Duurzaam Speelgoed: waarom dit de beste keuze is voor je kindje

Zo leuk om te zien, al die Insta-waardige accessoires en de schattige knuffels in de kinderkamer. Je wilt graag je kindje iets leuks te spelen geven. Het is echter goed om te weten dat veel kinderkamer accessoires en speelgoed onveilige stoffen kunnen bevatten. Op cosmetica en voedsel staan ingrediënten vermeld, maar voor speelgoed geldt dat niet. En dat terwijl veel kleine kinderen speelgoed in hun mond stoppen, waardoor zij schadelijke stoffen kunnen binnenkrijgen. In dit blog vertellen we je er meer over en geven we je tips voor duurzaam spelen.

Schadelijke Stoffen in Speelgoed: Wat je Moet Weten

Manon schreef er al eens een blog over, sindsdien is er wel wat veranderd maar niet zoveel als zou moeten. Vooral kinderen zijn heel kwetsbaar voor schadelijke stoffen. Dit komt doordat ze minder lichaamsgewicht hebben en hun huid maar liefst vijf keer zo dun is en hun longcapaciteit veel kleiner. Daardoor heeft dezelfde hoeveelheid chemische stoffen op kinderen een veel schadelijker effect dan op volwassenen.

Stichting Tegengif – bekend van het recente onderzoek naar plastic in drinkflessen – richt zich op onderzoek naar schadelijke chemicaliën die in ons lichaam terechtkomen via producten waar we dagelijks mee in aanraking komen. Door middel van laboratoriumonderzoek stelden zij vast, dat veel populair speelgoed schadelijke chemicaliën bevat. In vier producten werden chemicaliën aangetroffen die door het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) worden aangemerkt als zeer zorgwekkende stoffen. Ze onderzochten vijfendertig speelgoedartikelen voor kinderen vanaf 3 maanden. Deze werden aangeschaft bij populaire (online) winkels. In de producten die onderzocht zijn werden 11 verschillende weekmakers aangetroffen. Vijf stoffen die aangetroffen werden in een onderzocht product, zijn door ECHA aangemerkt als zeer zorgwekkende stoffen. Deze worden in verband gebracht met hormoonverstoring, verminderde vruchtbaarheid en kanker. Ook de wettelijke limieten werden daarbij overschreden: vier van deze zeer zorgwekkende stoffen kwamen in hogere concentraties voor en van de weekmaker DBP werd de wettelijke limiet zelfs 200 keer overschreden.

Zijn Vervangers van Schadelijke Stoffen Wel Zo Veilig?

Een andere zorgwekkende bevinding is dat de nieuwe generatie weekmakers, zoals DINCH en DEHTP, veelvuldig in speelgoed werd aangetroffen in bovenstaand onderzoek. In twee gevallen bleek DEHTP zelfs 51% van het totaalgewicht van het speelgoed uit te maken. DEHTP en DINCH werden gepromoot als de veiligere alternatieven voor traditionele weekmakers. Recent onderzoek in België en Duitsland laat zien dat kinderen veelvuldig worden blootgesteld aan deze stoffen, terwijl we nog niet weten of ze schadelijke effecten hebben op de gezondheid. Dit patroon lijkt zich telkens weer te herhalen: een schadelijke stof wordt verboden, maar de vervanger wordt massaal op de markt gebracht en komt in het lichaam van kinderen terecht, zonder dat we precies begrijpen wat deze nieuwe stoffen doen. Wanneer kinderen al op jonge leeftijd in contact komen met lage hoeveelheden van deze chemicaliën, kunnen de gevolgen voor hun gezondheid op latere leeftijd ernstig zijn.

Nieuwe Wetgeving: Krijgen We Strengere Normen voor Kinderveiligheid?

Er is op dit moment onvoldoende bescherming voor kinderen tegen deze schadelijke chemicaliën in speelgoed doordat de Europese wetgeving daar onvoldoende in voorziet. Er is gewerkt aan nieuwe wetgeving, op 28 juli 2023 is door de Europese Commissie een voorstel voor verordening voor veiliger speelgoed gepresenteerd. Wanneer de wetgeving daadwerkelijk wordt aangepast is nog onbekend. Ook is het oppassen geblazen met producten van Shein, Temu en andere soortgelijke aanbieders.  Deze producten kunnen vol met gifstoffen zitten, lees er hier meer over. 

Duurzaam Speelgoed: De Verantwoorde Keuze voor een Veilige Kinderkamer

Het is fijn om te weten dat er in ieder geval aandacht voor is en de wetgeving wordt aangepast. Tot die tijd kun je beter zelf kijken naar alternatieven. Gelukkig zijn er veel en steeds meer duurzame en verantwoorde opties te vinden. Vaak zijn deze producten wat duurder, maar heb je er wel jarenlang plezier van. We noemen hieronder een aantal opties voor ecologisch verantwoord speelgoed dat wij zelf verkopen in onze webshop. Er zijn natuurlijk nog veel meer merken die mooi duurzaam speelgoed aanbieden.  

Duurzaam speelgoed 1 jaar: verantwoord speelgoed voor de allerkleinsten 

• Speelgoed van natuurrubber: Je kent “Sophie de giraf” misschien al. Het is een natuurrubberen girafje waar je kindje naar hartelust op kan knabbelen zonder nare stoffen binnen te krijgen. Er is ook een bijtring beschikbaar voor de nog kleinere kindjes in een stevige en zachte variant en ook een bijtring met ringen in vrolijke kleurtjes. Van hetzelfde merk is er ook badspeelgoed verkrijgbaar: Badspeeltje Sophie de Giraf Natuurrubber en Badspeeltje Sophie de Giraf. En een set met ballen en blokken. Ook het wellicht iets minder bekende merk Natruba heeft bijtringen en badspeelgoed.
• Knuffels van biologisch katoen: Kies voor lekkere zachte knuffels van biologisch katoen, zoals de knuffels van Keptin-Jr. Ze zijn gemaakt van biologisch katoen en GOTS-gecertificeerd. Ze zijn er in verschillende uitvoeringen.  
• Plasticvrije speelmat: Sinds kort hebben wij ook plasticvrije speelmatten van het merk Pure Earth Collection (tevens te gebruiken als yogamat!), een meermaals bekroond eco-kindermerk. Het bedrijf werd opgericht door Emma Bianco, zij had jarenlang last van allergieën en andere gezondheidsproblemen. Voor haar was dit een reden om dieper onderzoek te doen naar de oorzaak van toenemende gezondheidsklachten. De kern van Pure Earth is de overtuiging dat baby’s en kinderen moeten worden grootgebracht in een natuurlijke en niet-giftige omgeving, praktisch passend bij het moderne leven. De rubberen speelmat van de Pure Earth Collection is gemaakt van natuurlijke duurzame materialen die biologisch afbreekbaar en zonder schadelijke stoffen zijn. Ze zijn in tegenstelling tot de meeste speelmatten niet gemaakt van plastic, maar van kurk en rubber.  
• Biologisch katoenen speelkleed of boxkleed: Op zoek naar een biologisch katoenen speelkleed of boxkleed dan zit je met het merk Lotties goed. Het speelkleed heeft een tussenlaag van tencelvezel. Tencel is een nieuw vezeltype en wordt gemaakt van houtpulp (cellulose) van eucalyptusbomen. Deze groeien in speciaal beheerde, duurzame bossen met FSC-keurmerk. Ook hebben ze het Europese Ecolabel gekregen, als enige vezelproducent ter wereld. Tencel is eigenlijk de merknaam van een natuurlijke kunstvezel die Lyocell heet.

Duurzaam speelgoed 3 jaar 

• Duurzaam Houten speelgoed: Houten speelgoed is er in allerlei vormen, maten en kleuren zoals van de merken Plantoys en Bigjigs. Het is gemaakt van duurzaam hout van bijvoorbeeld rubberbomen die worden gekapt omdat ze geen rubber meer geven. En voor elke gebruikte boom wordt weer een nieuwe geplant. Het speelgoed van hout kan tegen een stootje. De verf is op waterbasis en bevat geen schadelijke stoffen. Zo kan je kindje veilig zijn zintuigen ontdekken, ook als er op het speelgoed wordt gesabbeld of geknabbeld. Ook de lak die gebruikt wordt is veilig en al het eventuele metaal is nikkelvrij.  
• Gerecycled speelgoed: Speelgoed gemaakt van bijvoorbeeld melkflessen is te verkrijgen van het merk Green Toys.  Greentoys gelooft in een betere wereld, vooral voor kinderen. Daarom produceren zij speelgoed van duurzame kwaliteit waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van gerecycled plastic en ander milieuvriendelijk materiaal. Dit zorgt voor een reductie van fossiele oliën en het broeikaseffect te verminderen. Het speelgoed is vrij van BPA, weekmakers en bevat geen melamine, pvc of lood. Maar… denk je wellicht, dit is gemaakt van plastic, is dat dan wel veilig voor mijn kindje om mee te spelen? Het speelgoed van Greentoys wordt gemaakt van High-density polyethyleen (HDPE). Het wordt beschouwd als een van de veiligste en schoonste plasticsoorten.  
• Open Ended of Open Einde Speelgoed: “Open Ended… wat?” zul je misschien denken. Open Ended Speelgoed is speelgoed waarbij het kind zelf kan bepalen hoe het speelt. Er zijn geen vaste structuren, doelen of regels die vooraf worden bepaald. Bij open ended speelgoed gebruiken kinderen hun eigen fantasie en daarmee bevordert het creativiteit en autonoom spelen. Het welbekende Lego en Duplo is daar natuurlijk een voorbeeld van. Maar wist je dat je dit ook in de vorm van duurzaam hout hebt? “Open einde speelgoed” op z’n Nederlands is er in verschillende vormen en maten. Bij GreenJump hebben wij vooral sets van het merk Grapat zoals de series Grapat Nins (houten poppetjes), Grapat Mandalas (verschillende kleine vormpjes) en andere Grapat Sets. Maar ook verschillende vormen zoals houten regenbogen en blokjes hout, van Grapat en ook andere merken als Bigjigs en Plantoys. In de Waldorf-pedagogiek wordt ook vaak dit soort houten speelgoed gebruikt. De onderdelen kunnen gesorteerd worden op: kleur, vorm of soort. Maak er een mandala mee, gebruik het als sensorisch speelgoed, in een rollenspel of maak er een Waldorf natuurtafel van, geïnspireerd op de seizoenen. Wat dacht je bijvoorbeeld van deze prachtige Doorlopende Kalender van Grapat, leuk om samen met je kindje(s) datum, maand en seizoen te visualiseren.  

Duurzaam en Veilig Tekenen en knutselen 

Er is niets zo leuk als zelf creatief aan de slag. Voor al die kleine kunstenaars zijn er prettige en vooral veilige spulletjes van natuurlijke materialen en gifvrij. Van waskrijtjes, kleurpotloden, stiften, verf en kwasten tot stoepkrijtjes en klei en zelfs milieuvriendelijke glitter. Urenlang speelplezier en goed voor de ontwikkeling en de fijne motoriek.

Duurzaam speelgoed voor Speciale gelegenheden 

Er is ook speelgoed voor speciale gelegenheden, zoals de feestdagen, maar iets kopen hoeft niet altijd. Kijk eens naar de materialen die je al in huis hebt, vaak hoef je niet eens iets nieuws te kopen. Ga creatief aan de slag met restmaterialen. Onze collega Ageeth deelt regelmatig creatieve ideetjes op social media over knutsels die je kunt maken met materialen die je in huis hebt of in de natuur vindt.

De Kracht van Duurzaam Speelgoed: Waarom Het de Investering Waard is 

Het is duidelijk dat we onze kinderen willen omgeven met producten die veilig en gezond voor ze zijn. Helaas zitten veel speelgoed en accessoires voor de kinderkamer vol met nare stoffen die schadelijke effecten kunnen hebben op hun gezondheid. Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven die zowel duurzaam als veilig zijn. Van natuurlijk houten speelgoed tot verf op waterbasis, er zijn tal van keuzes die niet alleen het milieu ten goede komen, maar ook de gezondheid van onze kleintjes beschermen. Door bewust te kiezen voor milieuvriendelijke en gifvrije producten, kunnen we de kinderkamer omtoveren tot een plek van creativiteit, veiligheid en duurzaamheid. Bij Greenjump geloven we dat elke kleine stap telt, en met de juiste keuzes maken we het verschil voor een gezondere toekomst voor onze kinderen en onze planeet. Laten we samen zorgen voor een veilige, speelse en verantwoorde wereld waarin onze kinderen kunnen opgroeien!

Dit blog is onderdeel van de blogserie “Een gezonde start voor je kindje” waarin we onderwerpen bespreken die te maken hebben met duurzaam en gezond opgroeien. In deze reeks hebben we nog meer interessante blogs voor je. Je vindt ze hier.