTrue staat wel nanotechnologie toe.

3 soorten:

• 1 ster/ Natural cosmetics. Natuurlijke (dus niet perse biologische) ingrediënten en zo min mogelijk bewerkt.
• 2 sterren/Natural cosmetics with organic portion. Bevat minimaal 70% biologische ingrediënten.
• 3 sterren/Organic cosmetics. Bevat minimaal 95% biologische ingrediënten.

Water kan nooit biologisch zijn. Producten die veel water bevatten vallen bij NaTrue daarom onder de Natural Cosmetics (1 ster), ook al zijn alle overige ingrediënten biologisch.

BDIH keurmerk

BIDH. Duits keurmerk. Milieuvriendelijke productie zonder gentechnologie. Bevat alleen natuurlijke grondstoffen, bij voorkeur biologische. Als er geen percentage biologische ingrediënten genoemd is, is dit meer dan 95%.

Het keurmerk is opgericht en wordt gemanaged door bedrijven maar de controles worden uitgevoerd door onafhankelijke instituten.

Nog meer natuurcosmetica keurmerken

Andere cosmetica keurmerken vind je hier.

Kleding

Europees Ecolabel Kleding

Europees Ecolabel Kleding. In Nederland beheerd door Stichting milieukeur (SMK). Milieuvriendelijke productie en eisen voor arbeidsomstandigheden. Producten bestaan voor minimaal 10% uit biologische landbouw of 20% uit geïntegreerde (andere duurzame) landbouw. Geen gen manipulatie, geen schadelijke of kankerverwekkende stoffen bij de productie. In eindproducten mogen geen resten van zware metalen en pesticiden zitten.

GOTS

GOTS (Global Organic Textile Standard) Internationaal keurmerk. Eisen voor arbeidsomstandigheden. Verplicht een duurzaamheidsplan (energie/waterverbruik en afvalbeheer). Vrij van gen manipulatie en geen gebruik van schadelijke en kankerverwekkende stoffen bij de productie. Kleding moet vrij zijn van zware metalen en pesticiden. Minimaal 70% biologische stoffen.

• Organic: Zonder genoemd percentage >95% biologische stoffen.
• Made with organic: Tussen 70-95% biologische stoffen. Het percentage moet worden aangegeven.

Ökotex

Ökotex Standaard 100. Internationaal keurmerk voor chemisch veilig textiel. Eindproducten moeten vrij zijn van oa. zware metalen, schadelijke kleurstoffen of pesticiden.

Andere Ökotex keurmerken zijn:

• Ökotex Standaard 1000: Milieuvriendelijke criteria voor de hele productieketen zoals afvalstoffenbeleid, gebruikte chemicaliën en technieken, watergebruik, arbeidsomstandigheden, luchtvervuiling etc. Om het Ökotex standaard 1000 keurmerk te krijgen moet daarnaast minimaal 30% van alle eindproducten Ökotex 100 gecertificeerd zijn.
• Ökotex Standaard 100plus: Als volledig wordt voldaan aan Ökotex 100 én Ökotex 1000 kan een product het Ökotex 100plus keurmerk krijgen.

Nog meer keurmerken kleding

Andere kleding eco keurmerken vind je hier.

Schoonmaakmiddelen

Ook op schoonmaakmiddelen vind je keurmerken. Enkele voorbeelden zijn: Nordic Ecolabel, Europees Ecolabel en Ecocert Greenlife. Een overzicht vind je hier.

Voeding

Een andere belangrijke categorie waarbij keurmerken erg belangrijk zijn is levensmiddelen. In de levensmiddelenindustrie zie je heel veel greenwashing. Termen als natuurlijke ingrediënten, puur, eerlijk en ambachtelijk worden te pas en te onpas gebruikt waardoor je als consument, vaak bewust, op het verkeerde been wordt gezet. Kijk daarom altijd even naar de aanwezigheid van keurmerken op de verpakking. Wat wel fijn is, de term “biologisch” (en ook: organic, ökologisch) is wettelijk beschermd en mag niet zomaar op producten staan. Staat er biologisch op, dan moet het product voldoen aan bepaalde criteria en zal het groene blaadje van het EU keurmerk voor biologische producten op de verpakking aanwezig zijn.

Veel voorkomende biologische voedselkeurmerken:

• Demeter. Nederlands keurmerk voor biodynamische landbouw.
• EKO. Nederlands keurmerk voor voedingsproducten van biologisch landbouw.
• EU biologisch keurmerk. Het bekende groene blaadje met sterren. Verplicht Europees keurmerk voor biologische producten. Dit keurmerk op een product biedt in ieder geval deze zekerheden.
• AB Agriculture Biologique. Frans keurmerk voor biologisch landbouw.
• Bioland. Duits keurmerk voor biologische landbouw.
• Bio+. Is geen keurmerk maar een merknaam, gevoerd door verschillende supermarkten. Bio+ producten hebben altijd ook een officiëel bio keurmerk.

Je kunt hier meer keurmerken voor voeding en meer uitleg over bovengenoemde levensmiddelen keurmerken vinden. Als je meer wilt lezen over de EU regels rondom certificering in de biologische landbouw kun je hier een begin maken.

Overzichten van keurmerken en meer informatie:

http://www.labelinfo.be/

http://keurmerken.milieucentraal.nl/keurmerken

http://www.ecolabelindex.com/

http://www.skal.nl/

http://www.smk.nl/1/home.html

Het bericht Biologisch keurmerk, ecolabels, kun je vertrouwen op groene keurmerken en biologische certificaten? verscheen eerst op Green Jump's blog.