En de voordelen van xylitol
Fluoride in de tandpasta van je kind, is dit nu wel of niet aan te bevelen? Voordat je doorleest: uit dit blog volgt geen duidelijk ja of nee antwoord voor wat betreft de fluoride maar misschien helpt het je kiezen.
Wat wel een super ontdekking is, zijn de enorme voordelen van xylitol. Ons gezin gaat absoluut aan de xylitol kauwgom en snoepjes. Ook Healthy Child Healthy World schreef over xylitol en Science of Mom citeert een aantal interessante onderzoeken over xylitol.
Dochtertje met een gaatje in haar kies
Pas geleden werd ik weer even met mijn neus op de feiten gedrukt. Mijn dochtertje Lana van bijna 4 jaar had een gaatje in haar kies. Na de ontdekking ervan heb ik me een hele avond misselijk en schuldig gevoeld en me suf gegoogled naar de oorzaken en de behandeling (alsof het heel veel anders is dan bij een volwassene…).
Het schuldgevoel ontstond als volgt: wij poetsen Lana’s tanden met tandpasta van Weleda en daar zit geen fluoride in. Dit hebben we besloten nadat Lana haar eerste tandje kreeg en we veel hebben gelezen over de voor- en nadelen van fluoride.
Het is heel eenvoudig: fluoride is in beperkte hoeveelheden geweldig voor je tanden en tegelijkertijd is het zeer giftig voor de rest van je lijf. De vraag is natuurlijk bij welke hoeveelheden het giftig en schadelijk is en uiteindelijk hebben wij toen besloten om het risico niet te nemen.
Tenslotte snoept Lana weinig en poetsen wij fanatiek, dus dat moest toch goedkomen? En dan nu dus toch een gaatje, terwijl ze zo jong is. Nu zitten zwakke tanden zeker in de familie van papa’s kant maar ik ben me dus kapot geschrokken. Moet ik haar tanden dan toch maar wel met fluoride tandpasta poetsen?
Dus we hebben de zoektocht herhaald en uiteindelijk weer besloten om zonder fluoride te blijven poetsen en Lana xylitol te gaan geven. Hieronder een verslagje van de zoektocht naar de schadelijkheid van fluoride voor mensen en vooral voor kinderen.
Schadelijke effecten van fluoride
Fluoride kan schadelijke effecten hebben op verschillende gebieden. Het Fluoride Action Network heeft een overzicht gemaakt van de gezondheidseffecten van fluoride met allerlei verwijzingen naar medische onderzoeken. Hieronder de effecten die voor mij het belangrijkste zijn.
Effect van fluoride op de hersenen
De negatieve effecten van fluoride op de hersenen van kinderen is één van de hoofdonderwerpen in de meest recente onderzoeken. Er zijn onderzoeken uit landen waar het drinkwater gefluorideerd wordt waaruit blijkt dat het IQ van kinderen lager is.
Tevens blijkt uit onderzoeken dat een te hoge fluoride inname tijdens de zwangerschap een negatief effect heeft op de ontwikkeling van de hersenen van de baby.
Deze schadelijke effecten worden ondersteund door vele studies met dieren waaruit directe, schadelijke effecten van fluoride op hersenweefsel blijken.
Fluorose
Teveel fluoride leidt tot fluorose, dit is tandverkleuring en is te zien aan witte vlekjes of streepjes op de tanden. Bij ernstige fluorose zijn de vlekjes bruin. Fluorose ontstaat doordat je kind teveel fluoride binnenkrijgt wanneer de tanden worden gevormd, dus tussen zes maanden en vijf jaar. Voor mij een duidelijke reden om in ieder geval geen fluoridetabletjes en fluoridedruppels te geven.
Fluoride innemen biedt geen voordelen
Fluoride op de tanden aanbrengen heeft een versterkend effect op je gebit. Het inslikken van fluoride heeft geen positieve effecten. Dit wordt bijvoorbeeld aangetoond doordat tandbederf bij kinderen sterk is gedaald in zowel landen met als zonder fluoride in het drinkwater. Er is een zeer interessante documentaire over fluoride in drinkwater gemaakt door het Fluoride Action Network.
Wat is teveel fluoride?
En dan natuurlijk de belangrijkste vraag: wat is dan teveel fluoride? Want een beetje fluoride, aangebracht op de tanden, is heel goed voor de tandjes van je kind. Maar kinderen slikken tandpasta door en slikken dus ook fluoride door. Hier heeft je kind niks aan, in tegendeel, het is gewoon schadelijk.
Helaas heb ik geen sluitend antwoord kunnen vinden op de vraag hoeveel fluoride schadelijk is voor kinderen.
Hoeveel fluoride krijgen kinderen binnen via tandpasta?
In 1997 is een rapport uitgebracht waarin is uitgezocht wat de dagelijks benodigde hoeveelheid fluoride is, waarbij men er dus nog vanuit ging dat fluoride innemen gezond was. Dit is dus inmiddels achterhaald. In dit rapport gaat men uit van 0,05 mg per dag per kilo lichaamsgewicht. Een kindje van 15 kilo zou dus behoefte hebben aan totaal 0,75 mg per dag.
In een artikel uit 1999 is een samenvatting gemaakt van de conclusies van diverse auteurs over de hoeveelheid fluoride die kinderen gemiddeld en maximaal binnenkrijgen via tandpasta. Hieruit blijkt dat kinderen via tandpasta meer fluoride binnen kunnen krijgen dan 0,05 mg per dag per kilo.
Kinderen kunnen uit tandpasta teveel fluoride binnenkrijgen
Eén voorbeeld uit het artikel (zie tabel) : Auteur Bentley beschreef in 1999 dat een kindje van 2,5 jaar dat 14,2 kilo woog, bij het tandenpoetsen met gewone fluoridetandpasta (1000 ppm, zie hieronder) gemiddeld 0,038 mg per dag per kilo binnenkreeg (oftewel onder de norm van 0,05 mg). Hetzelfde kindje kon maximaal 0,12 mg per kilo per dag binnenkrijgen (ik denk als het kindje alles zou doorslikken) oftewel 240% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Gemiddelden zeggen mij niet zoveel want het betekent dus dat een deel van de groep kinderen dagelijks teveel fluoride binnenkreeg en mijn dochtertje slikt echt wel tandpasta door.
Peutertandpasta
In gewone fluoride tandpasta zitten 1000-1500 ppm (parts per million) fluoride. In peutertandpasta zitten 500-750 ppm. Op de verpakking wordt duidelijk aangegeven dat een erwtje per keer al voldoende is om mee te poetsen (waar ik overigens ook uit afleidt dat het niet gezond is om het in te slikken).
Tandpasta met fluoride met aardbeiensmaak of een ander lekker zoet smaakje is naar mijn mening echt af te raden. Kinderen willen dit graag doorslikken, ze vinden het lekker en doen vaak nog wat extra tandpasta op hun tandenborstel.
Alternatieven
Xylitol
Uit vele onderzoeken blijkt dat xylitol een vervanging kan zijn voor fluoride. Drie kauwgompjes per dag zorgt voor 60% minder tandbederf en bij kinderen die gevoelig zijn voor tandbederf, zoals mijn dochtertje, zelfs met 80%.
In Scandinavië wordt xylitol inmiddels breed ingezet en gepromoot. Er zijn nationale preventieprogramma’s, het wordt aanbevolen door tandartsen en labels op producten maken consumenten bewust van de voordelen.
Tandpasta zonder fluoride
Verschillende (vaak biologische) merken leveren tandpasta voor kinderen en volwassenen zonder fluoride. Weleda en Lavera zijn twee voorbeelden daarvan. Weleda heeft een redelijk neutrale smaak en Lavera smaakt naar aardbeien en frambozen. Beiden bevatten geen schadelijke ingrediënten. Ik gebruik ze voor Lana allebei en we verkopen ook beide merken in onze webwinkel Green Jump.
Blog over tandpasta met fluoride
Er is een nieuw blog waarin we tandpasta’s met fluoride hebben vergeleken.