Bij GreenJump zetten we ons in voor een wereld waarin gezondheid, duurzaamheid en transparantie voorop staan. Helaas zijn er nog steeds ingrediënten in alledaagse producten die daar lijnrecht tegenover staan. Een van de grootste boosdoeners? PFAS, ook wel bekend als de “forever chemicals” – en ja, die zitten ook in make-up.
Wat zijn PFAS en PFOA?
In een vorig blog PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden schreven we al over PFAS en PFOA. In dit blog gaan we dieper in op PFAS in make-up en PFOA (een veelvoorkomende PFAS). Deze stoffen breken nauwelijks af in het milieu en blijven ook in het menselijk lichaam lang aanwezig, daarom worden ze vaak “forever chemicals” genoemd.
Waarom zitten PFAS in make-up?
In make-up worden PFAS gebruikt om producten langer te laten zitten, waterproof te maken en ze gladder aan te laten voelen op de huid. PFAS kunnen namelijk waterbestendig, vlekbestendig en hittebestendig zijn. Denk aan de volgende producten:
- Waterproof mascara
- Langhoudende lipsticks
- Foundation met een ‘smooth’ finish
- Concealer die niet uitloopt
Maar die gladde finish heeft een keerzijde: je brengt niet alleen kleur aan, je smeert ook een hardnekkige chemische stof op je huid. Ook in producten als tandpasta, deodorant, zonnebrand en haarproducten kan PFAS zitten. Anders als bij voedsel wordt de hoeveelheid PFAS bij make-up niet gecontroleerd. Er zijn wel richtlijnen opgesteld door de Europese voedsel- en warenautoriteit (EFSA) voor een maximum hoeveelheid PFAS die je binnenkrijgt via voeding of drinkwater, maar niet voor PFAS die je lichaam via de huid kan opnemen. Zo blijkt de vastgestelde norm van PFAS boven een halve gram per dag te liggen, maar bij het gebruik van cosmeticaproducten dagelijks, ga je hier al snel overheen. Aanrader: deze uitzending van Radar gaat over PFAS in cosmetica.
Een Amerikaans onderzoek, mede uitgevoerd door ETH Zurich, heeft aangetoond dat PFAS-chemicaliën in veel populaire cosmetica voorkomen. Deze stoffen werden aangetroffen in meer dan de helft van de geteste make-up producten uit de VS en Canada, waaronder foundations, mascara’s en lipsticks. Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Science and Technology Letters, toonde hoge fluor-niveaus (een indicatie van PFAS) in veel cosmetica. Zo zat het in 58% van de oogproducten, 47% van de mascara’s, 55% van de lippenstiften en 63% van de onderzochte foundations. Behoorlijk hoge percentages dus.
Wat zijn de risico’s?
PFAS wordt al jarenlang in producten gebruikt, de schadelijkheid ervan is echter nog niet zo lang bekend. Bij make-up – anders dan bij andere producten met PFAS – komt daar nog een extra zorg bij: via de huid kunnen PFAS opgenomen worden in het lichaam en via lippenstift of lipgloss zelfs direct ingeslikt worden. Het stapelt zich op in je lichaam en breekt heel moeilijk en langzaam af. Zolang je producten met PFAS gebruikt, blijf dit zich dus opstapelen in je lichaam. PFAS wordt behoorlijk opgenomen door je lichaam. Doordat PFAS zich bindt aan eiwitten in je bloed gaat het door je hele lichaam. PFAS worden in verband gebracht met serieuze gezondheidsproblemen:
- Verstoring van het hormoonsysteem
- Verminderde vruchtbaarheid
- Verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker
- Verstoring van het immuunsysteem (bijvoorbeeld verminderde werking van vaccins)
Hoe weet je of jouw make-up PFAS bevat?
PFAS wil je eigenlijk helemaal vermijden, dus ook geen producten met lage doseringen. PFAS staan zelden als “PFAS” op het etiket. Kijk in plaats daarvan uit voor deze ingrediënten:
- Perfluorodecalin
- Polyperfluoromethylisopropyl ether
- Polyperfluoroisopropyl ether
- Tetradecyl aminobutyroylvalylaminobutyric urea trifluoroacetate
- Ptfe
- Acetyl trifluoromethylphenyl valylglycine
- Perfluorooctyl triethoxysilane
- Trifluoropropyldimethyl/trimethylsiloxysilicate
- Methyl perfluoroisobutyl ether
- Methyl perfluorobutyl ether
- Ethyl perfluoroisobutyl ether
- Perfluorononylethyl carboxydecyl peg-10 dimethicone
- Trifluoroacetyl tripeptide-2
- Dechloro dihydroxy difluoro ethylcloprostenolamide
- Octafluoropentyl methacrylate
- Polyperfluoroethoxymethoxy difluoroethyl peg phosphate
- Perfluorononyl dimethicone
Een hoop moeilijke benamingen. Je kunt letten op ingrediënten met ‘fluoro’ en beginnend met ‘per’ en ‘poly’. In de afbeelding hierboven vind je de veelvoorkomende, er kunnen nog meer ingrediënten zijn die PFAS bevatten. En ze zitten dus vooral vaak in waterproof producten zoals mascara, bepaalde make-up (foundation) en zonnebrand.
Wat kun je zelf doen?
1. Lees etiketten kritisch – Leer verdachte ingrediënten herkennen (zie opsomming hierboven).
2. Kies voor natuurlijke cosmetica – Gebruik producten van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en PFAS-vrij werken.
3. Gebruik een app zoals de INCI Beaty app op je telefoon. Daarmee kun je producten scannen en de ingrediënten controleren. Let wel op dat informatie achterhaald kan zijn, omdat ingrediëntenlijsten regelmatig bijgewerkt worden. Het beste is als je de ingrediëntenlijst raadpleegt op het product.
4. Ondersteun merken die wél goed bezig zijn – consumentengedrag maakt het verschil. Kies bewust.
Tip: kijk meteen of je product ook vrij is van andere schadelijke stoffen. Zoals (vermoedelijke) hormoonverstoorders en microplastics. Voor dat laatste kun je de app van Beat the microbead gebruiken.
Hoe gaat het verder?
Nederland heeft samen met andere landen een voorstel ingediend bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) voor een Europees verbod op PFAS. Er wordt verwacht dat het verbod in 2026/2027 in werking zal treden. De cosmetica-industrie heeft als doel aangegeven om vanaf eind 2025 geen PFAS meer in cosmetica te gebruiken, maar of dit gehaald wordt is onduidelijk.
Green Jump’s visie
Wij geloven dat schoonheid nooit ten koste mag gaan van je gezondheid of die van de planeet. Daarom zijn de verzorgingsproducten in onze webshop vrij van PFAS en andere schadelijke stoffen. Je hoeft dus geen etiketten te ontcijferen – dat doen wij al voor je. Zo vind je bij ons natuurlijke make-up voor je ogen, lippen en teint van merken als Weleda, Lavera, Benecos en Lady Green pfas-vrij. Samen maken we groene keuzes makkelijk. Want echte schoonheid zit in wat je níet op je huid smeert.
Geef een reactie