Gezondheid en microplastics

De werkelijke impact op de gezondheid van microplastics is nog onbekend, maar in het laboratorium is recent aangetoond dat ze wel degelijk schade aan menselijke cellen veroorzaken. In deze studie van Journal of Hazardous Materials werd ontdekt dat specifieke soorten schade als celdood, allergische reacties en schade aan celwanden, werden veroorzaakt door de hoeveelheid microplastics die mensen binnenkrijgen, hoofdzakelijk via hun voeding. De microplastic deeltjes kunnen zich in het weefsel nestelen en ontstekingen veroorzaken, zoals dat gebeurt bij deeltjes van luchtverontreiniging of chemicaliën in kunststoffen. Professor Matthew Campen van de Universiteit van New Mexico (VS), die het onderzoek leidde, gaf aan dat de groeiende concentratie van microplastics in menselijk weefsel een raadselachtige toename van sommige gezondheidsproblemen zou kunnen verklaren, waaronder inflammatoire darmziekten (IBD), darmkanker bij mensen onder de 50 jaar en het afnemende aantallen zaadcellen. Uit een onderzoek uit 2021 bleek dat mensen met IBD 50% meer microplastics in hun ontlasting hadden.

Er is nog onbekend hoe groot het gezondheidsrisico daadwerkelijk is, omdat niet bekend is hoe lang de microplastics in het lichaam blijven. In maart waarschuwden artsen voor mogelijk levensbedreigende gevolgen nadat ze een substantieel verhoogd risico op een beroerte, een hartaanval en eerder overlijden hadden ontdekt bij mensen van wie de bloedvaten besmet waren met microscopisch klein plastic. Microplastics zijn onlangs ook ontdekt in menselijk bloed en moedermelk, wat wijst op wijdverbreide besmetting in de lichamen van mensen.

Plastic afval verminderen

In een artikel in the Guardian geeft Evangelos Danopoulos van de Hull York Medical School, VK die leiding gaf aan het onderzoek aan, dat schadelijke effecten op cellen in veel gevallen de initiërende gebeurtenis voor gezondheidseffecten zijn: “Als het plastic eenmaal in het milieu zit, kunnen we het er niet meer uit krijgen. Toekomstig onderzoek zou het mogelijk kunnen maken om de meest vervuilde voedingsmiddelen te identificeren en deze te vermijden.” De ultieme oplossing die hij in het artikel aangaf was volgens hem enkel het stoppen van het verliezen van plastic afval in ons milieu. In de EU is er sinds 2021 nieuwe, strengere regelgeving ingevoerd voor wegwerp plastic. De Europese Unie (EU) wil wegwerp plastic verminderen en meer plastic inzamelen en recyclen. Zo zijn er een aantal maatregelen vastgesteld.

Bolvormige of onregelmatig gevormde microplastics

Onderzoek naar de gevolgen van microplastics voor de gezondheid neemt snel toe, zei Danopoulos: “Het explodeert, en met goede reden. We worden elke dag blootgesteld aan deze deeltjes: we eten ze, we inhaleren ze. En we weten niet echt hoe ze reageren met ons lichaam als ze eenmaal binnen zijn.”

Uit het onderzoek bleek ook dat onregelmatig gevormde microplastics meer celdood veroorzaakten dan bolvormige microplastics. Dit is belangrijk voor toekomstige studies, omdat veel microplastics die voor gebruik in laboratoriumexperimenten worden gebruikt bolvormig zijn en daarom mogelijk niet representatief zijn voor de deeltjes die mensen binnenkrijgen.

“Dit werk helpt ons te informeren waar onderzoek naar zou moeten zoeken om effecten in de echte wereld te vinden”, zegt microplastics onderzoeker Steve Allen. “Het was interessant dat vorm zo belangrijk was voor de toxiciteit, omdat het bevestigt wat veel onderzoekers op het gebied van plasticvervuiling dachten dat er zou gebeuren: dat ongerepte bollen die in laboratoriumexperimenten worden gebruikt misschien niet de effecten in de echte wereld laten zien.”

Microplastics in ons lichaam

Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar microplastics in ons lichaam, zoals baby’s die via plastic babyflessen microplastics binnen krijgen en er kwam aan het licht dat er microplastics gevonden werden in de placenta’s van ongeboren baby’s.

Wat kun je zelf doen?

Wat kun je zelf doen om je zo veel mogelijk te beschermen tegen het binnenkrijgen van microplastics?

– Probeer zo min mogelijk te eten en te drinken uit plastic. Denk aan je dagelijkse drinkbeker, in welk materiaal je je eten bewaard of opwarmt. Heb je een kleintje? Kies voor glazen babyflessen.

– Maar denk ook aan zaken die wellicht niet zo voor de hand liggend zijn: wist je bijvoorbeeld dat een fleece trui gemaakt is van polyester, een synthetische stof. De manier waarop fleece geproduceerd zorgt ervoor dat de vezels makkelijker loslaten. Fleecegaren is zwakker als andere garen omdat de vezels kort zijn en het dus sneller afbreekt. Bij het dragen en wassen van fleece komen enorm veel plasticvezels vrij die in het milieu en de lucht om ons heen terechtkomen en die je vervolgens inademt.

– Heb je weleens nagedacht over je theezakje? Zeker als je veel thee drinkt is dit het lezen waard.

– Maak regelmatig schoon, in stof hopen de microplastics zich op.

– Denk na over eenmalige en goedkope impuls aankopen; heb je iets echt nodig? Kies liever voor kwalitatieve materialen die langer meegaan.

Het bericht Microplastics en het effect op ons lichaam verscheen eerst op Green Jump's blog.

Waar begin je?

De hoeveelheid informatie die op je afkomt bij een eerste zwangerschap kan overweldigend zijn. Je krijgt veel adviezen: wat je wel en niet moet eten, het belang van beweging, en voldoende rust. Je weet inmiddels dat je rauwe vis en rauwmelkse kazen beter kunt vermijden. Maar heb je al nagedacht over de invloed van je leefomgeving? 

Schadelijke stoffen in de babykamer

Neem bijvoorbeeld de babykamer. De “gewone” verf op de muur is volgens de verfindustrie veilig, maar kan dat niet beter? Het net in elkaar gezette wiegje of ledikantje bevat lijmstoffen die vrijkomen. Matrasjes die verschillende chemicaliën uitwasemen. De producten voldoen misschien aan wettelijke normen, maar het “cocktail-effect” kan door de combinatie van de schadelijke stoffen onze gezondheid beïnvloeden. Bij het beoordelen van de veiligheid van verschillende stoffen afzonderlijk wordt dit vaak niet in acht genomen en daarom is alles wat je eventueel kunt beperken heel mooi meegenomen.

Microplastics en hun effect

Recent onderzoek toont aan dat microplastics zich overal om ons heen bevinden, ook in ons lichaam. Ze komen uit diverse producten en hopen zich ook op in huisstof. Een aantal jaren geleden kwam uit onderzoek naar voren dat baby’s microplastics kunnen binnenkrijgen via plastic babyflessen. Studies hebben deze stoffen zelfs aangetroffen in de ontlasting van baby’s en in de menselijke placenta en testikels. Dit roept vragen op over de invloed daarvan op de gezondheid, zowel van jou als van je kindje. Goed stofzuigen is in ieder geval belangrijk.

Wat kun je doen?

Gelukkig zijn er stappen die je zelf kunt nemen om de blootstelling aan microplastics en andere schadelijke stoffen te beperken. In de komende ‘gezonde start’ blogs delen we praktische tips voor een gezond en duurzaam leven voor jou en je kleintje, vanaf het begin! Volg deze serie voor waardevolle informatie en handige tips!

Het bericht Een gezonde start voor je kindje & daarna verscheen eerst op Green Jump's blog.

Microplastics in menselijke placenta

In alle menselijke placenta’s die in een onderzoek werden getest, zijn microplastics aangetroffen. De onderzoekers maken zich zorgen over de mogelijke gevolgen voor de gezondheid van zich ontwikkelende foetussen. De wetenschappers analyseerden 62 weefselmonsters van de placenta en ontdekten dat het meest voorkomende plastic polyethyleen was. Polyethyleen wordt gebruikt om plastic zakken en flessen te maken. Het unieke aan dit onderzoek is dat zeer adequaat de hoeveelheden gemeten konden worden, waar dat eerst nog niet het geval was. Deze methode, gecombineerd met klinische metadata, kan van cruciaal belang zijn voor het evalueren van de potentiële impact van nano- en microplastic op ongunstige zwangerschapsresultaten.

Een tweede onderzoek bracht microplastics aan het licht in alle 17 geteste menselijke slagaders en suggereerde dat de deeltjes mogelijk verband houden met verstopping van de bloedvaten.

Microplastics in menselijke testikels

In een recente studie kwam naar voren dat microplastics in alle onderzochte menselijke testikels aanwezig waren. Wetenschappers geven aan dat de ontdekking mogelijk verband houdt met de decennialange daling van het aantal zaadcellen bij mannen over de hele wereld.

Er werden door de wetenschappers 23 menselijke testikels onderzocht, evenals 47 testikels van honden. In beide soorten testikels was de samenstelling van de microplasticvervuiling in verhouding ongeveer gelijk.  Opmerkelijk gegeven is dat de concentraties in de menselijke testikels bijna drie keer zo hoog waren als in die van honden. Er werden 12 soorten microplastics gekwantificeerd. Polyethyleen, gebruikt in plastic zakken en flessen, was het meest voorkomende microplastic, gevolgd door PVC.

De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Toxicological Sciences, omvatte het oplossen van de weefselmonsters en het analyseren van het plastic dat achterbleef.

Verband met decennialange daling aantal zaadcellen

Doordat de menselijke testikels opgeslagen waren, kon het aantal zaadcellen niet worden gemeten. In de testikels van de honden kon dat echter wel, de hoeveelheid zaadcellen waren lager in de monsters met een hogere besmetting met PVC. Daarmee toont de gedane studie een verband aan, maar verder onderzoek is nodig om te bewijzen dat microplastics er daadwerkelijk voor zorgen dat het aantal zaadcellen daalt. De hoeveelheid zaadcellen bij mannen daalt al tientallen jaren, waarbij in onderzoeken ook vaak naar chemische vervuiling zoals pesticiden wordt gekeken.

Een ander, kleiner onderzoek dat in China is gedaan in 2023 toonde ook microplastics in zes menselijke testikels en dertig spermamonsters aan. Recente onderzoeken bij muizen hebben gemeld dat microplastics het aantal zaadcellen verminderen en afwijkingen en hormoonverstoringen veroorzaken.

Ook de mogelijke rol van microplastics bij erectiestoornissen roept vragen op nadat microplastics ontdekt zijn in het mannelijke geslachtsdeel. 

Bevindingen in studies zoals deze laten de wijdverspreide aanwezigheid van microplastics in het mannelijke voortplantingssysteem zien met mogelijke gevolgen voor de mannelijke vruchtbaarheid.

Het zekere voor het onzekere nemen? Er zijn een aantal dingen die je kunt doen zoals zorgen voor frisse lucht in huis en regelmatig stofzuigen. Microplastics komen namelijk uit de kunststof producten in je huis en omgeving. Probeer zoveel mogelijk te kiezen voor producten gemaakt van RVS en glas of natuurlijke materialen zoals linnen, wol en katoen.

Het bericht Microplastics in menselijke placenta en testikels verscheen eerst op Green Jump's blog.