Wanneer we denken aan duurzaam wassen, dan krijg je al snel een associatie zoals met het plaatje hierboven, maar dat hoeft helemaal niet in de praktijk. Het mooie is namelijk: duurzaam wassen hoeft niet ingewikkeld te zijn. Het gaat om kleine keuzes, zoals welk wasmiddel je gebruikt, op welke temperatuur je wast en hoe je je was laat drogen. Samen maken deze simpele stappen een groot verschil, want duurzaam wassen gaat niet alleen om een schone was, maar ook om minder belasting van onze aarde.

Was op lagere temperaturen

Moderne wasmiddelen werken prima op 30 graden. Dit scheelt enorm veel energie, aangezien het verwarmen van water namelijk de grootste stroomslurper van een wasbeurt is. Voor licht bevuilde was is een lage temperatuur vaak meer dan voldoende. Je dagelijkse was zoals t-shirts, truien en spijkerbroeken wordt prima schoon op 30 graden. Moderne wasmiddelen zijn hier speciaal voor ontwikkeld en bevatten enzymen die al op lage temperaturen effectief zijn. Hardnekkige vlekken en was die extra hygiëne vraagt (ondergoed, keukendoeken, vaatdoekjes, beddengoed bij ziekte) worden beter gewassen op hogere temperaturen (40–60 graden). Op 40°C wassen is geschikt voor de meeste kleurrijke en delicate stoffen om slijtage te minimaliseren, maar controleer altijd het waslabel voor specifieke wasinstructies.

Test eens “koud wassen”

Voor veel was (zeker lichte en donkere kleding) volstaat een koudwasprogramma. Je bespaart nog meer energie dan op 30 graden. Een koudwasprogramma wast je kleding op een temperatuur van zo’n 15 tot 20 graden, zonder dat het water actief wordt verwarmd. Dat klinkt misschien minder effectief, maar voor licht vervuilde was en gekleurde of delicate stoffen is het ideaal. Je bespaart er flink wat energie mee en je kleding blijft langer mooi. Voor (sterk) vervuilde was, ondergoed of beddengoed is koud wassen minder geschikt, maar voor een t-shirtje, trui of dat vestje dat je een paar keer kort aangehad hebt of gewoon niet vies geworden is, kan het een duurzame én zachte keuze zijn.

Volle trommel, minder wassen

Probeer de wasmachine goed te vullen. Zo bespaar je water, energie en wasmiddel. Let er wel op dat de trommel niet té vol zit, zodat de was nog goed kan bewegen. Door mandjes te maken voor verschillend wasgoed (bv. 30 graden, 60 graden, donker, wit) zie je gemakkelijk wanneer het echt tijd is om te wassen.

Minder vaak wassen

Niet elk kledingstuk hoeft na één keer dragen meteen in de was. Luchten of even opfrissen kan vaak al genoeg zijn, vooral bij truien, jassen en spijkerbroeken.

Gebruik een microvezel-waszak

Synthetische stoffen zoals fleece en polyester laten microplastics los tijdens het wassen. Een speciale waszak vangt een groot deel van die vezels op. Nog beter is het om voor natuurlijke stoffen te kiezen zoals katoen, wol en bamboe.

-> Lees ook dit blog over hoe kleine en fijne wasjes bijdragen aan de plastic soep.

Droog natuurlijk

De droger is een echte energieslurper. Door kleding te drogen aan de waslijn of buiten in de zon bespaar je veel energie. Bonus: kleding blijft vaak langer mooi.

Onderhoud je wasmachine

Door regelmatig de filter schoon te maken en eens in de zoveel weken de machine op 60 graden te laten draaien (zonder was) houd je je wasmachine efficiënt en schoon. Klinkt tegenstrijdig om dat op 60 graden te doen, maar juist als je vaak op lage temperaturen wast voorkom je daarmee ophoping van vetluis en kalkaanslag. Een goed werkende machine gebruikt minder energie en water. Vetluis is overigens geen echte luis, maar een ophoping van vet, wasmiddelresten en vuil in je wasmachine, bijvoorbeeld in het filter of de rubberen deurmanchet. Het klinkt misschien vies, en dat is het ook een beetje, maar het kan je was minder fris maken en je machine minder efficiënt. Door regelmatig het filter schoon te maken en af en toe een lege was op 60 graden te draaien, voorkom je dus vetluis en blijft je wasmachine energiezuinig én fris.

Kies voor ecologische wasmiddelen

Iedereen heeft zijn eigen voorkeur wasmiddel; je kunt waspoeder, vloeibaar wasmiddel, wasmiddel in vaste vorm en wasnoten gebruiken. Veel reguliere wasmiddelen bevatten synthetische geurstoffen, bleekmiddelen en andere chemicaliën die in het afvalwater belanden. Ecologische wasmiddelen daarentegen zijn samengesteld uit plantaardige en biologisch afbreekbare ingrediënten en meestal zonder synthetische geurstoffen, kleurstoffen en fosfaten. Ze zijn vaak geconcentreerder, waardoor je minder nodig hebt en daardoor belasten ze het rioolwater en de zuiveringsinstallaties veel minder. Ook is de verpakking meestal duurzamer. Zeker voor babykleding en mensen met een gevoelige huid zijn parfumvrije en ecologische middelen ideaal. Kortom: met ecologische wasmiddelen was je niet alleen schoon, maar ook groen! Je kunt natuurlijk ook zelf je wasmiddel maken met natuurlijke ingrediënten, maar als je dat niet ziet zitten, kunnen ecologische wasmiddelen een goede keus zijn. 

Dit is een voorbeeld van een heel geconcentreerd wasmiddel – en parfumvrij – die wij zelf ook in het assortiment hebben: Parfumvrij Waspoeder Geconcentreerd 800 gr voor 80 wasbeurten.

Wasstrips wel of niet?

Wasstrips lijken een aantrekkelijke, duurzame oplossing: ze zijn licht, compact en makkelijk in gebruik. Toch hebben wij ervoor gekozen om ze (nog) niet in ons assortiment op te nemen. De meeste wasstrips bevatten polyvinylalcohol (PVA), een oplosbaar plastic die tijdens het wassen verdwijnt in het afvalwater. Hoewel de EU het gebruik van PVA (ook onder het EU Ecolabel) heeft goedgekeurd, bestaan er zorgen over de uiteindelijke afbreekbaarheid in het milieu. Wetenschappelijke studies laten zien dat PVA in waterzuiveringsinstallaties niet altijd volledig wordt afgebroken, waardoor microplastics in rivieren en oceanen kunnen belanden. Omdat duurzaamheid voor ons betekent dat een product écht geen schade toebrengt aan mens en milieu, wachten wij met het aanbieden van wasstrips totdat er duidelijk bewijs is dat PVA volledig en veilig afbreekt in de natuur. Dat is de reden dat je bij Green Jump (nog) geen wasstrips vindt. 

Extra tips voor duurzaam wassen

• Doseer slim: Gebruik niet te veel wasmiddel. Te veel schuim maakt je was niet schoner, maar belast wel het milieu én je machine. Een doseerhulp of wasbal helpt hierbij.
• Was op het juiste programma: Kies niet automatisch voor “katoen intensief” als dat niet nodig is. Een eco-programma duurt misschien langer, maar gebruikt veel minder energie en water.
• Kies voor duurzame verpakkingen: Ga voor wasmiddel in navulverpakkingen, karton of grootverpakkingen in plaats van telkens een nieuwe plastic fles.
• Koop minder kleding nieuw: Nieuwe kleding bevat vaak reststoffen van verf en productiechemicaliën die bij de eerste wasbeurten uitspoelen. Zeker voor de gevoelige baby- en kinderhuid is het aan te raden nieuwe kleding eerst 1 a 2 keer te wassen alvorens te dragen. Door minder en bewuster te kopen, voorkom je extra belasting voor het milieu.

Door bewust te wassen, dragen we samen bij aan een schonere wereld. Kleine gewoontes, zoals een lagere wastemperatuur of het kiezen van ecologische producten, maken op lange termijn een groot verschil. Bij Green Jump hebben we een assortiment voor iedere voorkeur. In verschillende geuren of juist ongeparfumeerd, voor mensen met een allergie, voor delicate stoffen. En natuurlijk zijn de wasmiddelen bij Green Jump ecologisch en milieuvriendelijk.

Het bericht Duurzaam wassen: tips en ecologische wasmiddelen verscheen eerst op Green Jump's blog.

Met de wereldwijde toename van micro- en nanoplastics (MNP’s) in het milieu groeit de bezorgdheid over menselijke blootstelling en de mogelijke gezondheidsgevolgen. Het artikel “Bioaccumulation of microplastics in decedent human brains”, gepubliceerd in Nature Medicine, beschrijft het onderzoek naar de aanwezigheid en ophoping van microplastics in menselijke hersenen. Volgens dit onderzoek van de Universiteit van New Mexico is de concentratie van microplastics in hersenweefsel aanzienlijk toegenomen in recente jaren. 

De belangrijkste bevindingen in het onderzoek waren: 

• Detectie van microplastics in hersenweefsel: Het onderzoek bevestigt de aanwezigheid van microplastics in de hersenen van overledenen die onderzocht zijn. Dit toont aan, dat deze microplastic deeltjes de bloed-hersenbarrière kunnen passeren.
• Variatie in concentraties: Er werden verschillen gevonden in concentraties en soorten microplastics tussen individuen. Dit wekt de suggestie dat blootstelling en stapeling van microplastics in het menselijk lichaam variëren op basis van omgevingsfactoren en persoonlijke gewoonten.
• Mogelijke gezondheidsrisico’s: Hoewel het onderzoek de aanwezigheid van microplastics in hersenweefsel bevestigt, zijn de exacte effecten op onze gezondheid nog onduidelijk. Er is verder onderzoek nodig om de potentiële effecten op neurologische functies en onze algemene gezondheid te bepalen.

Tegen de Volkskrant zei Matthew Campen, die meewerkte aan het onderzoek, dat een volledig mensenbrein in potentie enkele grammen microplastics bevat, wat volgens hem neerkomt op “het equivalent van een plastic lepel.” Bij het onderzoek werd hersenweefsel van mensen die tussen 2016 en 2024 zijn overleden onderzocht. In de hersenen van de mensen die in 2024 overleden, werd tot 50 procent meer microplastics gevonden dan bij mensen die eerder overleden waren. Het meest aangetroffen microplastic in het onderzoek was polyethyleen, voornamelijk aanwezig in plastic zakken en verpakkingsmateriaal. 

Schadelijkheid van microplastics 

Helaas is nog niet bekend hoe schadelijk microplastics zijn voor het menselijke lichaam. In het laboratorium is wel aangetoond dat ze schade aan menselijke cellen kunnen veroorzaken. In een studie van Journal of Hazardous Materials ontdekten wetenschappers dat specifieke soorten schade als celdood, allergische reacties en schade aan celwanden, werden veroorzaakt door de hoeveelheid microplastics die je als mens binnenkrijgt en dan hoofdzakelijk via je voeding. Dit komt doordat de microplastic deeltjes zich kunnen nestelen in het weefsel en ontstekingen kunnen veroorzaken.

Het onderzoek naar microplastics in hersenweefsel van de Universiteit van New Mexico levert het eerste directe bewijs van de ophoping van microplastics in het menselijk brein. De bevindingen laten de noodzaak zien van verder onderzoek naar bronnen van blootstelling, mechanismen van opname en de mogelijke gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met de aanwezigheid van microplastics in vitale organen. Een lichtpuntje is er gelukkig wel. Er werd namelijk vastgesteld door de wetenschappers dat lever en nieren in staat zijn om plastic uit het lichaam te verwijderen. Of dit echter ook voor de hersenen geldt, is nog niet bekend. 

We schreven al een aantal blogs over microplastic. Zo is het gevonden in de menselijke placenta en testikels en in de ontlasting van baby’s. 

Wil je meer weten over hoe je plastics en microplastics zoveel mogelijk kunt vermijden? Dit lees je in een eerder blog “Microplastics en het effect op ons lichaam”. 

Het bericht Microplastics ter grootte van een lepel in je hersenen!? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Waar belanden deze microplastics? 

Misschien heb je je weleens afgevraagd wat er eigenlijk in huisstof zit. Het resultaat kan schokkend zijn: ons huisstof bestaat voor een groot deel uit microplastics afkomstig van synthetische materialen. En dit komt uit veel verschillende bronnen, zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Elke dag komen er kleine hoeveelheden plastic vrij in de lucht of door slijtage.

Waarom zijn microplastics zo schadelijk?

Microplastics zijn niet alleen vervuilend, ze zijn ook schadelijk voor ons. Ze bevatten vaak chemische toevoegingen die niet goed voor onze gezondheid zijn. De deeltjes kunnen kankerverwekkend zijn, leiden tot voortplantingsproblemen en ook het ecosysteem verstoren. Lees er ook meer over in dit blog. Wetenschappelijke studies tonen aan dat tot wel 11.000 microvezels per dag per m2 in onze huizen worden afgezet! Microplastics die in de natuur belanden, kunnen ons water, de bodem en zelfs de lucht vervuilen. Dit heeft desastreuze gevolgen voor onze gezondheid en de biodiversiteit.

Wat kun je er tegen doen?

• Maak regelmatig schoon, neem oppervlaktes eerst af, liefst vochtig zodat het stof niet nog eens in de rondte dwarrelt.
• Kies voor schoonmaakmiddelen zonder schadelijke stoffen.
• Stofzuig regelmatig, liefst elke dag in de ruimtes waar je veel bent. Heb je een robotstofzuiger? Dan is het je vast al eens opgevallen hoeveel stof er elke dag in zit.  
• Ventileer regelmatig.
• Wees kritisch op producten die je aanschaft. Kies liever voor natuurlijke materialen.

En hoe zit het dan met het milieu?

De microplastic deeltjes kunnen niet effectief worden gefilterd door zuiveringsinstallaties en belanden daardoor uiteindelijk in de natuur. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor zowel het milieu als onze gezondheid. Denk maar aan het water met microplastics dat via meststoffen weer op het land en daarmee op ons voedsel terechtkomt.

Het goede nieuws? Je kunt een deel helpen voorkomen met een filter op je emmer! Dit filter zorgt ervoor dat de microplastics niet via je vuile schoonmaakwater terechtkomen in je afvoer. De Guppyfriend Bucket Filter is eenvoudig te bevestigen aan je emmer en vangt de plastic deeltjes op die afkomstig zijn van je schoonmaakwater. Dit filter is gemaakt van een fijn laboratoriumfilterdoek dat zelf geen vezels verliest, waardoor het effectief microplastics opvangt zonder extra vervuiling te veroorzaken. Bovendien is het filter duurzaam en alkalibestendig, wat betekent dat het lang meegaat en bestand is tegen de belasting van schoonmaken. Door het te gebruiken, zorg je ervoor dat microplastics worden opgevangen, voordat ze verder kunnen worden verspreid. Met deze simpele oplossing voorkom je dat schadelijke plastic deeltjes in de natuur terechtkomen.

Ook voor het wassen kwam Guppyfriend al met een oplossing: een waszak voor je (synthetische) was, waardoor microplastics ook tijdens het wassen niet in het water terechtkomen. Praktische oplossingen dus voor dagelijks gebruik om daarmee microplastics in het afvoerwater van je huishouden zoveel mogelijk tegen te gaan.

Waarom het belangrijk is om microplastics te stoppen

De microplastics dragen bij aan de steeds groeiende vervuiling van onze oceanen en bodems. Het komt in onze lucht en voedsel terecht en bedreigt de gezondheid van mens en dier.

Doe mee en stop microplastics in je huishouden 

Het is aan ons allen om voor onze aarde te zorgen. Met een kleine stap zoals een Guppyfriend filter zorg je ervoor dat je schoonmaakwater microplastic-vrij is en maak je een positieve impact op onze planeet. Samen kunnen we het verschil maken! Heb jij ook nog tips om microplastics in huis zoveel mogelijk te verminderen? Deel ze hieronder in de reacties.

Het bericht Microplastics in je huis: wat kun je eraan doen? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Gezondheid en microplastics

De werkelijke impact op de gezondheid van microplastics is nog onbekend, maar in het laboratorium is recent aangetoond dat ze wel degelijk schade aan menselijke cellen veroorzaken. In deze studie van Journal of Hazardous Materials werd ontdekt dat specifieke soorten schade als celdood, allergische reacties en schade aan celwanden, werden veroorzaakt door de hoeveelheid microplastics die mensen binnenkrijgen, hoofdzakelijk via hun voeding. De microplastic deeltjes kunnen zich in het weefsel nestelen en ontstekingen veroorzaken, zoals dat gebeurt bij deeltjes van luchtverontreiniging of chemicaliën in kunststoffen. Professor Matthew Campen van de Universiteit van New Mexico (VS), die het onderzoek leidde, gaf aan dat de groeiende concentratie van microplastics in menselijk weefsel een raadselachtige toename van sommige gezondheidsproblemen zou kunnen verklaren, waaronder inflammatoire darmziekten (IBD), darmkanker bij mensen onder de 50 jaar en het afnemende aantallen zaadcellen. Uit een onderzoek uit 2021 bleek dat mensen met IBD 50% meer microplastics in hun ontlasting hadden.

Er is nog onbekend hoe groot het gezondheidsrisico daadwerkelijk is, omdat niet bekend is hoe lang de microplastics in het lichaam blijven. In maart waarschuwden artsen voor mogelijk levensbedreigende gevolgen nadat ze een substantieel verhoogd risico op een beroerte, een hartaanval en eerder overlijden hadden ontdekt bij mensen van wie de bloedvaten besmet waren met microscopisch klein plastic. Microplastics zijn onlangs ook ontdekt in menselijk bloed en moedermelk, wat wijst op wijdverbreide besmetting in de lichamen van mensen.

Plastic afval verminderen

In een artikel in the Guardian geeft Evangelos Danopoulos van de Hull York Medical School, VK die leiding gaf aan het onderzoek aan, dat schadelijke effecten op cellen in veel gevallen de initiërende gebeurtenis voor gezondheidseffecten zijn: “Als het plastic eenmaal in het milieu zit, kunnen we het er niet meer uit krijgen. Toekomstig onderzoek zou het mogelijk kunnen maken om de meest vervuilde voedingsmiddelen te identificeren en deze te vermijden.” De ultieme oplossing die hij in het artikel aangaf was volgens hem enkel het stoppen van het verliezen van plastic afval in ons milieu. In de EU is er sinds 2021 nieuwe, strengere regelgeving ingevoerd voor wegwerp plastic. De Europese Unie (EU) wil wegwerp plastic verminderen en meer plastic inzamelen en recyclen. Zo zijn er een aantal maatregelen vastgesteld.

Bolvormige of onregelmatig gevormde microplastics

Onderzoek naar de gevolgen van microplastics voor de gezondheid neemt snel toe, zei Danopoulos: “Het explodeert, en met goede reden. We worden elke dag blootgesteld aan deze deeltjes: we eten ze, we inhaleren ze. En we weten niet echt hoe ze reageren met ons lichaam als ze eenmaal binnen zijn.”

Uit het onderzoek bleek ook dat onregelmatig gevormde microplastics meer celdood veroorzaakten dan bolvormige microplastics. Dit is belangrijk voor toekomstige studies, omdat veel microplastics die voor gebruik in laboratoriumexperimenten worden gebruikt bolvormig zijn en daarom mogelijk niet representatief zijn voor de deeltjes die mensen binnenkrijgen.

“Dit werk helpt ons te informeren waar onderzoek naar zou moeten zoeken om effecten in de echte wereld te vinden”, zegt microplastics onderzoeker Steve Allen. “Het was interessant dat vorm zo belangrijk was voor de toxiciteit, omdat het bevestigt wat veel onderzoekers op het gebied van plasticvervuiling dachten dat er zou gebeuren: dat ongerepte bollen die in laboratoriumexperimenten worden gebruikt misschien niet de effecten in de echte wereld laten zien.”

Microplastics in ons lichaam

Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar microplastics in ons lichaam, zoals baby’s die via plastic babyflessen microplastics binnen krijgen en er kwam aan het licht dat er microplastics gevonden werden in de placenta’s van ongeboren baby’s.

Wat kun je zelf doen?

Wat kun je zelf doen om je zo veel mogelijk te beschermen tegen het binnenkrijgen van microplastics?

– Probeer zo min mogelijk te eten en te drinken uit plastic. Denk aan je dagelijkse drinkbeker, in welk materiaal je je eten bewaard of opwarmt. Heb je een kleintje? Kies voor glazen babyflessen.

– Maar denk ook aan zaken die wellicht niet zo voor de hand liggend zijn: wist je bijvoorbeeld dat een fleece trui gemaakt is van polyester, een synthetische stof. De manier waarop fleece geproduceerd zorgt ervoor dat de vezels makkelijker loslaten. Fleecegaren is zwakker als andere garen omdat de vezels kort zijn en het dus sneller afbreekt. Bij het dragen en wassen van fleece komen enorm veel plasticvezels vrij die in het milieu en de lucht om ons heen terechtkomen en die je vervolgens inademt.

– Heb je weleens nagedacht over je theezakje? Zeker als je veel thee drinkt is dit het lezen waard.

– Maak regelmatig schoon, in stof hopen de microplastics zich op.

– Denk na over eenmalige en goedkope impuls aankopen; heb je iets echt nodig? Kies liever voor kwalitatieve materialen die langer meegaan.

Het bericht Microplastics en het effect op ons lichaam verscheen eerst op Green Jump's blog.

Microplastics in menselijke placenta

In alle menselijke placenta’s die in een onderzoek werden getest, zijn microplastics aangetroffen. De onderzoekers maken zich zorgen over de mogelijke gevolgen voor de gezondheid van zich ontwikkelende foetussen. De wetenschappers analyseerden 62 weefselmonsters van de placenta en ontdekten dat het meest voorkomende plastic polyethyleen was. Polyethyleen wordt gebruikt om plastic zakken en flessen te maken. Het unieke aan dit onderzoek is dat zeer adequaat de hoeveelheden gemeten konden worden, waar dat eerst nog niet het geval was. Deze methode, gecombineerd met klinische metadata, kan van cruciaal belang zijn voor het evalueren van de potentiële impact van nano- en microplastic op ongunstige zwangerschapsresultaten.

Een tweede onderzoek bracht microplastics aan het licht in alle 17 geteste menselijke slagaders en suggereerde dat de deeltjes mogelijk verband houden met verstopping van de bloedvaten.

Microplastics in menselijke testikels

In een recente studie kwam naar voren dat microplastics in alle onderzochte menselijke testikels aanwezig waren. Wetenschappers geven aan dat de ontdekking mogelijk verband houdt met de decennialange daling van het aantal zaadcellen bij mannen over de hele wereld.

Er werden door de wetenschappers 23 menselijke testikels onderzocht, evenals 47 testikels van honden. In beide soorten testikels was de samenstelling van de microplasticvervuiling in verhouding ongeveer gelijk.  Opmerkelijk gegeven is dat de concentraties in de menselijke testikels bijna drie keer zo hoog waren als in die van honden. Er werden 12 soorten microplastics gekwantificeerd. Polyethyleen, gebruikt in plastic zakken en flessen, was het meest voorkomende microplastic, gevolgd door PVC.

De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Toxicological Sciences, omvatte het oplossen van de weefselmonsters en het analyseren van het plastic dat achterbleef.

Verband met decennialange daling aantal zaadcellen

Doordat de menselijke testikels opgeslagen waren, kon het aantal zaadcellen niet worden gemeten. In de testikels van de honden kon dat echter wel, de hoeveelheid zaadcellen waren lager in de monsters met een hogere besmetting met PVC. Daarmee toont de gedane studie een verband aan, maar verder onderzoek is nodig om te bewijzen dat microplastics er daadwerkelijk voor zorgen dat het aantal zaadcellen daalt. De hoeveelheid zaadcellen bij mannen daalt al tientallen jaren, waarbij in onderzoeken ook vaak naar chemische vervuiling zoals pesticiden wordt gekeken.

Een ander, kleiner onderzoek dat in China is gedaan in 2023 toonde ook microplastics in zes menselijke testikels en dertig spermamonsters aan. Recente onderzoeken bij muizen hebben gemeld dat microplastics het aantal zaadcellen verminderen en afwijkingen en hormoonverstoringen veroorzaken.

Ook de mogelijke rol van microplastics bij erectiestoornissen roept vragen op nadat microplastics ontdekt zijn in het mannelijke geslachtsdeel. 

Bevindingen in studies zoals deze laten de wijdverspreide aanwezigheid van microplastics in het mannelijke voortplantingssysteem zien met mogelijke gevolgen voor de mannelijke vruchtbaarheid.

Het zekere voor het onzekere nemen? Er zijn een aantal dingen die je kunt doen zoals zorgen voor frisse lucht in huis en regelmatig stofzuigen. Microplastics komen namelijk uit de kunststof producten in je huis en omgeving. Probeer zoveel mogelijk te kiezen voor producten gemaakt van RVS en glas of natuurlijke materialen zoals linnen, wol en katoen.

Het bericht Microplastics in menselijke placenta en testikels verscheen eerst op Green Jump's blog.

Microvezels en microplastics

Als je textiel wast komen er namelijk kleine vezels los van de stof. Deze microvezels (of microfibers) kunnen synthetisch zijn, van nylon, polyester of acryl. Maar er zijn ook natuurlijke microvezels, afkomstig van bijvoorbeeld katoen of linnen. Samen met het spoelwater van je wasmachine komen deze minuscule vezeltjes terecht in ons riool en in de natuur. En daar hebben ze groot effect. Want juist die ieniemienie vezeltjes afkomstig van synthetisch textiel vormen een groot deel van de microplastics in de oceaan. Zeedieren kunnen deze synthetische microvezels binnenkrijgen en zo komen de vezels ook in onze voedselketen terecht.

Een verrassend inzicht

Jarenlang werd gedacht dat vooral bij fijne wasjes minder vezels zouden loskomen van kleding. Een wasprogramma voor fijne was is namelijk heel zachtaardig: de was verandert minder vaak van richting, wordt op lagere snelheid gecentrifugeerd en de stoffen wrijven daardoor veel minder. Maar niets is minder waar, laat onderzoek van de Newcastle University zien.

Het water is de sleutel!

De onderzoekers gingen ervanuit dat juist bij ‘agressievere’ wasprogramma’s de meeste microvezels zouden loskomen. Maar wat bleek? Niet de wrijving van de stof, maar de ‘volume van het water per wasbeurt’ blijkt de grootste invloed te hebben. Oftewel: hoe meer water ten opzichte van het textiel in de machine, hoe meer vezels er loskomen. Het water wordt door de stof gedrukt en ‘plukt’ de kleine deeltjes als het ware los. En, je raadt het misschien al, juist bij fijne wasprogramma’s wordt er veel meer water gebruikt. Maar ook bij halfvolle trommels is er – in verhouding tot het textiel – veel water aanwezig.

Een kijkje in de wereld van het onderzoek

De onderzoekers zijn eerst aan de slag gegaan met een speciaal apparaat waarmee een wasmachine gesimuleerd kan worden. Met deze ‘tergotometer’ konden de onderzoekers allerlei variabelen aanpassen, zoals de hoeveelheid water, temperatuur, centrifugeersnelheid en tijd.

Een speciale ‘DigiEye camera’ bekeek en berekende vervolgens hoeveel microvezels loskwamen tijdens de was. De testen zijn daarna nog eens uitgevoerd met echte wasmachines in het testcentrum van Procter&Gamble. Uit al deze testen is gebleken dat bij een delicate was gemiddeld 800.000 microvezels meer loskomen dan bij een standaard was. In dit onderzoek werd overigens specifiek gekeken naar de hoeveelheid plastic microvezels.

Kleine stapjes voor een groot verschil

Dat microvezels loskomen tijdens het wassen is al langer bekend. Sommige wasmachines hebben dan ook filters om vezels op te vangen. Maar die houden niet alles tegen. En zo komen er best wat microvezels terecht in de natuur. Dat willen we natuurlijk het liefste voorkomen. Zo heeft Frankrijk, in samenwerking met de Plastic Soup Foundation, besloten dat álle nieuwe wasmachines vanaf 2025 verplicht uitgerust moeten zijn met een geschikt filter. En uit onderzoek van Ocean Wise blijkt dat niet elke stof evenveel vezels verliest. Sommige stoffen laten wel 800x meer vezels los! En bij nylon en polyester speelt ook de dikte van de stof hierin mee. Interessante uitgangspunten die kunnen helpen bij het ontwerpen van meer oceaan-vriendelijke producten. Daarnaast maken kleine stapjes vaak al een groots verschil. Dus goed om te onthouden: bij fijne wasprogramma’s en halfvolle machines komen veel meer microvezels los dan bij standaard wasprogramma’s met volle trommels. En heeft jouw wasmachine (nog) geen geschikt filter om microvezels op te vangen? Bij ons vind je uiteraard de GuppyFriend waszak, dé waszak voor je synthetische kleding. Een mooie pragmatische oplossing van een non profit-bedrijf dat zich hard maakt voor een microplastic-vrije wereld!

Het bericht Hoe kleine en fijne wasjes bijdragen aan de plastic soep verscheen eerst op Green Jump's blog.

Hé wacht, daar hebben wij het eerder toch ook over gehad?

Dat klopt! Eerder berichtten we dat baby’s deze hele kleine stukjes kunststof, kleiner dan 5 mm, kunnen binnenkrijgen door het gebruik van plastic babyflessen en dat microplastics terug te vinden zijn in de ontlasting van baby’s. Uit onderzoeken blijkt ook dat we op vele manieren worden blootgesteld aan deze kleine plastic deeltjes; ze dwarrelen door de lucht, zweven door het water en hopen zich op in stof in huis. Die deeltjes komen daar bijvoorbeeld als je je polyester trui uittrekt, fleece deken uitschudt of van sigarettenpeuken, plastic zakjes en verpakkingen die verweren in de natuur. Zelfs ons drinkwater bevat microplastics, evenals duizenden cosmeticaproducten.

Wat betekent dat voor onze gezondheid?

Microplastics zijn dus overal. Maar welk effect ze op ons lichaam kunnen hebben, weten we eigenlijk niet echt. Best bijzonder toch? Dat vonden ze bij ZonMw, Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, ook. Reden voor hen om het Programma Microplastics & Health op te zetten, een wereldwijd uniek programma dat in een jaar tijd 15 kortlopende onderzoeksprojecten heeft gefinancierd. In de hoop antwoord te vinden op vragen als ‘welk effect hebben microplastics op de darmen’ en ‘wat is de impact van microplastic vezels op onze longen’. Dit programma is inmiddels afgerond en de resultaten van deze onderzoeken zijn bekend.

Van microplastics in de bloedbaan…

Misschien heb je het wel al gelezen. Want bij eerdere experimenten in een laboratorium vermoedden ze het al, maar nu weten ze het zeker: microplastics zijn aanwezig in menselijk bloed. Uit onderzoek van de VU bleek het bloed van 75% van de anonieme bloeddonoren microplastics te bevatten. Dat klinkt schrikbarend, maar de grote vraag is vooral: wat betekent dat voor onze gezondheid? Kunnen deze deeltjes bijvoorbeeld via de bloedbaan in organen terecht komen? En heeft dat gezondheidseffecten tot gevolg? Volgens de onderzoekers zelf is vervolgonderzoek hard nodig om hier antwoord op te kunnen geven.

…tot effect op de ontwikkeling van de luchtwegen…

Ook hebben onderzoekers van UMC Utrecht gekeken hoe menselijke immuuncellen reageren op microplastics. En wat bleek? De deeltjes kunnen leiden tot ontstekingsreacties in het menselijk lichaam. Ook vonden onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen dat nylonvezels mogelijk minder onschuldig zijn dan werd gedacht. Bij het kweken van minilongetjes waar microplastics aan toegevoegd werden, bleken de longetjes met polyesterdeeltjes door te groeien. Maar bij de longetjes waar nylondeeltjes aan werden toegevoegd remde de groei. De onderzoekers concluderen dat met name microplastics van nylon een groot effect kunnen hebben op de ontwikkeling van de luchtwegen.

…en van verstoringen tot ontstekingsreacties

Uit de verschillende onderzoeken werd ook duidelijk dat die kleine plastic deeltjes de darmwand en de placenta kunnen passeren en dat, afhankelijk van het type microplastic, ontstekingseiwitten in de darm worden geactiveerd. Ook kunnen de deeltjes op oppervlaktewater een goede drager van ziekteverwekkers zijn en is niet uit te sluiten, dat na herhaalde blootstelling een allergie op microplastics kan ontstaan. Meer uitleg over al deze (en andere) onderzoeksresultaten vind je in het nieuwsbericht van ZonMw.

Resultaten die aan het denken zetten over microplastics

Dat microplastics ons lichaam binnenkomen is dus zeker. En dat er effecten kunnen optreden ook. Maar hoeveel deeltjes ons lichaam binnen komen en hoelang ze aanwezig blijven? En wat de gevolgen zijn voor de mens? Dat weten we nog niet. Het programma Microplastics & Health is inmiddels afgerond, maar gelukkig wordt er een vervolg aan gegeven. Het MOMENTUM consortium, een publiek-private samenwerking, moet hier de komende tijd meer duidelijkheid over gaan geven. De betrokken partijen hopen rond 2024 meer te kunnen vertellen over de precieze effecten van die kleine deeltjes op onze gezondheid én hoe we schadelijke effecten kunnen voorkomen. Nederland is overigens met dit initiatief koploper op het gebied van onderzoek naar de gezondheidseffecten van microplastics.

Hoe vermijd je microplastics?

Wil je graag je blootstelling aan microplastics verminderen? Zorg dan in ieder geval voor lekkere frisse lucht in huis en stofzuig regelmatig. Microplastics zijn afkomstig van kunststof producten in huis en in de natuur. Kies daarom zoveel mogelijk voor producten van natuurlijke materialen. Zoals RVS lunchtrommels en drinkflessen, speelgoed van natuurlijke materialen en kleding van linnen, wol of katoen. Ga voor microplasticvrije cosmetica met een natuurkeurmerk, of zoek naar producten met het logo van Beat the microbead, een initiatief van de Plastic Soup Foundation. En let ook zeker even op met bijvoorbeeld het leegschudden van het filter van je droger; dit is typisch een plek waar microplastics zich ophopen. In dit college van de Universiteit van Nederland, legt een van de betrokken onderzoekers nog eens helder en duidelijk uit wat we nu weten over microplastics, aanrader!

Het bericht Microplastics, hebben ze effect op ons lichaam? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Veel van deze producten worden gemaakt van kunststof, net als ontzettend veel andere producten om ons heen. Waar plastic tientallen jaren geleden de oplossing leek te zijn voor…nou ja, bijna alles, wordt steeds duidelijker dat het gebruik van kunststof, naast voordelen, ook nadelen met zich meebrengt.

Zo heeft een nieuw, kleinschalig, onderzoek van de New York School of Medicine aangetoond dat er microplastics terug te vinden zijn in de ontlasting van baby’s. Én dat de concentratie daarvan ook nog eens 10 tot 20 maal hoger is dan in de ontlasting van volwassenen.

Microplastics?

Ja, dat zijn die hele kleine stukjes kunststof, kleiner dan 5 mm, die in onze omgeving terecht komen door het verval van grotere kunststof producten. Deze microplastics bestaan uit allerlei verschillende soorten kunststof, zijn niet (of vrijwel niet) biologisch afbreekbaar én op veel plekken om ons heen te vinden: in ronddwarrelend stof, voedsel, dieren en nog veel meer. Oók in onze eigen ontlasting zijn de minuscule deeltjes terug te vinden, ontdekten ze drie jaar geleden in Wenen en heeft onderzoek aangetoond dat baby’s microplastics binnen kunnen krijgen door het gebruik van plastic babyflessen.

Hoe het zit met die kleine deeltjes

Het nadeel van deze microplastics is, dat we eigenlijk nog niet goed weten wat het effect ervan is op ons lichaam. Met een beetje ‘common sense’ gaan er wel wat alarmbellen rinkelen en dus proberen wetenschappers wereldwijd dit effect gedetailleerder in kaart te brengen. Zo weten we inmiddels dat we gemiddeld per week zo’n 0,1 tot 5 gram microplastic ‘consumeren’. En dat sommige microplastics ons lichaam weer verlaten, terwijl anderen juist door ons lichaam worden opgenomen. Ook werd in laboratoria al duidelijk dat verschillende diersoorten zoals muizen of vissen last kunnen krijgen van, onder andere, ontstekingen.

Het resultaat van het New Yorkse onderzoek

In het New Yorkse onderzoek hebben de onderzoekers nu specifiek gekeken naar twee gangbare microplastics: PET (polyethyleentereftalaat) en PC (polycarbonaat). Ze vonden dat zowel de ontlasting van baby’s als die van volwassenen, op zijn minst één soort microplastic bevatte. Maar, de grootste ontdekking was, dat de concentratie PET in de ontlasting van baby’s vele malen hoger was dan die bij volwassenen. Hoewel het hier om een zeer kleinschalig onderzoek gaat (de onderzoekers keken naar de ontlasting van 3 pasgeborenen, 6 zuigelingen en 10 volwassenen) gecombineerd met een nieuwe onderzoeksmethode, zijn de uitkomsten volgens onderzoekers en collega’s wel degelijk van belang én in lijn met eerdere onderzoeksresultaten.

Hoe kan dat dan?

Volgens de onderzoekers is een mogelijke verklaring, dat zuigelingen worden blootgesteld aan hogere concentraties microplastics dan volwassenen. Als je erover na denkt is dat ook niet zo vreemd. Kleine kinderen stoppen van alles in hun mond en PET is een kunststof die veelvuldig wordt gebruikt. Zo worden er niet alleen waterflesjes van gemaakt, maar ook textielvezels (zoals een fleece dekentje). Ook veel van de producten die baby’s intensief gebruiken, zoals bijtringen, drinkflessen en lepeltjes, zijn vaak gemaakt van plastic en zouden kunnen bijdragen aan de hoeveelheid microplastics die kinderen binnen krijgen. Al met al, volgens de onderzoekers genoeg ingrediënten om verder onderzoek te doen.

Wat kun je doen?

Eerlijk is eerlijk, in het dagelijkse leven is microplastics volledig vermijden bijna onmogelijk, maar je kunt wél de blootstelling eraan verminderen. Gooi dat raam lekker open voor frisse lucht, doe je fleece trui de deur uit en stofzuig regelmatig (ook handig om hormoonverstoorders zoveel mogelijk te vermijden). Én kies voor producten van natuurlijke materialen. Dit soort informatie is precies waarom Green Jump is gestart, waarom kiezen voor plastic als er goede alternatieven zijn! Praktisch, vrij van plastics en ook gewoon mooi! Bijvoorbeeld fijne dekentjes, kleding en matrasjes van natuurlijke materialen en een uitgebreide collectie glazen en RVS flessen…Mooi, fijn én veilig!

Het bericht Microplastics in de ontlasting van baby’s verscheen eerst op Green Jump's blog.

Door het steriliseren van plastic babyflessen komen microplastics vrij

Baby’s krijgen dagelijks microplastics binnen via kunststof drinkflessen. Het steriliseren van de flessen op 95 graden in combinatie met het schudden van het melkpoeder met verwarmd water in de fles zorgt er voor dat er microplastics en nanoplastics vrijkomen. Dit komt vooral door het hete water en het schudden.  Het artikel spreekt over ‘millions of microplastics’ en ‘trillions of even smaller nanoplastics’.

Gezondheidseffecten microplastics in babymelk

De gezondheidseffecten hiervan worden nu verder onderzocht, maar de wetenschappers raden aan om uit voorzorg de manier om melk te bereiden aan te passen. Baby’s zijn nog volop in ontwikkeling en zijn daarom gevoeliger voor alles wat er binnenkomt aan schadelijke stoffen. De wetenschappers waren compleet overdonderd door de hoeveelheid microplastics die in een babyfles wordt geproduceerd. Veel van de microplastics zullen waarschijnlijk weer worden uitgescheiden maar er wordt nu verder onderzoek gedaan naar hoeveel er opgenomen worden in de bloedbaan en zo op andere plekken in het babylijfje terecht kunnen komen.

Hoe voorkom je dat je baby microplastics binnen krijgt?

De allersimpelste manier is om te kiezen voor glazen of rvs babyflessen, dan vermijd je het probleem.

Een omslachtigere manier om het aantal microplastics uit de plastic babyfles te verkleinen is om de gesteriliseerde fles drie (3!) keer af te spoelen met afgekoeld water dat gekookt is in een plasticvrij product. Ook de melk maak je klaar in een plasticvrije fles, laat je afkoelen en giet je dan in de omgespoelde fles.

Het bericht Baby’s krijgen via plastic babyflessen microplastics binnen verscheen eerst op Green Jump's blog.

Wat zijn microbeads

Microbeads zijn kleine plastic bolletjes van 5 µm tot 1 mm die aan verzorgingsproducten worden toegevoegd voor het scrubbende, reinigende effect of om het product mooier te laten lijken. Je vindt ze in bijvoorbeeld douchegels, gezichtsscrub, zepen en tandpasta. De bolletjes worden gemaakt van verschillende soorten plastic, polypropeen (PP), polyethyleen (PE), polyethyleentereftalaat (PET), nylon, PTFE (Teflon) en polymethyl methaacrylaat (PMMA, plexiglas).

Microplastics zijn alle plastic deeltjes kleiner dan 5 mm. Primaire bronnen van microplastics zijn bijvoorbeeld reinigingmiddelen en allerlei industriële toepassingen zoals electronica, auto’s en de medische wereld. Secundaire bronnen zijn bijvoorbeeld grotere stukken landbouwplastic, bouwfolie of verpakkingsmateriaal waaruit door UV-afbraak microplastics ontstaan die steeds verder uit elkaar vallen. Ook komen er microplastics in het milieu door het wassen van synthetische textielvezels, zoals nylon, polyester en acryl. (Daar is overigens een goede oplossing voor, gebruik een Guppyfriend waszak).

Nóg kleinere plasticdeeltjes, kleiner dan 0,1 µm (100 nm), heten nanoplastics en komen bijvoorbeeld vrij bij 3D printen. De verwachting is dat deze superkleine plastic deeltjes in de toekomst steeds meer zullen worden toegepast.

Gezondheidsrisico van microbeads

Microbeads vormen een bedreiging voor de gezondheid. Vissen, mosselen en zelfs plankton, wat aan het begin van onze voedselketen staat, nemen microbeads op. Via microbeads worden we inwendig blootgesteld aan schadelijke stoffen. Microbeads binden gemakkelijk aan schadelijke organische chemicaliën die door vervuiling in wateren aanwezig zijn. Deze groep zeer schadelijk stoffen noemt men POP’s (Persistent Organic Pollutants) zoals bijvoorbeeld DDT (een insecticide) en PCB’s (zeer giftige chloorverbindingen). Daarbij kunnen de plastics, waar de microbeads van gemaakt zijn, van zichzelf ook schadelijke stoffen zoals weekmakers bevatten.

Plastic Soep

Microbeads dragen bij aan de grote plastic-soep die het milieu ernstig bedreigt. In 2004 werd het microbeads probleem voor het eerst goed beschreven en de afgelopen jaren komt het gelukkig steeds meer onder de aandacht van de politiek en de consument. Verschillende organisaties zoals Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee maken zich hard voor het verminderen van deze zorgwekkende en groeiende hoeveelheid plastic in de oceanen. Samen hebben zij in 2012 de krachten gebundeld in de vorm van de succesvolle internationale campagne tegen plastic in cosmetica: Beat The Microbead.

Hoe herken je microbeads

Microbeads zijn soms met het blote oog te zien in een douchegel, felgekleurde blauwe bolletjes in een doorzichtige gel zijn waarschijnlijk gewoon plastic. Ze kunnen ook zó klein zijn dat je ze niet kunt zien, maar hoe herken je ze dan? Soms bevat de productomschrijving al het woord microbeads, gemakkelijk te herkennen dus. Je kunt microbeads in de ingrediëntenlijst herkennen aan de plasticnaam zoals polyethyleen of polypropeen of er staat gewoon microbeads tussen de ingrediënten.

Keurmerken en microbeads

Er zijn keurmerken die microbeads niet toestaan. Het Europees Ecolabel Cosmetica (het bekende eco bloem logo) verbiedt sinds 2014 microbeads in alle door haar gecertificeerde producten die worden afgespoeld.

Producten die Natrue gecertificeerd zijn zijn ook vrij van microbeads. Het gebruik van synthetische chemische stoffen, en dus ook plastic, is niet toegestaan binnen dit keurmerk.

Beat The Microbead App

Stichting Noordzee heeft samen met de Plasic Soup Foundation in 2012 een handige app (“Beat the Microbead”) voor consumenten op de Nederlandse markt gebracht waarmee een deel van de verantwoordelijkheid voor de microbeadvervuiling bij de consument wordt neergelegd. Met de app kun je gemakkelijk nakijken of er in een bepaald product microbeads zitten en zo het gebruik vermijden. De app wordt sinds 2013 ook internationaal gebruikt. Je kunt de app op zijn naam vinden in de App Store en Play Store.

Alternatieven voor microbeads

Natuurlijke alternatieven voor de vervuilende en schadelijke scrubbende plastic bolletjes zijn bijvoorbeeld suiker, zout, gemalen abrikozenpitten, jojoba beads of bamboepoeder. Het nadeel van deze alternatieven kunnen zijn: de hogere kosten en een minder grote aanvoer. Wellicht zijn biologisch afbreekbare plastics een alternatief, maar het nadeel daarvan is dat de meeste afbreekbare plastics moeilijk afbreken in het koude zeewater. In sommige producten zijn de microbeads eigenlijk ook overbodig en kan een product ook prima zonder korreltjes.

Verwijderen microbeads uit afvalwater

De zogenaamde verwijderingsefficiëntie van rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) is een belangrijk onderdeel bij het verminderen en verwijderen van microplastics uit het milieu. Microbeads drijven en worden daardoor niet door de meestal gebruikte bezinkingmethode verwijderd door rwzi. Door de kleine afmeting kunnen de kleinste microbeads de eventueel aanwezige aanvullende membraanfilters passeren. Alleen waterzuiveringsinstallaties met aanvullende, nog fijnere filtratietechnieken kunnen de plastic bolletjes waarschijnlijk grotendeels (geschat op 99%) verwijderen. Uit een uitgebreid onderzoek in Amerika bleek dat 1/3 van de zuiveringsinstallaties in de staat New York microbeads uit het water haalt. Bij de overige 2/3 was dit niet het geval. In Nederland is nog niet goed in kaart gebracht wat de verwijderingsefficiëntie van microbeads uit de rwzi’s is.

Als een rwzi wel microbeads verwijdert komen ze toch vaak via het slib terug in het milieu. Slib wordt in Nederland grotendeels verbrand als biomassa brandstof. In omringende landen wordt slib daarnaast ook hergebruikt als voeding over het land het milieu in. Ook via overstort bij zeer veel regenval kan het afvalwater zonder gezuiverd te zijn direct in het milieu terechtkomen. Hierdoor zullen microbeads steeds in ons milieu blijven circuleren. Totdat alle microbeads verwijderd worden door rwzi’s zijn er dus maatregelen nodig die het microbeads probleem bij de bron aanpakken: voorkomen dat de microbeads in het milieu komen.

Maatregelen industrie

Het verwijderen van circulerende microbeads uit afvalwater is slechts symptoombestrijding. Gelukkig is de noodzaak van het verminderen van de toestroom van de hoeveelheid plastic microbeads in het milieu goed doorgedrongen tot de industrie door campagnes als “beat the microbead” en door druk van organisaties zoals 5 Gyres. Een aantal bedrijven heeft maatregelen getroffen. In 2012 besloot Unilever dat al hun verzorgingsproducten in 2015 vrij zullen zijn van microbeads. L’Oréal, Colgate-Palmolive, Beiersdorf en Procter & Gamble zullen ook gaan stoppen met het toevoegen van microbeads, helaas wordt er vaak geen datum genoemd en is de afspraak niet bindend. Johnson & Johnson ontwikkelt geen nieuwe producten meer met microbeads waardoor microbeads zullen worden uitgefaseerd. Vele bedrijven, ook Nederlandse, hebben hun beleid aangepast.

De Europese Cosmetica Branche beveelt de leden aan bij afspoelbare producten die vanaf 2020 op de markt worden gebracht geen plastic microbeads meer te gebruiken. In Nederland hebben alle leden van de Nederlandse Cosmetica Vereniging afgesproken dan in 2017, 80 procent van de leden microbeads zal hebben uitgefaseerd. Door al deze maatregelen zal de hoeveelheid microbeads uit verzorgingsproducten die de rwzi’s instroomt in de toekomst afnemen.

Definities zijn belangrijk

Het is belangrijk dat de definities scherp worden neergezet. De industrie kan nu creatief omgaan met de regels doordat bijvoorbeeld niet goed is vastgesteld wat “biologisch afbreekbaar” precies is. Beads die op de afvalberg wel afbreekbaar zijn, zijn dat in koud zeewater niet of veel langzamer. Deze beads mogen dan ondanks een verbod wel worden gebruikt door een producent. Hetzelfde geldt voor de term “afspoelbaar”. Een verbod gaat vaak over deze groep producten, maar microbeads worden ook toegepast in producten die je niet afspoelt zoals deodorant, lotions, nagellak etc.

Maatregelen politiek

In de afgelopen jaren is in een aantal landen de productie of het gebruik van microbeads in verzorgingsproducten verboden. Canada, Zweden en een aantal Amerikaanse staten hebben sinds 2015 een beperking of een verbod.

In Nederland zegt de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat de risico’s van microbeads voor milieu en gezondheid moeilijk te bepalen zijn, er is veel nog onbekend en er is onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing waardoor er nog geen verbod is. Verzorgingsproducten in Nederland (de rest van de EU) moeten voldoen aan de eisen van de cosmeticaverordening van de EU. Deze stamt uit 2009 en hierin staat op dit moment geen verbod op microbeads. Daarnaast kunnen er aanvullende regels, afspraken en aanbevelingen zijn vanuit een overheid (of bijv vanuit industrie of keurmerken). In de cosmeticaverordening wordt helaas alleen gekeken naar effecten op gezondheid, negatieve milieueffecten kunnen geen reden zijn voor aanpassing. Er wordt internationaal ook gewerkt binnen het zeeverdrag (OSPAR) aan het onderzoek en opstellen van regels voor het inperken van het microbeads probleem. Een wettelijk verbod op microbeads in de cosmeticawet is er dus nog niet maar er wordt aan gewerkt. De Nederlandse politiek heeft hierbij het voortouw genomen en dit staat inmiddels hoog op de agenda van de Europese Unie. In Nederland zijn alle Nederlandse en EU maatregelen en adviezen samen opgenomen in het Nationaal Waterplan 2015-2021

Microbeads in de toekomst

De oplossing lijkt simpel: er moet een (Europees) verbod op de verkoop en productie van microbeads komen. Het is daarbij belangrijk dat ook consumenten goed worden geïnformeerd en meer doordrongen raken van de noodzaak om geen microbeads meer te gebruiken. Op dit moment is er nog geen Europees verbod maar hier wordt, op diverse manieren door politiek en organisaties naartoe gewerkt omdat de ernst van dit probleem door onderzoek inmiddels duidelijk is.

Dan zijn er nog de al in het milieu circulerende microbeads, deze moeten verwijderd worden uit het milieu door meer onderzoek, aanpassen van het beleid en waterzuiveringsinstallaties dusdanig aan te passen dat microbeads goed verwijderd worden. Gelukkig zijn er al vele goede stappen in de goede richting gezet, maar meer bewustwording, internationaal gebundeld onderzoek en regelgeving zoals aanpassen van EU verordeningen is nodig.

Het bericht Microbeads: wat zijn het en hoe vermijd je ze verscheen eerst op Green Jump's blog.