Wieg- en ledikantmatrasjes die niet van natuurlijke materialen zijn gemaakt, ademen een aanzienlijke hoeveelheid schadelijke stoffen (VOC’s, volatile organic compounds) uit. Duidelijk is ook dat de concentratie van deze schadelijke stoffen 2,5 cm boven het matras veel hoger is dan midden in de kamer. De meeste baby’s slapen zo’n 12-14 uur per dag en ademen deze schadelijke stoffen dus in. Dit blijkt voor het eerst duidelijk uit nieuw onderzoek door de universiteit van Texas.
Dat matrasjes van chemische materialen mogelijk schadelijk zouden kunnen zijn, was ooit al een reden om te kiezen voor een biologische ledikantmatras en een biologisch wiegmatras van natuurlatex, kokos en biologisch katoen en biologische wol. Zo’n matras van biologische materialen ademt geen schadelijke stoffen uit en is van nature brandwerend.
Samenstelling niet-ecologische babymatrasjes
De meeste (niet natuurlijke) babymatrasjes zijn gemaakt van een dikke laag polyurethaan of polyester schuim (onder andere koudschuim of traagschuim) met daaromheen een dunne waterproof plastic laag. Om de matrasjes te maken worden verder verschillende lijmsoorten en toevoegingen gebruikt en in combinatie met het op petroleum gebaseerde schuim en plastic ademen dit soort matrasjes schadelijke VOC’s uit. In het onderzoek zijn meer dan 30 verschillende VOC’s gevonden.
Schadelijkheid VOC’s
Eerdere onderzoeken tonen aan dat chronische blootstelling aan lage doses VOC’s (vluchtige organische stoffen zoals in benzine, verf en reinigingsmiddelen) het risico op longinfectie, allergieën en astma bij kleine kinderen vergroot. De in de babymatrasjes aangetroffen schadelijke VOC’s zijn onder andere het giftige fenol en 2-ethylhexanoic acid, waarvan de Europese Commissie aangeeft dat deze chemische stof de ontwikkeling verstoort.
Het onderzoek naar schadelijke stoffen uit matrassen voor baby’s
Het onderzoek is als volgt uitgevoerd. De onderzoekers hebben van 9 nieuwe en 11 gebruikte polyurethaan of polyester babymatrasjes de uitgewasemde VOC’s gemeten. Ze hebben metingen verricht met stukjes van de nieuwe en gebruikte matrassen. Daarnaast metingen van de vrijkomende VOC’s bij nieuwe matrasjes terwijl er een verwarmde stalen cilinder op de matrasjes lag, die de lichaamstemperatuur van een baby moest nabootsen. De verwachting was dat er meer VOC’s zouden vrijkomen als het matrasje verwarmd wordt door een babylijfje. De metingen hiervan zijn gedaan midden in de kamer en 2,5 cm boven het matras.
De conclusie was dat 2,5 cm boven het matras, waar de baby ademt, de concentratie VOC’'s hoger is dan in het midden van de kamer.
De gebruikte matrasjes waren geproduceerd tussen 1993 en 2009 en waren actief gebruikt en opgeslagen in verschillende ruimtes (slaapkamers, kelders enzovoort). De nieuwe matrasjes waren 6 maanden ervoor geproduceerd, zodat niet de piekemissies zijn gemeten die aan het begin optreden, maar juist de lange termijn effecten. De concentratie VOC’s was vier keer hoger in nieuwe matrasjes.
Andere schadelijke stoffen in babymatrasjes
Behalve VOC’s kunnen babymatrasjes nog andere schadelijke stoffen bevatten. Veel matrasjes hebben een vinyl waterdichte hoes waarin bijvoorbeeld weekmakers voorkomen. Een aantal schadelijke weekmakers zijn in Europa en Amerika verboden in kinderspeelgoed en verzorgingsproducten voor kinderen, ook in producten die bedoeld zijn om je kindje te laten slapen.
Polurethaan is erg brandgevoelig en daarom worden er schadelijke brandvertragende stoffen toegevoegd. Onschadelijke, gezonde brandvertragers lijken nog niet te bestaan.
Schadelijke stoffen rondom matrassen voor volwassenen
Er is tevens gekeken of de (plastic) hoes om het schuim heen de VOC’s tegenhoudt. Uit het onderzoek bleek dat soms de hoes een nog grotere bron was van VOC’s en soms dat de hoes een deel van de VOC’s tegenhoudt. Aangezien volwassenen vaak geen waterproof hoes om hun matras hebben, maar een poreuze hoes, zijn de uitgewasemde VOC’s bij volwassen koudschuim- en traagschuim matrassen waarschijnlijk nog hoger.
Conclusie en advies gezonde matrassen
De oplossing is eenvoudig. Er bestaan matrasjes die helemaal niet gemaakt zijn van schuim, maar van 100% natuurlijke materialen. Een gezond, natuurlijk 100% natuurlatex babymatras met kokos, biologisch katoen en biologische wol. Deze ademen geen VOC’s uit en zijn van nature brandwerend. Ook voor volwassenen zijn matrassen van natuurlijke en biologische materialen beschikbaar.
