Waarom gewone kaarsen en geurkaarsen minder gezond kunnen zijn

Uit onderzoek blijkt dat vooral reguliere kaarsen en geurkaarsen stoffen kunnen uitstoten die niet zo fijn zijn voor je gezondheid en je binnenlucht. We schreven al eens eerder over kaarsen zonder schadelijke stoffen: Sojawas en bijenwas kaarsen zonder schadelijke stoffen. Veel standaard kaarsen worden gemaakt van paraffine, een restproduct van aardolie. Bij het branden komt fijnstof vrij, samen met stoffen zoals benzeen en tolueen. Deze stoffen kunnen irritatie geven aan je ogen en ademhaling en zelfs kanker veroorzaken als je daar heel hoge concentraties van inademt. Ook wordt vaak voor de stevigheid nog stearine toegevoegd, een stof die gemaakt wordt van vet van varkens en koeien. Een toevoeging van palmolie komt ook voor; niet zo goed voor het regenwoud.

Geurstokjes & geurverspreiders: meer dan alleen een lekker luchtje

Ook geurverspreiders zoals geurkaarsen, sprays, plug-ins of geurstokjes kunnen de binnenlucht vervuilen. Vaak bevatten ze synthetische geurstoffen, ftalaten (weekmakers) en soms zelfs formaldehyde. Bij gebruik van synthetische geuren of slechte ventilatie kunnen allergieën verergeren of hoofdpijn ontstaan. Voor kinderen en mensen met astma of een gevoelige luchtweg kan dit extra belastend zijn. Dat geurkaarsen niet al te best zijn voor je gezondheid is al vrij bekend: de combinatie van paraffine en synthetische parfums maakt dat ze de binnenlucht vervuilen.

Wetenschappelijk onderzoek naar kaarsen en geurverspreiders

Uit verschillende studies blijkt dat kaarsen, geurkaarsen, wax melts en diffusers stoffen kunnen uitstoten die potentieel schadelijk zijn, vooral in slecht geventileerde ruimtes of bij frequent gebruik. Symptomen die gebruikers rapporteren zijn onder andere hoofdpijn, geïrriteerde luchtwegen en verergering van astma en allergieën.

Uit een grootschalig meetonderzoek van TNO en het Inhome Air Quality Consortium bleek dat in ruim 1 op de 7 onderzochte Nederlandse woningen de WHO-adviesnorm voor fijnstof (PM₂.₅) regelmatig werd overschreden, vooral in de avonduren. Kaarsen werden daarbij genoemd als belangrijke bron van deze vervuiling, naast bijvoorbeeld koken. Ook het Longfonds waarschuwt dat kaarsen schadelijke stoffen uitstoten die klachten kunnen veroorzaken bij mensen met gevoelige luchtwegen. Verder verwijst een NU.nl-check naar buitenlands onderzoek waaruit blijkt dat fijnstof van kaarsen vergelijkbaar kan zijn met die van het verkeer of zelfs tabaksrook.

Een rol spelen de soort kaars, soort lont, temperatuur waarop een kaars brandt, aantal kaarsen, ventilatie van de ruimte en dat de kaars niet op een plek staat waar veel luchtstroom is.

Een gezonder alternatief voor een heerlijke sfeer en geur in huis

Gelukkig zijn er mooie alternatieven die wél zorgen voor warmte en gezelligheid en die gemaakt zijn zonder nare stoffen. Denk aan kaarsen van plantaardige was zoals een bijenwas kaars, lonten zonder zinkkern (vaak bij hobby kaarsenmakers) en natuurlijke etherische oliën in plaats van synthetische parfums. Ook geurkaarsen bestaan in een vorm zonder vervelende stoffen: deze zijn gemaakt van natuurlijke was en geuren met biologische etherische olie in plaats van synthetische parfums.

Wil je liever een frisse geur zonder kaars? Kies dan voor een natuurlijke luchtverfrisser of natuurlijke geurstokjes die werken met biologische etherische olie. Zo creëer je een fijne herfstsfeer in huis, zonder je gezondheid of de luchtkwaliteit in huis te belasten.

Bijenwas kaarsen: natuurlijk en luchtzuiverend

Een bijenwas kaars is niet alleen sfeervol, maar ook een gezondere keuze voor je binnenlucht. In tegenstelling tot kaarsen van paraffine of stearine branden ze schoner met minder roet en rook. Voor het beste resultaat kies je altijd voor 100% pure bijenwas kaarsen en voor een lont die gemaakt is van 100% katoen en vrij is van lood en zware metalen. Bijenwas kaarsen zijn er ook in de vorm van bijenwas theelichtjes.

Sojakaarsen en koolzaadwaskaarsen: plantaardige alternatieven

Naast bijenwas bestaan er ook plantaardige alternatieven zoals sojakaarsen en koolzaadwaskaarsen. Beide branden schoner dan paraffinekaarsen: ze geven minder roet en rook af en gaan bovendien langer mee. Sojawas is gemaakt van sojabonenolie, maar daarbij speelt duurzaamheid een rol: soja wordt vaak grootschalig verbouwd, soms met ontbossing en veel bestrijdingsmiddelen als gevolg. Koolzaadwas heeft dat nadeel minder, omdat het vaak dichterbij in Europa wordt geteeld. Daarmee is het een milieuvriendelijkere optie, al is het aanbod kleiner dan bij sojakaarsen. Bij beide soorten geldt dat je goed moet letten op de samenstelling, want soms wordt er toch paraffine of stearine aan toegevoegd, kies daarom voor 100% soja- of koolzaadwas.  

Tips voor een herfstsfeer in huis met kaarsen of geuren

• Kies natuurlijke materialen: ga voor een bijenwaskaars of kaarsen van koolzaadwas of plantaardige wassen op basis van zonnebloem- en olijfolie zonder toevoegingen.
• Controleer de lont: vermijd lonten met zinkkern, kies voor katoen of hout.
• Gebruik biologische etherische olie: als basis voor een natuurlijke luchtverfrisser of natuurlijke geurstokjes in plaats van synthetische geurverspreiders.
• Ventileer regelmatig: frisse lucht voorkomt ophoping van nare stoffen.
• Voorkom roetvorming: zet kaarsen niet in een luchtstroom.
• Less is more: één of twee kaarsen geven vaak al genoeg sfeer.

Zo creëer je een warme en fijne sfeer in huis. 

Natuurlijke geurverspreiders

Fruit & kruiden

• Sinaasappel met kruidnagels erin → klassieker die langzaam een warme, kruidige geur afgeeft. Je prikt de kruidnagels gewoon zo in de sinaasappel.
• Citroen- of sinaasappelschillen op de verwarming of in een pan met water laten sudderen.
• Appelschijfjes met kaneelstokjes zachtjes verwarmen voor een zoete herfstgeur.

Planten & takjes

• Rozemarijn of tijm → geurige takjes in een vaasje of in heet water.
• Eucalyptus → een tak in de douche geeft een frisse, spa-achtige geur.
• Lavendel → gedroogd in een zakje in de kledingkast of op de verwarming.

Etherische oliën: geurstokjes / reed diffusers met biologische etherische olie

• Biologische etherische olie kun je gebruiken in een aromasteen of diffuser met water (zonder verhitting).
• Een paar druppels biologische etherische olie (zoals lavendel, sinaasappel of pepermunt) op een katoenen doek of in een schaaltje baking soda.
• Etherische oliën bij verkoudheid: frisse oliën zoals eucalyptus, pepermunt, tea tree of dennennaald helpen de luchtwegen vrijer te laten voelen. Een paar druppels op een (natte) doek en op een afstand van ca. 1,5 m ophangen in de nacht zodat jij of je kleintje beter kan ademen of op je bureau tijdens het werken. 

Overig

• Koffiebonen in een schaaltje → absorberen nare luchtjes en geven een warme geur.
• Azijn met citrusschillen → werkt zowel als natuurlijke luchtverfrisser als schoonmaakmiddel.

Diffusers vs. geurstokjes

Een reed diffuser, ook wel geurstokjes diffuser genoemd, is een systeem dat geur verspreidt door middel van verdamping, zonder gebruik te maken van warmte of elektriciteit. Het bestaat uit een glazen flesje gevuld met een geurende olie en een set rieten stokjes (reeds) die de olie omhoog zuigen en langzaam de geur afgeven aan de omgeving. Deze methode biedt een constante, subtiele geur en is veilig omdat er geen open vlam bij komt kijken. Reed diffusers (geurstokjes) verspreiden de geur passief en zijn mild voor de luchtwegen. Elektrische diffusers of heat diffusers verspreiden actief, waardoor meer vluchtige stoffen in de lucht komen, vooral bij slecht geventileerde ruimtes.

Gebruik natuurlijke geurstokjes en kies bij voorkeur voor biologische etherische olie en gebruik diffusers bewust: een paar druppels op een doekje of aromasteentje geven al een aangename geur zonder de lucht te overbelasten.

Veilig gebruik van etherische oliën

• Gebruik slechts een paar druppels op een doekje of aromasteen.
• Ventileer de ruimte regelmatig.
• Vermijd langdurige blootstelling en zet ze uit de buurt van kinderen en huisdieren.
• Biologische etherische oliën zijn puurder, maar bevatten nog steeds vluchtige stoffen → gebruik ze met mate.
• Gevoelige groepen (zwangeren, kinderen, mensen met astma) moeten extra voorzichtig zijn.
  

Met deze tips geniet je van een warme, knusse en gezonde sfeer in huis met kaarsen, natuurlijke geurverspreiders en verantwoorde etherische oliën. Bij Green Jump hebben we gekozen voor bijenwaskaarsen en kaarsen gemaakt van plantaardige wax. Deze zijn vrij van schadelijke stoffen. Onze geurverspreiders hebben geurstokjes van riet en worden gebruikt in combinatie met 100% etherische oliën en zijn vrij van schadelijke bestanddelen.

Bronnen

• Environmental Health Perspectives (2011) – Emission modeling en toxische stoffen bij kaarsverbranding
  
• PubMed (2023) – Plug-in geurverspreiders en VOC-concentraties
  
• American Chemical Society (2025) – Effecten van scented wax melts
  
• BioMed Central (2023) – Studie onder gebruikers naar klachten bij blootstelling
  

Hormoonverstoorders en de mogelijke effecten

Van meer dan 1800 chemicaliën gebruikt in materialen om voedsel op te slaan, te bereiden, te verpakken en te serveren is bekend dat ze met voedsel in contact komen. Veel van deze chemicaliën hebben eigenschappen waar bezorgdheid over is en anderen zijn nooit getest op hun toxiciteit. Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat blootstelling aan onder andere hormoonverstoorders via voedsel, verpakkingen en kookmaterialen negatieve effecten kan hebben op de gezondheid van kinderen, met name tijdens hun vroege ontwikkeling. Baby’s en jonge kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor o.a. hormoonverstoorders vanwege verschillende biologische- en ontwikkelingskenmerken die hen in een andere positie plaatst dan volwassenen. Ze ondergaan in hun vroege levensjaren een periode van extreem snelle groei en ontwikkeling, waarbij hun organen, hersenen en hormoonstelsel zich nog in een kwetsbare fase bevinden. Hormoonverstoorders kunnen de normale werking van dit ontwikkelingsproces verstoren, wat kan leiden tot langetermijneffecten zoals ontwikkelingsstoornissen, gedragsproblemen en verstoring van de voortplantingsgezondheid.

Wat kun je zelf doen voor je kleintje om inname van nare stoffen zoveel mogelijk te beperken?

Dit begint bij het inkopen, bereiden en bewaren van voeding in duurzame materialen zonder nare stoffen. Kijk eens kritisch naar de materialen die je gebruikt om voedsel te bereiden en te bewaren, ook voor jezelf. Hieronder een lijstje waar je aan zou kunnen denken:

• Allereerst natuurlijk de babyflessen. Hier is veel onderzoek naar gedaan en drinken uit glas is sowieso een betere keuze dan drinken uit plastic, lees er hier meer over. 
• Koop zoveel mogelijk verse en onverpakte voeding, indien mogelijk neem je eigen verpakkingen mee. Er zijn tegenwoordig al veel mogelijkheden om je eigen verpakking te laten vullen of in bulk te kopen. Koop je nootjes op de markt; vraag of ze het in je eigen meegebrachte verpakking doen.
• Vermijd zoveel mogelijk voedsel uit blik want de coating daarvan bevat bpa. Schadelijke stoffen lekken makkelijker in vloeistoffen en vetrijke voedingsmiddelen.
• Je blender of mixer; is deze van plastic, zoja check het plastic of kies voor een
  glazen kom.
• Check je snijplanken: de beste snijplank. Met hout en glas zit je altijd goed. 
• Drinkbekers: een recent onderzoek in opdracht van Stichting Tegengif gaf aan dat
  veel drinkbekers de schadelijke weekmaker DIBP te bevatten. Kies liever voor glas of RVS.
• Bestek en borden: het bordje en bestek van je kleintje gebruik je iedere dag. Denk
  eens aan materialen zoals RVS, emaille en kokosnoot of hout voor je bordjes.
  Deze materialen zijn veilig, sterk, milieuvriendelijk en bovendien ook nog eens goed schoon te maken. Een kinderbestek van RVS is een goede keuze.
• Materiaal om eten in te bewaren of op te warmen; vermijd plastic zoveel mogelijk.

Hormoonverstoorders in verpakkingen en kookmateriaal

• Bisfenol A of afgekort BPA is een chemische stof die vaak wordt aangetroffen in plastic en voedselverpakkingen, zoals blikjes en plastic flessen. Gelukkig zijn inmiddels de regels strenger geworden voor gebruik van BPA in verpakkingen voor voedsel. Zo is het niet meer te vinden in baby- en kinderproducten voor eten en drinken (dat was heel lang wel het geval!). Sinds 2011 is het verboden in babyflessen en sinds 2018 in drinkbekers en verpakkingen van voedsel bestemd voor baby’s en peuters tot 3 jaar. Sinds januari 2025 geldt een verbod vanuit de Europese Unie op het gebruik van Bisfenol A (BPA) in verpakkingsmaterialen van voedsel, zoals in (herbruikbare) plastic flessen en blikjes. Er geldt een overgangsperiode van 18 maanden. Dat betekent dat gedurende deze periode producten die aan de eerdere regelgeving voldeden nog in omloop kunnen zijn. 
• BPS (Bisfenol S) is een chemische stof die veel lijkt op BPA en werd of wordt vaak ingezet als vervanger van BPA. De wet geeft voor materialen die in contact komen met voedsel aan hoeveel BPS er maximaal mag vrijkomen. In de EU zijn wel veranderingen gaande om alle bisfenolen die hormoonverstorend kunnen werken, te verbannen uit materialen voor verpakking, maar ja…….geregeld is het nog niet helaas. Sowieso is het zoveel mogelijk vermijden van plastic aan te raden of kies voor de veilige opties.
• Ftalaten worden vaak gebruikt in plastic om flexibiliteit te geven, maar ze kunnen hormoonverstorend werken. 
• Perfluoralkylstoffen (PFAS) worden vaak gebruikt in waterafstotende en vetbestendige coatings, bijvoorbeeld op verpakkingen van fastfood. Deze stoffen zijn persistent in het milieu en kunnen zich ophopen in het lichaam. 
• Teflon is een coating die vaak wordt gebruikt voor antiaanbakpannen. Hoewel het product zelf niet direct schadelijk is, kan het, wanneer het wordt beschadigd, stoffen zoals PFOS vrijgeven, die de gezondheid kunnen schaden. 

Samengevat, kun je stoffen zoals Bisfenol A (BPA), Bisfenol S (BPS), ftalaten, PFAS en PFOS het beste vermijden bij contact met voeding.

Het effect van hormoonverstoorders en andere nare stoffen op de ontwikkeling van je kindje

De vroege kinderjaren zijn de fundamenten voor de rest van het leven, vroegtijdige blootstelling aan hormoonverstoorders kan zich manifesteren als chronische gezondheidsproblemen op latere leeftijd. De belangrijkste effecten op een rijtje: 

• Neurologische ontwikkeling: Het brein van een baby groeit en ontwikkelt zich snel, hormoonverstoorders kunnen de hersenontwikkeling beïnvloeden, wat kan resulteren in leer- en gedragsproblemen (Bron: Lancet Diabetes & Endocrinology, 2016).
• Kleinere lichaamsomvang: Kinderen hebben een veel kleiner lichaamsgewicht dan volwassenen, waardoor de concentratie van schadelijke stoffen in hun lichaam relatief hoger is. Dit betekent dat zelfs een lagere dosis van een schadelijke stof een grotere impact kan hebben.
• Snellere stofwisseling: Kinderen metaboliseren stoffen sneller dan volwassenen, wat betekent dat ze ook sneller schadelijke stoffen opnemen en afbreken. Deze verhoogde metabolische activiteit kan ervoor zorgen dat toxines sneller in hun systeem komen, vooral als het gaat om stoffen die hormonen nabootsen of verstoren.
• Immatuur immuunsysteem: Het immuunsysteem van jonge kinderen is nog in ontwikkeling en is daarom minder effectief in het verdedigen tegen schadelijke stoffen, zoals chemische stoffen en vervuilende stoffen in het milieu. Dit maakt hen kwetsbaarder voor de effecten van blootstelling aan toxines, die hun gezondheid kunnen ondermijnen en het risico op infecties kunnen verhogen.
• Hormonale gevoeligheid: Baby’s en jonge kinderen hebben een veel lager niveau van bepaalde hormonen zoals geslachtshormonen en schildklierhormonen, maar deze hormonen spelen wel een cruciale rol in de ontwikkeling van hun organen en systemen. Hormoonverstoorders kunnen de werking van deze hormonen verstoren, wat gevolgen kan hebben voor de groei, ontwikkeling en voortplanting op lange termijn. Residuen van pesticiden in voedsel kunnen hormoonverstorende effecten hebben volgens een studie gepubliceerd in Environmental Health Perspectives (2014). Blootstelling aan pesticiden in de vroege ontwikkeling van kinderen kan de kans op het ontwikkelen van aandoeningen zoals ADHD, autisme en andere ontwikkelingsstoornissen vergroten.
• Blootstelling in de baarmoeder:  De kwetsbaarheid van kinderen begint al vóór de geboorte. Blootstelling van de foetus aan hormoonverstoorders kan de hormonale balans verstoren, met mogelijk blijvende gevolgen voor de gezondheid van het kind, zoals een verhoogd risico op kanker, reproductieve aandoeningen of endocriene ziekten. Er is steeds meer bewijs dat blootstelling aan hormoonverstorende stoffen tijdens de zwangerschap kan leiden tot langetermijneffecten bij kinderen. Deze studie uit 2016, gepubliceerd in Environmental Health Perspectives, getiteld “Prenatal exposure to endocrine-disrupting chemicals and birth weight: A prospective cohort study” onderzoekt de effecten van prenatale blootstelling aan hormoonverstorende stoffen op het geboortegewicht, wat een indicator kan zijn voor latere gezondheidsproblemen zoals obesitas en metabole aandoeningen. 
• Inname via verschillende routes: Kinderen nemen stoffen op via meerdere routes die volwassenen minder gebruiken. Ze stoppen vaak voorwerpen in hun mond, zoals speelgoed of voorwerpen die besmet kunnen zijn met schadelijke stoffen. Daarnaast eten ze soms minder gevarieerd en soms ook meer bewerkte voedingsmiddelen (denk aan producten speciaal voor kinderen in de markt gezet), wat kan bijdragen aan een verhoogde inname van chemische stoffen uit voedselverpakkingen of -additieven.

Het is duidelijk dat hormoonverstoorders, die aanwezig kunnen zijn in voedsel, verpakkingen en kookmaterialen, potentieel negatieve effecten kunnen hebben op de gezondheid van jonge kinderen. De vroege blootstelling aan deze stoffen kan de ontwikkeling van hun hormoonstelsel, hersenen en immuunsysteem verstoren, met mogelijk blijvende gevolgen. Door kritisch te zijn in keuzes van materialen gebruikt in en voor verpakkingen en kookmaterialen, kun je de blootstelling aan deze stoffen zoveel mogelijk minimaliseren. Kortom, kijk waar je een duurzame switch kunt maken vrij van nare stoffen! 

Tip! Wil je meer lezen over dit onderwerp, kijk dan ook eens in onze Blog Categorie “Eten”. Hier vind je veel blogs die we over dit onderwerp hebben geschreven.

Dit blog is onderdeel van de blogserie “Een gezonde start voor je kindje” waarin we onderwerpen bespreken die te maken hebben met duurzaam en gezond opgroeien. In deze reeks hebben we nog meer interessante blogs voor je. Je vindt ze hier .

Wat zijn PFAS en PFOA?

In een vorig blog PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden schreven we al over PFAS en PFOA. In dit blog gaan we dieper in op PFAS in make-up en PFOA (een veelvoorkomende PFAS). Deze stoffen breken nauwelijks af in het milieu en blijven ook in het menselijk lichaam lang aanwezig, daarom worden ze vaak “forever chemicals” genoemd.

Waarom zitten PFAS in make-up?

In make-up worden PFAS gebruikt om producten langer te laten zitten, waterproof te maken en ze gladder aan te laten voelen op de huid. PFAS kunnen namelijk waterbestendig, vlekbestendig en hittebestendig zijn. Denk aan de volgende producten:

• Waterproof mascara
• Langhoudende lipsticks
• Foundation met een ‘smooth’ finish
• Concealer die niet uitloopt

Maar die gladde finish heeft een keerzijde: je brengt niet alleen kleur aan, je smeert ook een hardnekkige chemische stof op je huid. Ook in producten als tandpasta, deodorant, zonnebrand en haarproducten kan PFAS zitten. Anders als bij voedsel wordt de hoeveelheid PFAS bij make-up niet gecontroleerd. Er zijn wel richtlijnen opgesteld door de Europese voedsel- en warenautoriteit (EFSA) voor een maximum hoeveelheid PFAS die je binnenkrijgt via voeding of drinkwater, maar niet voor PFAS die je lichaam via de huid kan opnemen. Zo blijkt de vastgestelde norm van PFAS boven een halve gram per dag te liggen, maar bij het gebruik van cosmeticaproducten dagelijks, ga je hier al snel overheen. Aanrader: deze uitzending van Radar gaat over PFAS in cosmetica.

Een Amerikaans onderzoek, mede uitgevoerd door ETH Zurich, heeft aangetoond dat PFAS-chemicaliën in veel populaire cosmetica voorkomen. Deze stoffen werden aangetroffen in meer dan de helft van de geteste make-up producten uit de VS en Canada, waaronder foundations, mascara’s en lipsticks. Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Science and Technology Letters, toonde hoge fluor-niveaus (een indicatie van PFAS) in veel cosmetica. Zo zat het in 58% van de oogproducten, 47% van de mascara’s, 55% van de lippenstiften en 63% van de onderzochte foundations. Behoorlijk hoge percentages dus.

Wat zijn de risico’s?

PFAS wordt al jarenlang in producten gebruikt, de schadelijkheid ervan is echter nog niet zo lang bekend. Bij make-up – anders dan bij andere producten met PFAS – komt daar nog een extra zorg bij: via de huid kunnen PFAS opgenomen worden in het lichaam en via lippenstift of lipgloss zelfs direct ingeslikt worden. Het stapelt zich op in je lichaam en breekt heel moeilijk en langzaam af. Zolang je producten met PFAS gebruikt, blijf dit zich dus opstapelen in je lichaam. PFAS wordt behoorlijk opgenomen door je lichaam. Doordat PFAS zich bindt aan eiwitten in je bloed gaat het door je hele lichaam. PFAS worden in verband gebracht met serieuze gezondheidsproblemen:

• Verstoring van het hormoonsysteem
• Verminderde vruchtbaarheid
• Verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker
• Verstoring van het immuunsysteem (bijvoorbeeld verminderde werking van vaccins)

Hoe weet je of jouw make-up PFAS bevat?

PFAS wil je eigenlijk helemaal vermijden, dus ook geen producten met lage doseringen. PFAS staan zelden als “PFAS” op het etiket. Kijk in plaats daarvan uit voor deze ingrediënten:

• Perfluorodecalin
• Polyperfluoromethylisopropyl ether
• Polyperfluoroisopropyl ether
• Tetradecyl aminobutyroylvalylaminobutyric urea trifluoroacetate
• Ptfe
• Acetyl trifluoromethylphenyl valylglycine
• Perfluorooctyl triethoxysilane
• Trifluoropropyldimethyl/trimethylsiloxysilicate
• Methyl perfluoroisobutyl ether
• Methyl perfluorobutyl ether
• Ethyl perfluoroisobutyl ether
• Perfluorononylethyl carboxydecyl peg-10 dimethicone
• Trifluoroacetyl tripeptide-2
• Dechloro dihydroxy difluoro ethylcloprostenolamide
• Octafluoropentyl methacrylate
• Polyperfluoroethoxymethoxy difluoroethyl peg phosphate
• Perfluorononyl dimethicone

Een hoop moeilijke benamingen. Je kunt letten op ingrediënten met ‘fluoro’ en beginnend met ‘per’ en ‘poly’. In de afbeelding hierboven vind je de veelvoorkomende, er kunnen nog meer ingrediënten zijn die PFAS bevatten. En ze zitten dus vooral vaak in waterproof producten zoals mascara, bepaalde make-up (foundation) en zonnebrand.

Wat kun je zelf doen?

1. Lees etiketten kritisch – Leer verdachte ingrediënten herkennen (zie opsomming hierboven).

2. Kies voor natuurlijke cosmetica – Gebruik producten van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en PFAS-vrij werken.

3. Gebruik een app zoals de INCI Beaty app op je telefoon. Daarmee kun je producten scannen en de ingrediënten controleren. Let wel op dat informatie achterhaald kan zijn, omdat ingrediëntenlijsten regelmatig bijgewerkt worden. Het beste is als je de ingrediëntenlijst raadpleegt op het product. 

4. Ondersteun merken die wél goed bezig zijn – consumentengedrag maakt het verschil. Kies bewust.

Tip: kijk meteen of je product ook vrij is van andere schadelijke stoffen. Zoals (vermoedelijke) hormoonverstoorders en microplastics. Voor dat laatste kun je de app van Beat the microbead gebruiken.

Hoe gaat het verder?

Nederland heeft samen met andere landen een voorstel ingediend bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) voor een Europees verbod op PFAS. Er wordt verwacht dat het verbod in 2026/2027 in werking zal treden. De cosmetica-industrie heeft als doel aangegeven om vanaf eind 2025 geen PFAS meer in cosmetica te gebruiken, maar of dit gehaald wordt is onduidelijk. 

Green Jump’s visie

Wij geloven dat schoonheid nooit ten koste mag gaan van je gezondheid of die van de planeet. Daarom zijn de verzorgingsproducten in onze webshop vrij van PFAS en andere schadelijke stoffen. Je hoeft dus geen etiketten te ontcijferen – dat doen wij al voor je. Zo vind je bij ons natuurlijke make-up voor je ogen, lippen en teint van merken als Weleda, Lavera, Benecos en Lady Green pfas-vrij. Samen maken we groene keuzes makkelijk. Want echte schoonheid zit in wat je níet op je huid smeert.

Wat is PFAS?

PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen, vandaar de naam: P-F-A-S) is een verzamelnaam voor een grote groep chemische stoffen die sinds de jaren 1940 op grote schaal worden geproduceerd en gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Er zijn meer dan 10.000 verschillende PFAS en ze hebben één ding gemeen: ze breken bijna niet af in het milieu. Voorbeelden van PFAS zijn PFOA (perfluoroctaanzuur), PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en GenX (nieuwere vervanger van PFOA). Behalve in make-up (vooral waterproof make-up en long-lasting producten), komen PFAS voor in een breed scala aan producten.

Keukengerei en voedselverpakkingen

• Anti-aanbakpannen (zoals Teflon, vooral oudere modellen)
• Fastfood-verpakkingen (zoals hamburgerdoosjes, pizzadozen, popcornzakken)
• Vetwerend papier of karton

Cosmetica en verzorgingsproducten

• Foundation, mascara, lippenstift (vooral waterproof of long-lasting)
• Zonnebrandcrèmes
• Nagellak

Schoonmaakmiddelen en onderhoudsproducten

• Tapijtreinigers
• Water- en vlekafstotende sprays (voor schoenen, meubels, kleding)
• Autowasproducten

Industrieel en huishoudelijk gebruik

• Brandblusschuim (vooral in de luchtvaart en op vliegvelden)
• Verf, lakken en coatings
• Elektronica (PFAS kunnen gebruikt worden als isolatiemateriaal)

Waarom zijn PFAS zorgwekkend?
PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd omdat ze nauwelijks afbreken in het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam en worden in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals hormoonverstoringen, verhoogd cholesterol, verminderd immuunsysteem, en mogelijk een verhoogd risico op bepaalde kankers. Het vermijden van PFAS is lastig omdat ze in zoveel producten voorkomen en het vaak niet duidelijk op het etiket staan. Toch zijn er manieren om je blootstelling te beperken:

Cosmetica zonder PFAS: check het etiket op ingrediënten die je wilt vermijden met benamingen als fluoro, perfluoro, “PTFE” (Teflon), zoals Perfluorooctanoic acid (PFOA), Polytetrafluoroethylene (PTFE) en Perfluorononyl dimethicone.

Tips: Kies voor natuurlijke cosmetica-merken of gecertificeerde biologische merken, zoals: Weleda, Lavera of het door EWG gecertificeerde Attitude.
Gebruik apps zoals Think Dirty, INCI Beauty of Beat the Microbead om producten te scannen. Bij GreenJump hebben wij alles al voor je uitgezocht en kun je met een gerust hart shoppen.

Kleding en textiel: Probeer water- en vuilafstotende kleding (outdoorkleding met ‘DWR’-coating) ter vermijden of zoek naar PFAS-vrije opties. Ook vlekafstotende behandelde tafelkleden, bankstoffen of tapijten kun je het best vermijden.

Tips: Kies voor producten met het label PFAS-vrij of bluesign®, GOTS, OEKO-TEX (controleer wel of ze ook echt PFAS uitsluiten).

Voedselverpakking en keukengerei: Vermijd fastfoodverpakkingen zoals popcornzakken, pizzadozen en hamburgerdoosjes en Teflon-achtige anti-aanbakpannen (vooral oude of beschadigde pannen). Kies voor RVS, gietijzer, keramiek of glas voor koken, herbruikbare voedselverpakkingen zonder chemische coatings (zoals bijenwasdoeken).

Schoonmaak- en onderhoudsproducten: Vermijd waterafstotende sprays voor meubels/schoenen en glans- of beschermingssprays voor auto’s of ramen tenzij expliciet PFAS-vrij

Brandblussers en bouwproducten: Niet voor dagelijks gebruik, maar wees alert op brandblusschuim (vooral op werk of in industrie), tapijten en meubels die “vlamvertragend” zijn behandeld – kunnen PFAS bevatten.

Algemene aankooptips:

• Zoek op websites of verpakkingen naar termen als: PFAS-vrij, fluorvrij, perfluoro-free, geen forever chemicals
• Koop van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en productieproces
• Gebruik bronnen zoals: https://detoxmypfas.org) (informatie en merkgidsen)
  https://echa.europa.eu (Europese Chemie Agentschap met info over verboden stoffen)

Bij Green Jump geloven we dat iedereen recht heeft op een gezonde en veilige leefomgeving. Maar voor veel mensen is iets basaals als schoon drinkwater nog steeds geen vanzelfsprekendheid. Gelukkig zijn er projecten die daar verandering in brengen — zoals het schoon water project in Odisha, India.

Wat is het probleem?

In veel dorpen in Odisha moeten gezinnen het doen met vervuild water. Koken is nodig om het drinkbaar te maken, maar dat gebeurt vaak op inefficiënte houtvuurtjes of met kerosine. De rook die daarbij vrijkomt is schadelijk, vooral voor vrouwen, kinderen en ouderen die het meeste tijd binnenshuis doorbrengen.

Wat doet dit project?

Het project zorgt voor schoon, veilig drinkwater voor 16.000 huishoudens, via 20 waterkiosken verspreid over de regio. De technologie wordt aangedreven door geïntegreerde zonnepanelen met batterij back-up, waardoor het systeem volledig draait op hernieuwbare energie en nagenoeg geen broeikasgasemissies veroorzaakt.

De kiosken leveren het gezuiverde water rechtstreeks aan huis. Dat betekent: geen gesjouw met zware jerrycans, geen kooktijd en geen rook in huis. Meer tijd voor vrouwen vooral dus!

Wat maakt dit project zo bijzonder?

Milieuvriendelijk

• Geen brandhout meer nodig → minder ontbossing
• Geen rook → schonere lucht
• Volledig op zonne-energie

Gezondheidswinst

• Minder risico op ziektes zoals diarree of cholera
• Geen schadelijke rookontwikkeling binnenshuis
• Betere hygiëne voor gezinnen

Sociaal & economisch

• Lokale ondernemers runnen de kiosken en krijgen een eerlijk inkomen
• Gezinnen besparen tijd → meer ruimte voor betaald werk of zorg
• Water is betaalbaar, ook voor de allerarmsten

Waarom we dit delen

In augustus en september 2025 doen we een pilot project. Met elke order die onze klanten plaatsen bij Green Jump steunen we dit project. We gaan er van uit dat we in die twee maanden circa 1000 x 1 week schoon water voor een gezin realiseren.

We zijn heel blij met dit project omdat het laat zien hoe duurzame technologie en sociale betrokkenheid hand in hand gaan. Het biedt oplossingen voor meerdere problemen tegelijk: gezondheid, klimaat, armoede én gelijkheid.

Het project is Gold Standard gecertificeerd. Gold Standard (ook bekend als Gold Standard for the Global Goals) is een internationaal erkende certificeringsnorm uit 2003, opgericht door WWF en andere NGO’s, waarmee klimaat- en ontwikkelingsprojecten worden beoordeeld op zowel geverifieerde CO₂-reductie als positieve maatschappelijke en ecologische impact in lijn met de duurzame ontwikkelingsdoelen.

En dat is precies waar we bij Greenjump enthousiast van worden!

Plastic of rvs schoolbeker en duurzaamheid

RVS flessen bevatten geen schadelijke stoffen en plastic flessen helaas wel. De rvs schoolbekers die we bij Green Jump verkopen zijn duurder dan de plastic bekers die je in andere winkels kunt kopen, maar gaan echt heeeel veel langer mee, eigenlijk gewoon de hele schooltijd. Rvs is oersterk en gemaakt van veilige materialen.

-> Lees hier meer over waarom je een plastic drinkfles zou willen vermijden: Plastic flessen lekken chemische stoffen. Wat ons betreft, wint rvs het daarom als materiaal voor schoolbekers.

Een natte tas door een lekkende schoolbeker is heel vervelend en zeker als dat regelmatig gebeurt. De meest ideale keuze is daarom een lekdichte schoolbeker.

Lekdichte schoolbekers thermos

We hebben lekdichte rvs schoolbekers die ook nog eens isoleren. Het grote voordeel van de thermosbeker is natuurlijk dat het drinken van je kind lekker koel of lekker warm blijft. In de winter bijvoorbeeld warme/lauwe thee en in de zomer een lekkere smoothie of heerlijk koel water mee naar school. Ook zuivel is een stuk fijner in een thermosbeker en kinderen drinken vaak meer als het drinken niet lauw is geworden. Bij zuivel is het wel aan te raden om de onderdelen waaruit gedronken wordt, goed schoon te maken.

Er zijn een aantal lekdichte thermosbekers geschikt om mee naar school te nemen zoals deze thermosvariant van het merk Klean Kanteen: de RVS Thermosfles Lekdicht met Rietje en Flip Seal Sport Cap 355 ml .

Deze thermosfles heeft de Flip Seal Sport Cap, een dop die je als sportdop of als rietjesdop kunt gebruiken. De dop is fijn om uit te drinken en houdt je drank lekker warm of koel. Hete dranken zijn af te raden, vanwege verbrandingsgevaar bij het drinken door een rietje maar de fles en dop kunnen absoluut tegen hitte en warmte. De flip seal sport cap sluit de fles lekdicht af. Met het rietje in de dop kan je kind de fles rechtop houden wat vooral handig kan zijn bij jonge kinderen, onderweg of als je kind graag uit een rietje drinkt. 

Dezelfde fles, maar dan met lekdichte ringdop, is er ook in effen kleurtjes: de Klean Kanteen Classic Insulated Narrow Thermosfles 355 ml rvs. Deze is ook verkrijgbaar in grotere maten: 530 en 800 ml. De dop van deze beker draai je eraf om te drinken. Wij vinden deze eigenlijk pas vanaf een jaar of zes geschikt, voor jongere kinderen gaat deze wat lastiger en moet de leerkracht af en toe even helpen.

Dezelfde dop als hierboven (rietje & sportdop ineens) past ook op deze fles en kun je los bijbestellen: Klean Kanteen Flip Seal Sport Cap met Afneembaar Rietje Lekdicht. Wanneer je de dop los koopt, dan zit er een telescopisch rietje bij zodat de dop past op de 355 ml, 530 ml en 800 ml flessen. Ideaal als reserve dop, wanneer je later een grotere fles voor je kind aanschaft. De flip seal sport cap mag in de vaatwasser. Voor het rietje is een rietjesborsteltje wel handig om af en toe extra goed schoon te maken.

De Klean Kanteen heeft ronde, gladde wanden en is daarom zeer eenvoudig schoon te maken. Zowel fles als dop mogen in de vaatwasser, maar ze blijven het mooiste met handwas.

Een andere fijne beker met rietje en lekdichte dop is de Camelbak Thrive Flip Straw Kids RVS Thermosfles 350 ml. Net als de Klean Kanteen in allemaal vrolijke prints te verkrijgen. De fles is geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 3 jaar. De fles heeft een handvat en is daardoor makkelijk te dragen. We raden hete dranken af vanwege het rietje en verbrandingsgevaar.

Houd je drinken lekker koel

Nog een fles die drinken lekker koel houdt! De Gerecyled RVS Beker met Rietje TKWide Insulated Twist Cap 355 ml. Deze houdt dranken maar liefst tot 33 uur koud! Verkrijgbaar in drie maatvoeringen: 355 ml, 473 ml en 590 ml. Standaard wordt deze thermosbeker geleverd met de Twist cap met rietje. Natuurlijk kun je er ook warme thee in doen, doe deze er dan op drinktemperatuur in want anders verbrandt je kind echt zijn mond, de fles houdt enorm goed warm.

Deze is er ook in effen kleuren met een andere dop Schoolbeker Lekdicht RVS TKWide Insulated Cafe Cap 355 ml Klean Kanteen. Verkrijgbaar ook in grotere maten (473 ml en 590 ml) en in wisselende designs.

Lekdichte schoolbekers enkelwandig

Naast onze thermosbekers zijn er de enkelwandige lekdichte schoolbekers. Net ietsje lichter en kleiner doordat ze niet dubbelwandig zijn.

De Klean Kanteen RVS Schoolbeker Lekdicht Flip Seal Sport Cap Classic Met Rietje 355 ml is er in verschillende designs. Zowel de dop als de fles kunnen in de vaatwasser.

Dezelfde drinkfles is er ook in een maatje groter Classic Bidon Klean Kanteen RVS met Flip Sport Cap Lekdicht met Rietje 530 ml.

Sportdop of lekdichte dop?

In het voorjaar van 2025 introduceerde Klean Kanteen de lekdichte Flip Seal Sport Cap die ook op alle oude Klean Kanteen Classic flessen past. Je kunt zowel drinken uit het rietje door de fles recht te houden als zonder rietje door de fles op z’n kop te houden en dat lekvrij.

Heb je nog specifieke vragen of twijfel je over de juiste drinkbeker voor jouw kleintje? Neem contact op met onze klantenservice door een mailtje te sturen naar: klantenservice@greenjump.nl 

Tuinplanten vol pesticiden

Steeds vaker blijken tuinplanten uit tuincentra vol te zitten met pesticiden die schadelijk zijn voor insecten. Uit onderzoek van het BNNVARA-programma Kassa bleek dat er 27 soorten pesticiden in en op voorjaarsbloeiers zaten, gekocht bij onder andere Welkoop, Intratuin en Praxis. Hoewel geen verboden middelen werden aangetroffen, zijn de gebruikte stoffen nog steeds schadelijk voor het milieu. Het is moeilijk te zeggen hoe lang pesticiden op tuinplanten schadelijk blijven, aangezien kwekers niet verplicht zijn om gebruikte middelen te vermelden. Een oplossing is om niet-biologische planten flink terug te snoeien zoals in dit artikel van Sprinkler’s wordt omschreven, zodat ze minder of geen pesticiden meer bevatten. Daarnaast is het aan te raden om biologische planten te kopen, die zonder chemische bestrijdingsmiddelen zijn gekweekt en beter zijn voor het milieu. Met deze bloemzaadjes zit je in ieder geval goed: Blossombs Biologische Bloemzaden.

En hoe zit dit dan met moestuinplanten!?

Ook op moestuinplanten kunnen pesticiden zitten, vooral als ze afkomstig zijn uit tuincentra of niet biologisch gekweekt zijn. Vaak zijn deze behandeld met chemische bestrijdingsmiddelen om ze er gezond uit te laten zien en plagen tegen te gaan. Die middelen blijven vaak lang op of in de plant aanwezig en zijn niet alleen schadelijk voor insecten, maar ook voor nuttige micro-organismen in de bodem. Zeker zijn van moestuinplanten zonder schadelijke stoffen? Kies dan voor biologische zaden of planten zoals deze of kweek ze zelf op vanaf zaad. Zo weet je precies wat je in je tuin (en uiteindelijk op je bord) krijgt. 

Goed nieuws! Er zijn tal van natuurlijke en diervriendelijke manieren om je moestuin gezond te houden. Hier zijn enkele tips:

1. Slakken natuurlijk bestrijden. Slakken kunnen flinke schade aanrichten in de moestuin. In plaats van chemische middelen te gebruiken, kun je natuurlijke barrières creëren:

• Eierschalen: Versnipper de eierschalen en strooi ze rondom je planten. De scherpe randen houden slakken op afstand.
• Koffiedik: Slakken houden niet van de geur van koffie. Strooi koffiedik rondom je planten; het werkt als een afschrikmiddel en voegt ook voedingsstoffen toe aan je bodem.
• Houtas: Fijn as uit de haard of houtkachel heeft een fijne structuur die slakken niet prettig vinden. Het werkt als barrière en is ook voedzaam voor je planten. Het gaat dan wel om as van schoon, natuurlijk/onbehandeld hout en gebruik in kleine hoeveelheden.

Bij GreenJump hebben wij de handige Wool Pots. Dit zijn plantenpotjes gemaakt van ‘onbeminde’ schapenwol, die anders verbrand wordt. Ze zijn biologisch afbreekbaar en een milieuvriendelijk en duurzaam alternatief voor plastic plantenpotten. De potjes zijn van rauw gewassen wol. Ideaal om moestuinplantjes op te kweken en met wollen potje in de moestuin te poten. Laat een randje wol uitsteken om slakken tegen te houden.

2. Onkruid natuurlijk beheersen. Onkruid kan snel de overhand krijgen, maar er zijn natuurlijke manieren om het te beheersen:

• Mulchen: dit is een eenvoudige én effectieve manier om je moestuin te verzorgen. Je legt hierbij een laag natuurlijk materiaal – zoals houtsnippers, bladeren of stro – op de aarde rond je planten. Deze ‘deken’ beschermt de bodem tegen uitdroging, onderdrukt onkruid en voedt de grond na verloop van tijd. Zo help je de natuur een handje, en creëer je een gezonde, levendige tuinbodem. 
• Handmatig wieden: Wied regelmatig om te voorkomen dat onkruid zich verspreidt. Het is arbeidsintensief, maar effectief.

3. Planten groeien met natuurlijke voeding. Gezonde planten zijn beter bestand tegen plagen. Voed ze op natuurlijke wijze:

• Compost: Gebruik zelfgemaakte compost om de bodem te verrijken met voedingsstoffen.
• Groene Bemesters: Planten zoals klaver kunnen de bodem verrijken met stikstof. Al kleven er ook weer nadelen aan. Klaver kan namelijk ook slakken aantrekken, sommige klaversoorten (zoals witte klaver) kunnen zich agressief uitzaaien en lastig te verwijderen zijn als je ze niet onderwerkt op tijd. Ook kan het in vruchtwisselingsschema’s lastig zijn om klaver in te passen, vooral als je al veel vlinderbloemigen teelt (zoals bonen of erwten). Eerst goed bekijken wat jouw situatie is en inlezen is het devies.
• Natuurlijke Meststoffen: Gebruik meststoffen op basis van algen of zeewier voor een gezonde groei.

Bij GreenJump hebben wij ook de ORO wolkorrel. Dit is natuurlijke plantenvoeding gemaakt van 100% schapenwol van Nederlandse schapen zonder toevoeging van andere stoffen en gecertificeerd biologisch. De korrels zuigen zich vol met water en zetten uit als ze in de bodem zijn verwerkt. De wolkorrels hebben een vochtvasthoudend vermogen en geven het vocht ook weer langzaam af. Daardoor hoef je minder vaak water te geven. De meststoffen uit de wol komen langzaam vrij uit de wolkorrels. Hierdoor spoelen er bijna geen meststoffen uit in de bodem, heeft de plant lang profijt van de wolkorrels en heb je een langdurig werkende mest voor de planten.

4. Natuurlijke plaagbestrijding met behulp van biodiversiteit. Maak gebruik van nuttige insecten en dieren. In een gezonde moestuin leven allerlei kleine helpers die plagen op een natuurlijke manier onder controle houden:

• Lokkende bloemen: Planten zoals goudsbloem, afrikaantje en dille trekken nuttige insecten aan, zoals lieveheersbeestjes (eten bladluizen) en zweefvliegen (larven eten veel plagen).
• Nestkastjes en schuilplekken: Vogels, egels en padden zijn natuurlijke vijanden van insecten en slakken. Maak je tuin gastvrij met een insectenhotel, nestkastjes of een takkenril.
• Companion planting (combinatieteelt): Combineer planten die elkaar beschermen, zoals: Basilicum bij tomaten (houdt vliegen en muggen weg), uien naast wortels (verjaagt wortelvlieg), bonen en maïs (bonen fixeren stikstof, maïs biedt steun).

5. Bodemleven stimuleren en behouden. Een gezonde bodem is de basis van een gezonde moestuin. Stimuleer het bodemleven:

• Geen of minimale grondbewerking (no-dig methode): Door de bodem zo min mogelijk om te spitten, verstoor je het bodemleven niet. Organisch materiaal voeg je toe bovenop.
• Wormen bevorderen: Ze verbeteren de structuur en vruchtbaarheid van de bodem. Voeg organisch materiaal toe (zoals compost en bladeren), waar wormen van houden.
• Gebruik van bladaarde: Een mix van verteerde bladeren die rijk is aan humus en microleven.

6. Water op een slimme en milieuvriendelijke manier gebruiken. Water is essentieel, maar ga er duurzaam mee om:

• Regenwater opvangen: Installeer een regenton en geef water met opgevangen regenwater.
• Water geven in de ochtend: Zo verdampt er minder en voorkom je schimmels die bij avondvochtigheid kunnen ontstaan.
• Gebruik van oya’s (kleipotten): Een slimme en zuinige manier om water af te geven aan plantenwortels.

7. Schimmels en ziektes op natuurlijke wijze voorkomen

• Knoflook- of brandnetelthee: Trek een thee van knoflook of brandnetel om planten te versterken en schimmelvorming te verminderen.
• Luchten van planten: Zorg voor voldoende ruimte tussen planten, zodat lucht goed kan circuleren en schimmelgroei minder kans krijgt.
• Sterke zaadselectie: Gebruik (non-GMO / niet genetisch gemodificeerde) resistente en inheemse rassen die van nature beter bestand zijn tegen ziekten.

8. Zaaien en oogsten volgens de natuur

• Diverse bloeiperiodes: Zorg voor een continue bloei om bestuivers en nuttige insecten het hele seizoen door te ondersteunen.

Door deze natuurlijke methoden toe te passen, draag je bij aan een gezondere moestuin en een beter milieu. Het is een stap richting een duurzamer leven. Moestuinieren heeft ontzettend veel voordelen – voor je gezondheid, je portemonnee én de planeet: 

1. Gezonde, verse oogst: Je eet wat je zelf kweekt – en dat betekent: supervers, onbespoten en vol voedingsstoffen. Groenten uit eigen tuin smaken vaak beter en bevatten meer vitamines dan supermarktvarianten die al dagen onderweg zijn.

2. Duurzaam en milieuvriendelijk: door lokaal te telen, vermijd je voedselkilometers, plastic verpakkingen en verspilling. Je hergebruikt vaak keukenafval (denk aan compost of koffiedik) en je leert op een natuurlijke manier omgaan met plagen en bodemzorg. Met deze handige zaaibakjes weet je zeker dat er geen microplastic in je aarde terechtkomt. De zaaibakjes zijn gemaakt van fairtrade FSC-gecertificeerd natuurlijk rubber. Dankzij de flexibiliteit van het rubber kunnen zaailingen eenvoudig en voorzichtig worden losgemaakt met een klein beetje druk, zonder de wortels te beschadigen voor verplanten.

3. Goed voor biodiversiteit: In een gevarieerde moestuin is plek voor bijen, vlinders en andere nuttige insecten. Zeker als je kiest voor biologische zaden en geen pesticiden gebruikt, help je de natuur herstellen.

4. Lichaamsbeweging en ontspanning: Tuinieren houdt je in beweging en vermindert stress. Het werken met je handen in de aarde is rustgevend en het zien groeien van je planten kan ook veel voldoening geven.

5. Leerzaam en verbindend: Moestuinieren is een mooie manier om kinderen te leren waar hun eten vandaan komt. Samen zaaien, oogsten en koken versterkt het contact met de natuur – en met elkaar.

6. Bespaar op je boodschappen: Zelf gekweekte groenten en kruiden schelen in kosten, zeker als je slim omgaat met zaden, stekken en seizoensgroenten.

Kortom: moestuinieren is goed voor mens, dier en aarde. Een kleine tuin, balkon of zelfs vensterbank is al genoeg om te beginnen. Dus, hup die tuinhandschoenen aan of lekker woelen met je blote handen in de aarde en aan de slag met je moestuin met deze natuurlijke tips! 

Paardenbloem – De detoxer én huidverzorger

Je kent de paardenbloem waarschijnlijk als “onkruid”, maar deze gele krachtpatser is een ware multitasker. Er zijn vele toepassingen mogelijk. Van de wortels en bladeren kun je bijvoorbeeld een milde thee zetten die van oudsher wordt ingezet ter ondersteuning van de spijsvertering. Twee kopjes per dag, tussen de maaltijden, is een veelgebruikte dosering. Uitwendig wordt het witte sap uit de stengel traditioneel gebruikt bij de verzorging van de huid.

Zo gebruik je het: Test altijd eerst op een klein oppervlak om reacties uit te sluiten.

Brandnetel – Prikkelend maar helend

Brandnetels zijn misschien niet ieders favoriet, maar onder dat stekelige uiterlijk schuilt een plant die rijk is aan mineralen en antioxidanten. De bladeren worden van oudsher gebruikt in kruidenremedies.

Zo gebruik je het:
Pluk met handschoenen jonge blaadjes, overgiet ze met heet water voor een milde thee of maak er een warm kompres van. Gedroogde brandnetel is handig om in huis te hebben.

Wist je dat er vaak dovenetels in de buurt van brandnetels groeien? Ze zijn te herkennen aan hun schattige witte bloemetjes. Dovenetels worden traditioneel gebruikt tegen jeuk die je krijgt van brandnetels.

Weegbree – Eerste hulp bij de wandelroute

Deze plant groeit overal: langs stoepen en in grasvelden. En dat is maar goed ook, want hij is een EHBO-klassieker in de kruidengeneeskunde.

Zo gebruik je het:
Plet een blaadje tussen je vingers en wrijf het sap over de aangedane plek. Voor wondjes kun je het blad als natuurlijk ‘pleistertje’ gebruiken.

Kamille – Zacht voor jong en oud

Kamille staat bekend om haar rustgevende karakter, maar wordt ook al eeuwenlang ingezet voor de verzorging van de huid en als thee bij innerlijke onrust.

Zo gebruik je het:
Maak een infusie van gedroogde bloemen en gebruik deze als huidspoeling, stoombad of in een katoenen doek als kompres.

Tips voor een Natuurlijke EHBO-kit

Wil je voorbereid zijn op kleine ongelukjes, op een natuurlijke manier? Dan kun je het volgende in je (reis- of thuis) EHBO-kit stoppen:

• Gedroogde brandnetel, kamille en weegbree: deze kruiden worden al eeuwenlang traditioneel gebruikt als infusie (thee), kompres of spoeling bij dagelijkse ongemakken.
  • Brandnetel: vaak ingezet als kruidenthee en kruidenspoeling
    • → Maak een thee voor inwendig gebruik (bijvoorbeeld als ondersteuning bij het seizoen) of gebruik afgekoeld als huidspoeling.
    • Kamille: staat bekend om haar kalmerende geur en zachte werking
      • → Gebruik als thee bij innerlijke onrust of als afgekoelde infusie op een kompres bij gevoelige huid of vermoeide ogen.
    • Weegbree: traditioneel toegepast bij een geïrriteerde huid
      • → Kneus het blad en leg op de huid, of maak een mild aftreksel voor een huidspoeling.
• Tip: Maak thuis al zakjes met kruidenmengsels (bijv. kamille + weegbree) zodat je ze onderweg makkelijk kunt gebruiken. Herbruikbare theezakjes zoals deze zijn hier ideaal voor.

• Een klein flesje biologische kokosolie of calendulazalf: beide staan bekend om hun verzorgende eigenschappen en kunnen breed worden ingezet.
  • Kokosolie: traditioneel gebruikt om de huid te verzachten en te hydrateren
    • → Geschikt bij droge huid, lipverzorging of als basisolie om etherische olie in te verdunnen.
  • Calendulazalf (goudsbloem): verzorgend bij ruwe of gevoelige huid
    • → Veelgebruikt bij kleine plekjes, droge plekjes of schrale huid
• Tip: Kies een klein, stevig potje (bijvoorbeeld van glas) voor onderweg – kokosolie smelt bij warmte.

• Natuurlijke etherische olie zoals tea tree of lavendel (let op: altijd goed verdunnen, bijvoorbeeld in kokosolie of water)
  • Tea tree: staat bekend om zijn frisse geur en wordt vaak ingezet bij huidverzorging
    • → Breng verdund aan op een puistje of kleine plekjes
  • Lavendel: geliefd om haar kalmerende geur en zachte karakter
    • → Verdund aanbrengen bij insectenbeten of ter ontspanning
• Verdunnen: gebruik op de huid altijd maximaal 1 druppel etherische olie per theelepel basisolie

• Een schone doek of hydrofiele doek: handig voor compressen, wondverzorging of als geïmproviseerde mitella.
  • Gebruik voor het reinigen van een plek op de huid of het aanbrengen van een kruidenaftreksel
  • Bij zwelling of kneuzing kun je een koud kruidenkompres maken
• Tip: Neem er één mee in een herbruikbaar zakje (zoals deze), zodat hij schoon blijft.

• Klein potje klei (bv. groene klei)
  • Voor uitwendig gebruik bij huidirritaties, insectenbeten of als gezichtsmasker
  • Meng met een beetje water tot een papje. Breng aan op de huid, laat opdrogen en spoel daarna af.
• Tip: Voeg eventueel een druppel lavendelolie toe aan het papje (verdund!) voor een extra zachte geurbeleving.

Download onder het blog de handige checklist voor een Natuurlijke EHBO-kit.

Tot slot: natuurlijk, maar met zorg

Hoewel deze planten bij traditioneel gebruik doorgaans goed verdragen worden, is het belangrijk om altijd alert te zijn op allergieën of huidreacties. Gebruik je medicijnen of ben je zwanger? Overleg dan altijd met een arts of natuurgeneeskundige voor je iets nieuws uitprobeert. En ook speelt de plaats waar je de plantjes plukt een rol: pluk bij voorkeur niet langs drukke wegen of plekken waar honden worden uitgelaten.

Groene EHBO is eenvoudiger dan je denkt

De natuur biedt vaak precies wat we nodig hebben – als we weten waar we moeten kijken. Door te leren welke planten om ons heen bruikbaar zijn, maak je jezelf een beetje onafhankelijker én duurzamer. Heb jij al een natuurlijke EHBO-kit in huis, of ga je er een maken? Laat het weten in de reacties onder dit blog – we zijn benieuwd!

Wil je meer weten over duurzame verzorging of natuurlijke producten? Kijk op GreenJump.nl voor veilige, milieuvriendelijke opties voor het hele gezin.

De informatie in dit blog is uitsluitend bedoeld als inspiratie en voor informatieve doeleinden en vervangt geen medisch advies. Gebruik planten altijd met aandacht en overleg bij twijfel met een arts of natuurgeneeskundige.

Waarom is bewuster omgaan met water belangrijk?

In Nederland zijn we gewend aan schoon drinkwater uit de kraan, altijd en overal beschikbaar. Maar achter die vanzelfsprekendheid schuilt een systeem dat steeds meer onder druk komt te staan. Door klimaatverandering, vervuiling en een toenemende vraag is het belangrijker dan ooit om bewuster met water om te gaan.

Drinkwater is niet oneindig
We gebruiken gemiddeld meer dan 120 liter water per persoon per dag – voor douchen, de wc doorspoelen, wassen en schoonmaken. Dat is veel, zeker als je bedenkt dat ons drinkwater uit natuurlijke bronnen zoals grondwater komt, die tijd nodig hebben om zich aan te vullen. In droge periodes gebeurt dat onvoldoende, waardoor waterbedrijven waarschuwen dat leveringsproblemen steeds waarschijnlijker worden.

Klimaat en milieu spelen een rol
Door steeds warmere en drogere zomers raakt de balans tussen watergebruik en watervoorraad verstoord. Minder regen betekent minder aanvulling van onze watervoorraden, terwijl we juist meer water gebruiken in die warme periodes. Ook energiegebruik speelt mee: al dat water zuiveren, rondpompen en verwarmen vraagt stroom en veroorzaakt uitstoot.

Kleine stapjes, groot effect
Het goede nieuws: je kunt thuis al veel bereiken met eenvoudige aanpassingen. Korter douchen, regenwater opvangen voor de tuin, kiezen voor waterbesparende kranen en bewust omgaan met was en schoonmaak – het zijn kleine stapjes die samen een groot verschil maken. Door bewust met water om te gaan, draag je bij aan een leefbare toekomst voor mens, natuur én de generaties na ons. Er zijn veel manieren om thuis op water te besparen, zonder comfort te verliezen.

Hieronder vind je een overzicht aan maatregelen per ruimte die je zou kunnen nemen om water te besparen.

Badkamer

• Waterbesparende douchekop: vermindert het waterverbruik van ±12 liter per minuut naar ±6–7 liter.
• Douchetimer of zandloper: helpt bij korter douchen (bijv. max. 5 minuten).
• Doorstroombegrenzers (flow restrictors): makkelijk te plaatsen in kranen en douchekoppen.
• Spaarknoppen op het toilet (dual flush): keine spoeling voor vloeibaar afval, grote voor vast afval.
• Waterloze of vacuümtoiletten: vooral geschikt bij verbouwing of nieuwbouw, vraagt investering.
• Toiletverkleiner of -gewicht: verkleint het spoelvolume in oudere toiletten.

Keuken

• Waterbesparende kraan of perlator: mengt lucht met water, minder verbruik zonder comfortverlies.
• Afwas in teiltje i.p.v. onder stromend water: bespaart tientallen liters per afwasbeurt.
• Energie- en waterzuinige vaatwasser (A-label of hoger): efficiënter dan met de hand afwassen indien goed gevuld en eco-stand gebruikt wordt.

Ook kun je iets doen om ervoor te zorgen dat er minder microplastics en microvezels in het milieu belanden wanneer je je schoonmaakwater wegspoelt, door bv. het gebruik van een filter, zoals deze Guppyfriend emmerfilter. Huisstof zit vaak vol met microplastics en met een filter zoals deze, voorkom je dat het in het afvoerwater terecht komt. Zo’n filter bestaat ook voor het wassen: Guppyfriend waszak.

Tuin en buiten

• Regenton: vangt regenwater op voor planten, autowassen of ramen poetsen.
• Druppelirrigatie of seizoensgebonden beregening met timer: gaat verspilling tegen en richt zich op de wortels van planten.
• Beplanting die weinig water nodig heeft (bijv. vetplanten, lavendel): duurzamer bij droogte.
• Schoonmaak met emmer i.p.v. tuinslang: een tuinslang verbruikt al snel ±15 liter per minuut.

Overig

• Wasmachine met eco-stand of laag waterverbruik: sommige moderne modellen gebruiken minder dan 40 liter per wasbeurt.
• Grijswatersysteem* (regenwater of licht vervuild water hergebruiken): voor wie duurzaam wil investeren; gebruik regenwater voor toilet of wasmachine.

Hieronder vind je een overzicht met geschatte kosten en jaarlijkse waterbesparingen (in liters en euro’s) voor veelgebruikte producten in huishoudens. De cijfers zijn gemiddelden voor een huishouden van 1–2 personen, afhankelijk van gebruik en tarief (€1,30–€1,50 per 1000 liter in Nederland, incl. belasting & vastrecht).

*Grijswatersystemen zijn vooral interessant voor nieuwbouw of duurzame verbouwprojecten; terugverdientijd is vaak lang.

Wat is zero waste?

Zero waste betekent letterlijk “geen afval”. In de praktijk draait het om het minimaliseren van afval dat je naar de vuilnisbak of prullenbak brengt, met als doel zo weinig mogelijk bij te dragen aan de afvalberg. Het is een manier van leven waarbij hergebruik, repareren, recyclen en consuminderen centraal staan. En dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn.

Waarom zero waste?

Onze afvalproductie heeft een grote impact op het milieu. Denk aan de plastic soep in de oceanen, microplastics in onze voedselketen en de uitstoot die vrijkomt bij het verbranden van restafval. Door minder weg te gooien, zorgen we voor minder belasting van de aarde. Bovendien draagt het bij aan een gezonder leefmilieu voor jezelf en toekomstige generaties.

Kleine veranderingen, groot effect

Zero waste begint niet met alles in één keer omgooien. Het begint met kijken naar wat je nu al doet, en wat je anders zou kunnen aanpakken. Hier zijn een paar laagdrempelige voorbeelden:

1. Kies herbruikbaar: gebruik een RVS of glazen drinkfles in plaats van plastic wegwerpflessen. Een broodtrommel of bento box vervangt de plastic zakjes. Wasbare wattenschijfjes, luiers en schoonmaakdoekjes zijn fijne alternatieven voor wegwerpvarianten. Een biologisch katoenen doekje in een doosje of zakje voor je kleintje als toetenpoetser, werkt net zo goed als de wegwerpdoekjes en is stukken duurzamer en ook zonder nare stoffen.

2. Neem je eigen tas en bakjes mee: zeg nee tegen plastic tasjes en neem altijd een opvouwbare boodschappentas mee. Ga je naar de markt of de bakker? Vraag of je je brood of kaas in je eigen zakje of bakje mag meenemen. Dat kan vaker dan je denkt.

3. Verspil minder: voorkom voedselverspilling door te plannen wat je eet, restjes te bewaren en slim te koken met wat je nog in huis hebt. Ook restjes invriezen in herbruikbare siliconen zakjes kan veel schelen. Of probeer eens bijenwasdoeken of herbruikbare zakjes in plaats van plastic of aluminiumfolie om je eten in te bewaren. 

4. Kies voor verpakkingsvrije of navulbare producten: steeds meer winkels bieden shampoo, zeep, wasmiddel en schoonmaakmiddelen aan in vaste vorm of navulbare verpakkingen. Daarmee bespaar je heel wat plastic flessen per jaar.

5. Denk circulair: wat je niet meer nodig hebt, kan misschien nog van waarde zijn voor een ander. Ruil, doneer of verkoop spullen voordat je ze weggooit. En kijk bij aanschaf ook eerst of iets tweedehands te vinden is.

Perfect hoeft niet

Zero waste gaat niet over alles goed doen, maar over bewuste keuzes maken. Ook al kun je niet alles zelf maken of verpakkingsvrij kopen, elk stapje telt. Het gaat om minder verspillen, duurzamer omgaan met wat we hebben en genieten van eenvoud.

Bij Green Jump geloven we dat gezond leven hand in hand gaat met zorg voor de wereld om ons heen. Met duurzame, veilige en herbruikbare producten maken we het makkelijker om stap voor stap minder afval te produceren — zonder in te leveren op comfort of gemak.

Wil je beginnen met zero waste? Kies één ding dat voor jou haalbaar voelt. Misschien start je met een eigen waterfles, of vervang je je plastic tandenborstel door een bamboe variant. Elk begin is waardevol.