Je komt steeds meer bamboetextiel tegen: bamboe kleding, bamboe beddengoed, handdoeken, wasbare bamboe luiers, etc. Bamboe staat bekend als een milieuvriendelijk materiaal en verwerkt tot textiel heeft het eigenschappen die het erg geliefd maakt:
Bamboe textiel kan door de holle structuur veel vocht opnemen, 60% meer dan katoen - Bamboe textiel heeft een antibacteriële werking
- Bamboe kleding valt door de ronde structuur heel soepel en super zacht
- Bamboe stof voelt koel aan in de zomer en warm in de winter
- Bamboe textiel is heel gemakkelijk te verven.
Bamboe en milieuvriendelijkheid
Bamboe zelf is een duurzaam materiaal. Het is een grassoort die ontzettend snel groeit en daarbij geen extra water en geen pesticiden nodig heeft. Het enige wat bamboe nodig heeft om te groeien is zonlicht. Een bamboe moederstam maakt na het kappen weer nieuwe kleinere stammen aan. Hierdoor vult een bamboe bos zich weer snel aan en kan er meermaals worden geoogst. Deze groeiwijze is wat bamboe milieuvriendelijk maakt. Producten die gemaakt zijn van bamboehout of de vezels zelf zijn zeer milieuvriendelijk. Echter, van bamboestengels textiel maken is nog niet zo eenvoudig. Door de hardheid en structuur van bamboe zijn hier speciale methodes voor nodig die niet altijd even milieuvriendelijk zijn.
Hoe wordt stof van bamboe gemaakt?
Er zijn twee manieren om van de harde bamboevezels garen te maken:
Mechanische methode
Bij de mechanische methode wordt het bamboe vermalen en verhit met toegevoegde natuurlijke enzymen die de bamboe afbreken De vezels kunnen vervolgens mechanisch uit de ontstane papperige massa worden gekamd waarna hiervan garen kan worden gesponnen. Deze methode is milieuvriendelijk maar wordt niet veel gebruikt omdat het kostbaar en zeer arbeidsintensief is.
Chemische methode
Bijna alle bamboetextiel wordt op de chemische manier gemaakt. Deze methode is dezelfde die wordt gebruikt om viscose van houtsnippers te maken. Er worden sterke chemicaliën gebruikt die schadelijk zijn voor milieu, mens en dier. De sterke cellulose (de bouwstenen van planten en bomen) van bamboe wordt afgebroken met koolstofdisulfide. Het bamboe wordt hiermee helemaal opgelost tot een gelachtige substantie waarna het verdund wordt met natiumhydroxide. De stof die hieruit ontstaat is viscose cellulose. Na het zeven wordt dit gehard met zure oplossingen waarna er garen van kan worden gesponnen. Deze chemische manier van bamboetextiel maken is zeer milieuonvriendelijk en door de oplosmiddelen zijn de originele eigenschappen van het bamboe waarschijnlijk vrijwel helemaal verdwenen. Omdat er met giftige chemicaliën wordt gewerkt, zijn de arbeidsomstandigheden in de fabrieken ook een groot punt van aandacht.
Closed loop systeem en natuurlijke enzymen
Om het proces minder milieubelastend te maken zijn er gelukkig fabrikanten die gebruik maken van een zgn “closed loop” systeem waarbij de gebruikte chemische stoffen hergebruikt worden en niet in het milieu terechtkomen. Ook zijn er fabrikanten die natuurlijke enzymen gebruiken voor een deel van het chemische proces waardoor er minder schadelijke chemicaliën kunnen worden gebruikt.
Eén van de weinig merken die het super doet, is Boody. Zij maken ondergoed en kleding van Ecocert gecertificeerde, biologisch geteelde bamboe van FSC gecertificeerde velden in China. Voor het maken van bamboe tot textiel wordt door Boody gebruik gemaakt van een closed-loop-systeem.
Lyocell in plaats van viscose
Er is een andere, helaas minder gebruikte, chemische methode om een kunstvezel textiel van bamboe en bomen te maken, het eindresultaat is dan niet viscose maar lyocell. Lyocell is beter bekend als Tencel, een merknaam van lyocell. De vezels zijn net wat anders dan bij viscose en de lyocell methode is milieuvriendelijker dan viscose/rayon en dus een betere keuze.
Misleidende naamgeving bamboe
Bijna alle bamboetextiel wordt gemaakt met bovenstaande chemische viscose/rayon methode en is dan dus eigenlijk bamboerayon of bamboeviscose. Rayon is textiel gemaakt van cellulosevezels, een kunstvezel met in dit geval bamboe als natuurlijke grondstof. Je kunt je afvragen of deze stoffen dan wel bamboe genoemd morgen worden. Je jurkje, babypakje, handdoek of dekbedovertrek lijkt met de naam bamboe milieuvriendelijk en natuurlijk maar is eigenlijk gemaakt met een milieuonvriendelijke methode en het eindproduct is kunstmatig. De originele bamboevezels, en daarmee waarschijnlijk ook de eigenschappen, zijn niet meer terug te vinden in de stof. Instanties, zoals de US Federal Trade Commission, vinden dat producten van bamboerayon in de winkels eigenlijk geen bamboe genoemd mogen worden en dat dit misleidend is. Een aantal Amerikaanse bedrijven heeft dan ook een boete moeten betalen voor de overtredingen. Verkopers van bamboekleding zouden de producten die gemaakt zijn van bamboerayon anders moeten labelen. Viscose van bamboe, rayon van bamboe, bamboeviscose of bamboerayon is precies wat de stof is en zo zou het ook genoemd moeten worden zodat consumenten weten wat ze kopen.
Conclusie
Bamboe stoffen zijn populair door de eigenschappen en het groene imago. De meeste producten van bamboestof zijn helaas niet zo groen als ze doen voorkomen omdat de meest gebruikte methode voor het maken van de stof uit de bamboestengels een milieuonvriendelijke methode is. Als je zeker wilt weten of de veilige, mechanische methode is gebruikt zal je dit in de meeste gevallen moeten uitzoeken. Enig houvast heb je wel, als bamboe echt super zacht aanvoelt is dit waarschijnlijk het chemisch geproduceerde rayon/viscose van bamboe want mechanisch geproduceerd bamboetextiel is wat minder zacht. Een ander punt is de naamgeving, het is de vraag of deze chemisch verkregen bamboestoffen wel het label “bamboe” mogen dragen, eigenlijk is dit kunstmatig bamboe-rayon/viscose. Iets om in je achterhoofd te houden als je toch graag kleding of andere producten van bamboetextiel wilt kopen.
Biologisch katoen
(Gecertificeerd) Biologisch katoen heeft als groot voordeel dat het gecertificeerd is en dat daarmee de keten qua productie en verwerking wordt gecontroleerd. Het feit dat er geen schadelijke stoffen worden gebruikt, is niet alleen fijn voor de natuur, maar ook voor de arbeiders die de producten maken. En natuurlijk voor jezelf omdat het eindproduct daarmee veel schoner is en geen schadelijke stoffen bevat. Juist door die externe controle door een onafhankelijke instantie geven wij de voorkeur aan biologisch katoen.
Bronnen
http://www.quality-assistance.nl/wordpress/bamboe-misleidend/
http://textilelearner.blogspot.nl/2011/12/bamboo-fiber-bamboo-fabric-production.html
http://abcnews.go.com/Business/macys-sears-amazon-max-studio-fined-bamboozling-customers/story?id=18132575#.UcK5z_nOtcY
http://babyproducts.about.com/od/clothing/qt/bamboo_baby_products.htm
http://www.nrdc.org/international/cleanbydesign/files/CBD_FiberFacts_Bamboo.pdf