Wat is PFAS?

PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen, vandaar de naam: P-F-A-S) is een verzamelnaam voor een grote groep chemische stoffen die sinds de jaren 1940 op grote schaal worden geproduceerd en gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Er zijn meer dan 10.000 verschillende PFAS en ze hebben één ding gemeen: ze breken bijna niet af in het milieu. Voorbeelden van PFAS zijn PFOA (perfluoroctaanzuur), PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en GenX (nieuwere vervanger van PFOA). Behalve in make-up (vooral waterproof make-up en long-lasting producten), komen PFAS voor in een breed scala aan producten.

Keukengerei en voedselverpakkingen

• Anti-aanbakpannen (zoals Teflon, vooral oudere modellen)
• Fastfood-verpakkingen (zoals hamburgerdoosjes, pizzadozen, popcornzakken)
• Vetwerend papier of karton

Cosmetica en verzorgingsproducten

• Foundation, mascara, lippenstift (vooral waterproof of long-lasting)
• Zonnebrandcrèmes
• Nagellak

Schoonmaakmiddelen en onderhoudsproducten

• Tapijtreinigers
• Water- en vlekafstotende sprays (voor schoenen, meubels, kleding)
• Autowasproducten

Industrieel en huishoudelijk gebruik

• Brandblusschuim (vooral in de luchtvaart en op vliegvelden)
• Verf, lakken en coatings
• Elektronica (PFAS kunnen gebruikt worden als isolatiemateriaal)

Waarom zijn PFAS zorgwekkend?
PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd omdat ze nauwelijks afbreken in het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam en worden in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals hormoonverstoringen, verhoogd cholesterol, verminderd immuunsysteem, en mogelijk een verhoogd risico op bepaalde kankers. Het vermijden van PFAS is lastig omdat ze in zoveel producten voorkomen en het vaak niet duidelijk op het etiket staan. Toch zijn er manieren om je blootstelling te beperken:

Cosmetica zonder PFAS: check het etiket op ingrediënten die je wilt vermijden met benamingen als fluoro, perfluoro, “PTFE” (Teflon), zoals Perfluorooctanoic acid (PFOA), Polytetrafluoroethylene (PTFE) en Perfluorononyl dimethicone.

Tips: Kies voor natuurlijke cosmetica-merken of gecertificeerde biologische merken, zoals: Weleda, Lavera of het door EWG gecertificeerde Attitude.
Gebruik apps zoals Think Dirty, INCI Beauty of Beat the Microbead om producten te scannen. Bij GreenJump hebben wij alles al voor je uitgezocht en kun je met een gerust hart shoppen.

Kleding en textiel: Probeer water- en vuilafstotende kleding (outdoorkleding met ‘DWR’-coating) ter vermijden of zoek naar PFAS-vrije opties. Ook vlekafstotende behandelde tafelkleden, bankstoffen of tapijten kun je het best vermijden.

Tips: Kies voor producten met het label PFAS-vrij of bluesign®, GOTS, OEKO-TEX (controleer wel of ze ook echt PFAS uitsluiten).

Voedselverpakking en keukengerei: Vermijd fastfoodverpakkingen zoals popcornzakken, pizzadozen en hamburgerdoosjes en Teflon-achtige anti-aanbakpannen (vooral oude of beschadigde pannen). Kies voor RVS, gietijzer, keramiek of glas voor koken, herbruikbare voedselverpakkingen zonder chemische coatings (zoals bijenwasdoeken).

Schoonmaak- en onderhoudsproducten: Vermijd waterafstotende sprays voor meubels/schoenen en glans- of beschermingssprays voor auto’s of ramen tenzij expliciet PFAS-vrij

Brandblussers en bouwproducten: Niet voor dagelijks gebruik, maar wees alert op brandblusschuim (vooral op werk of in industrie), tapijten en meubels die “vlamvertragend” zijn behandeld – kunnen PFAS bevatten.

Algemene aankooptips:

• Zoek op websites of verpakkingen naar termen als: PFAS-vrij, fluorvrij, perfluoro-free, geen forever chemicals
• Koop van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en productieproces
• Gebruik bronnen zoals: https://detoxmypfas.org) (informatie en merkgidsen)
  https://echa.europa.eu (Europese Chemie Agentschap met info over verboden stoffen)

Het bericht PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Onveilige producten en schadelijke chemicaliën

Kleding, gadgets, kinderspulletjes en zelfs meubels, ze verkopen het allemaal. Onderzoek van het Duitse Oeko-test wijst echter uit dat in veel producten van bijvoorbeeld Shein schadelijke chemicaliën zitten. Oeko-test beoordeelde kleding en schoenen voor mannen, vrouwen, tieners en baby’s.

Concluderend: het grootste deel, maar liefst twee derde van de onderzochte Shein producten, komt niet door de test en de hoogste score was een “voldoende”. Er werd gecontroleerd op aanwezigheid van schadelijke stoffen zoals antimoon, dimethylformamide, lood, cadmium, verboden ftalaten, naftaleen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s).

Babyjurkje, tienerpak en sandalen met schadelijke stoffen

Bij een babyjurkje kwam het toxische antimoon in de laboratoriumtest naar voren. Antimoonresten kunnen via het zweet door de huid worden opgenomen en zijn zeer giftig als ze in het bloed terechtkomen.

In een oogverblindend kleurrijk tienerpak heeft het laboratorium dimethylformamide aangetroffen, dat in de EU geclassificeerd is als waarschijnlijk schadelijk voor de vruchtbaarheid.

Twee paar sandalen bleken veruit de grootste gifwerpers in de test: volgens het laboratoriumrapport zaten ze vol met schadelijke chemicaliën, inclusief chemicaliën waarvan men dacht dat ze al lang verdwenen waren uit de textielproductie. De gemeten niveaus overschreden verschillende grenswaarden die zijn vastgelegd in de EU-chemicaliën wet REACH: voor het neurotoxische en reproductief giftige lood en voor cadmium, dat bij inname in hoge doses gedurende een periode van lange tijd schade in de nieren en botten kan veroorzaken. Beide zware metalen hopen zich op in het lichaam.

Kankerverwekkend en schadelijk voor voortplanting en ongeboren kinderen

Bepaalde stoffen kunnen een kindje in de baarmoeder schade toebrengen, bizar dan ook dat het testresultaat in het laboratorium op het gebied van verboden ftalaten de toch al niet al te strenge REACH-limiet met 15 keer overschreed in de damessandalen. De ftalaten die in de test werden aangetroffen, worden ervan verdacht de voortplantingsorganen te beschadigen en volgens de EU-classificatie te werken als een hormoon; de verbindingen kunnen invloed hebben op vruchtbaarheid en het ongeboren kind in de baarmoeder schaden. Verder werden de volgende stoffen aangetroffen: naftaleen, waarvan wordt vermoed dat het kankerverwekkend is en dimethyltinchloride, een van de organotinverbindingen die volgens de EU-classificatie ervan verdacht wordt het ongeboren kind in de baarmoeder te schaden.

In de herensandalen werden meerdere polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) ontdekt, die kanker kunnen veroorzaken en daarom verboden zijn, in niveaus die tot 22 keer hoger zijn dan de REACH-limiet. Ze overschrijden bovendien de limiet voor ftalaten en bevatten een hele cocktail aan schadelijke stoffen.

Sandalen binnen één of twee dagen kapot

Eén ding is dan ook bijna geruststellend: de schoenen zullen niet te lang in contact komen met de voeten van hun kopers. Bij de materiaaltest brak de linkerzool van de damessandalen al na ongeveer 14.000 gesimuleerde stappen. en de herensandalen van Shein waren al na 5.700 stappen versleten. Goedkoop, giftig en ook nog eens snel kapot. En enorm milieuonvriendelijk want deze rommel is– zoals alle Shein-producten – per vliegtuig naar Europa gekomen.

Veiligheid speelgoed 95% onveilig

Ook bij de Chinese webwinkel TEMU is het niet veel beter als het gaat om veiligheid. Uit onderzoek van Toy Industries of Europe (TIE,de brancheorganisatie voor de Europese speelgoedindustrie ) blijkt dat maar liefst 95% van de producten een veiligheidsrisico voor kinderen vormt. Dit speelgoed voldeed namelijk niet aan de Europese veiligheidsvoorschriften. TIE bestelde negentien speelgoedproducten bij de Chinese webwinkel Temu, waaronder knuffels, rammelaars, badeendjes en een slijmpakket. Het speelgoed kan voor kinderen een gevaar vormen, doordat ze zich eraan kunnen snijden, erin kunnen stikken of het kan zorgen voor verstopping, wurging of doorboring. Tevens werd er een te hoge hoeveelheid schadelijke stoffen gevonden. Zo werd een slijmpakket onderzocht en bleek deze een hoeveelheid boor te bevatten die elf keer hoger was dan de wettelijke limiet voor speelgoed. Boor kan irriterend zijn bij contact met de huid en ogen en kan krampen, braken en diarree veroorzaken bij inademing of inslikken.

Is Temu betrouwbaar?

Onveilige producten zijn niet het enige probleem

Naast de onveiligheid van producten, krijg je niet altijd wat je verwacht bij Temu volgens Radar en gaat retourneren slecht. En de Temu-app maakt ook nog eens veel inbreuk op je privacy.

Is Shein betrouwbaar?

Helaas dezelfde conclusie. Radar concludeert: het is afwachten of je je bestelling ontvangt en wat de kwaliteit is van de kleding. Ultra fast fashion is namelijk niet gemaakt voor langdurig gebruik zoals we ook al in de Oeko-test resultaten zagen. Ook bij Shein is retourneren niet eenvoudig; het is nog maar af te wachten of je je geld terug krijgt.

Arbeidsomstandigheden Chinese webwinkels

Volgens Unicef is de kleding- en textielketen één van de grootste ketens waar kinderarbeid nog vaak voorkomt. Het is niet officieel bekend of een Chinese webwinkel als Temu kinderarbeid inzet en of er bij Shein kinderarbeid voorkomt, maar ze zijn ook niet bepaald open over hun sociale en ecologische productieomstandigheden. In de Oekotest zijn een aantal vragen gesteld aan Shein over de arbeidsomstandigheden maar een antwoord kwam er niet.

Marketing via Tiktok en andere social media

Influencers pakken voor de camera hun bestelling van bijvoorbeeld Shein uit en promoten de bestelde artikelen. Vaak worden dit soort video’s gesponsord door Shein op Instagram, Youtube en Tiktok. Dit is een belangrijk onderdeel in de Shein-marketing. Op social media word je aan de lopende band verleid met advertenties van de Chinese online winkels. Omdat jongeren veel tijd op social media platforms als Tiktok spenderen is de kans groot dat zij hiermee in aanraking komen en wordt een stijging in het aantal aankopen onder deze groep gezien.

Het bericht Zijn Shein en Temu betrouwbaar en veilig? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Natuurlijke basis en goede bescherming tegen de zon

  Zonnebrandcrème zou moeten voldoen aan de volgende eisen:

• De zonnebrandcrème blokkeert alle UV-A en UV-B straling;
• De zonnebrandcrème bevat werkzame stoffen die in de zon hun werking behouden;
• De zonnebrandcrème bevat geen schadelijke, chemische stoffen.

Helaas bestaat er geen zonnebrandcrème die aan al deze eisen voldoet, terwijl ze toch zo simpel lijken……

De huid van je kind is erg gevoelig voor zowel zon als het effect van chemische stoffen.

Kies daarom voor je kind in ieder geval een zonnebrand die én goed beschermt tegen de zon én geen chemische stoffen bevat, bijvoorbeeld met een Natrue of Ecocert keurmerk. En natuurlijk is een zand- en waterbestendige zonnebrand een goede keuze.

Zonnebrandcrème op basis van mineralen

Wij adviseren minerale zonnebrand. Deze zonnebrandcrème moet ‘zink oxide’ en / of ‘titanium dioxide’ bevatten. Zonnebrandcrème op basis van deze ingrediënten wordt ‘op mineralen gebaseerde zonnebrandbescherming’ genoemd. UV-stralen worden gereflecteerd en verspreid.

Minerale zonnebrandbescherming werkt onmiddellijk na het opbrengen. Omdat de UV-stralen gereflecteerd worden, behoudt de crème zijn werking.

Zink oxide en titanium dioxide

De Environmental Working Group, een Amerikaanse non-profit organisatie, heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar zinc oxide en titanium dioxide in zonnebrandcrème.

Zink oxide en titanium dioxide kunnen mogelijk risicovol zijn in de vorm van nanodeeltjes. Nanodeeltjes hebben als groot voordeel dat ze de werking van zonnebrandcrème verbeteren. Een mogelijk nadeel is dat als de nanodeeltjes niet gecoat worden (wat bij zonnebrandcrème wel hoort te gebeuren) en ze komen in de bloedbaan terecht (wat zeer lastig is) dat er dan mogelijk gezondheidsrisico ontstaat.

In 2012 schreef EWG dat consumenten die zonnebrandcrème zonder zink oxide of titanium dioxide gebruikten 20% meer bloot stonden aan UV-A straling. En de zonnebrandcrèmes zonder deze ingrediënten bevatten onder andere vier maal zoveel schadelijke, synthetische stoffen (kankerverwekkend, negatieve invloed op vruchtbaarheid, aangeboren afwijkingen).(Bron EWG Sunscreen Guide 2012)

Zink oxide en titanium dioxide beschermen goed tegen UV-A en UV-B straling en de huidige studies tonen aan dat een gezonde huid deze stoffen via zonnebrandcrème niet of bijna niet doorlaat.

Zonnebrandcrème op basis van synthetische stoffen

In tegenstelling tot minerale zonnebrandbescherming, werkt synthetische zonnebrandbescherming pas na circa 30 minuten. Chemische of synthetische zonnebrandbescherming absorbeert en versnippert de UV-stralen. Wanneer de moleculen van de zonnebrandcrème “verzadigd” zijn, vallen ze uiteen. Daarom is het beslist noodzakelijk om synthetische zonnebrandbescherming opnieuw aan te brengen.

Daarnaast bevatten de meeste synthetische zonnebrandcrèmes ook schadelijke stoffen die je liever niet op de huid van je kind wilt smeren.

Hoeveel zonnebrandcrème en hoe vaak smeren?

Minerale zonnebrand legt een beschermende laag op je huid die onmiddellijk werkt en die er niet vanaf gaat als je het er niet afwrijft. Synthetische zonnebrand werkt na 30 minuten en de moleculen die gebruikt worden om je te beschermen, raken op een bepaald moment verzadigd met straling en dan moet je dus ongeveer elke 2 uur opnieuw smeren.

Kortom: minerale zonnebrandbescherming zou je minder vaak hoeven te smeren dan synthetische.

Mijn eigen ervaring met de op mineralen gebaseerde zonnebrandcrème die ik gebruik voor mijn dochtertje is dat ik haar inderdaad maar één keer hoef in te smeren. Aan de andere kant denk ik vaak: baat het niet, dan schaadt het ook niet, ik smeer nog wel een keer.

De hoeveelheid zonnebrand gaat vaak mis, er wordt vaak te weinig gebruikt. De aanbevolen hoeveelheid is 2 mg per vierkante centimeter oftewel ongeveer 6 volle theelepels voor een volwassene. Smeer je kind dus lekker in met een ruime hoeveelheid zonnebrand.

Baby tot 6 maanden niet in de zon

Een baby maakt tot 6 maanden geen melanine aan en is daarom extra gevoelig voor de zon. Melanine fungeert als bescherming voor het DNA tegen UV-straling .

Hou je baby daarom ook volledig uit de zon, trek je baby een fijngeweven, loszittend truitje aan met lange mouwen en zet een zonnehoedje met UV-factor op.

De huid van je baby absorbeert nog makkelijker ingrediënten dan de huid van een ouder kind en daarom heeft het de voorkeur om geen zonnebrand te gebruiken en gewoon te zorgen dat je baby niet in de zon komt. Als dit niet te vermijden is, kies dan in ieder geval voor zonnebrand op natuurlijke basis zodat er geen chemische stoffen door het huidje van je baby binnenkomen.

De beschermingsfactor

De huid van je kindje moet beschermd worden tegen zowel UV-A als UV-B stralen. Tot 2009 was het zo dat de beschermingsfactor alleen maar iets zei over de bescherming tegen UV-B stralen. De nieuwe regelgeving is strenger.

De mate van bescherming tegen UV-B straling mag nu alleen vermeld worden als die in een verhouding van 3:1 staat tot de bescherming tegen UV-A straling.

Zonnebescherming bij Green Jump

In de webwinkel van Green Jump hebben we voor de volgende “in de zon-producten” gekozen. Zonnehoedjes van biologisch katoen met en zonder UV factor 80 bescherming voor op het hoofdje van je kind. Zonnebrandcrème op basis van mineralen en after sun om je kind in te smeren.

Het bericht Welke zonnebrandcrème voor baby en kind? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Kleding kopen is fun. Maar de wijze waarop kleding wordt gemaakt is dat helaas niet altijd. En de stoffen die in de kledingstukken zitten zijn dat ook niet. Helemaal als het gaat om de ketens die zogenaamde ‘fast fashion’, oftewel modieuze kleding met een korte levensduur, produceren, zoals Zara, H&M en Vero Moda.

Gifstoffen in kleding

Enkele weken geleden publiceerde Greenpeace het onderzoek dat ze deden naar gifstoffen in kledingstukken van 20 grote kledingmerken, waaronder Zara, Levi’s en Armani. In totaal onderzochten ze 141 kledingstukken, gekocht in 29 verschillende landen.

De resultaten logen er niet om. Onderzoekers troffen in 63 % van de onderzochte samples NPE’s aan (nonylphenol ethoxylates). Geen enkel merk bleek de dans te ontspringen, allemaal verkochten ze kledingstukken waarin deze stoffen zaten. NPE’s zijn mengvormen van oppervlakte-actieve stoffen en het gebruik ervan is sterk beperkt, maar wel toegestaan. Ze kunnen namelijk hormoonverstorend zijn. Ter informatie: NPE’s bevatten zaaddodende kwaliteiten en worden dus toegepast in anticonceptiva.

Slik. Maar dat is jammer genoeg niet alles. Er werden ook flataten (weekmakers) aangetroffen bij kledingstukken die bedrukt waren met plastisol inkt. Dit is een pvc-houdende inkt die ook nog formaldehyde en zware metalen kan bevatten. En bij twee producten van Zara bevatten de kleurstoffen amines, chemische verbindingen die aantoonbaar kankerverwekkend zijn.

Dit zijn heftige feiten die mij weer eens doen realiseren dat er aan goedkope ‘fast fashion’ wel degelijk een prijskaartje hangt.

Schadelijk voor arbeiders

Ook in landen waar de meeste kleding wordt geproduceerd, zoals Marokko, Pakistan en China, werden er gifstoffen gevonden in de kledingstukken. Dit betekent dat de mensen die deze kleding produceren een grote kans hebben op in aanraking komen met deze schadelijke chemicaliën. Want zoals de recente fabrieksbrand in Bangladesh laat zien zijn de arbeidsomstandigheden, en dus de bescherming van de medewerkers, in lagelonenlanden vaak belabberd.

Wat nu?

Ren nu niet in allerijl naar je kledingkast om de helft weg te gooien. Ten eerste werden in dit onderzoek in de in Nederland gekochte kleren geen gifstoffen aangetroffen (wat natuurlijk niet wil zeggen dat ze er niet zijn, maar toch, een schrale troost). Ten tweede: het grootste gedeelte van de gifstoffen is al weggewassen. Helaas maar waar. Zo komen dit soort stoffen in ons milieu en ons drinkwater terecht.

Een lichtpuntje is dat een paar modeconcerns het beginnen te snappen. H&M is al een tijd op weg met ecologisch katoen in een aantal kledinglijnen. En onlangs maakte Zara bekend dat ze willen toewerken naar een toekomst zonder gif, mèt concrete groene doelstellingen. Er is nog een lange weg te gaan, maar het begin is er.

En gelukkig gelden er wettelijke normen voor wat er aan chemische stoffen in kleding mag zitten. Wel kun je je afvragen of deze normen toepasbaar zijn op kinderkleding. Kinderen hebben een dunnere huid en zijn vaak een stuk gevoeliger voor stofjes in de lucht en in kleding. En niet te vergeten het gekauw op mouwen en halsboorden

Maar wat moeten we nu aan met Kerstmis?

Greenpeace zelf is met een goed initiatief gestart: Fashion against Toxics. Ze zijn officieel op 1 december begonnen en deelnemers hebben als doel om 3 maanden geen nieuwe kleding te kopen, maar te kiezen voor vintage. Je hoeft natuurlijk niet mee te doen, het idee is wel inspirerend. Verder vind ik Rank a Brand een sympathieke bron voor informatie over hoe groen bedrijven zijn.

En natuurlijk kun je ook kiezen voor biologisch katoen of andere duurzaam geproduceerde stoffen. Zoals we al eerder schreven: Biologisch katoen moet je doen!

Het bericht Weet waarmee je je aankleedt! verscheen eerst op Green Jump's blog.

Natuurlijk is dit een onderzoek bij ratten en niet bij mensen, tegelijkertijd is het schrikken om te lezen dat zelfs die generatie er nog effecten van ondervindt.

Wanneer een rat zwanger is, dan heeft de foetus in haar buik last van de giftige stoffen. De foetus maakt zelf ook al eicellen aan en dan is het nog te volgen dat deze eicellen, die aangemaakt worden in de buik van de zwangere rat, ook schade ondervinden van de gifstoffen waaraan deze rat wordt blootgesteld. Maar dat zelfs de generatie daarna, die dus niet in ‘rechtstreeks’ contact staat met deze giftige stoffen, nog last heeft hiervan, was voor ons een extra schrik.

Het bericht Blootstelling aan giftige stoffen, effect bij achterkleinkinderen verscheen eerst op Green Jump's blog.

A Wake-Up Story from Healthy Child Healthy World on Vimeo.

Het bericht A Wake-up story by Healthy Child Healthy World verscheen eerst op Green Jump's blog.

Ik was eigenlijk wel blij dat ze het vroeg omdat ik me voor haar weer even in parabenen heb verdiept. Op een gegeven moment hebben wij besloten dat we geen cosmetica met parabenen wilden gebruiken en het precieze waarom zakt dan soms een beetje weg.

Parabenen: waar worden ze voor gebruikt?

Parabenen worden gebruikt als conserveringsmiddel. Parabenen zorgen ervoor dat bacteriën geen kans krijgen zodat er geen schimmels ontstaan in de spulletjes die  je gebruikt voor jezelf en voor je kind. Van schimmels kun je goed ziek worden en daar zit je natuurlijk niet op te wachten.

Parabenen gevaarlijk?

Of parabenen gevaarlijk zijn voor de gezondheid van jou en je kinderen? De meningen daarover verschillen.

Voorstanders van parabenen

Er zijn wetenschappers die aangeven dat er maar heel weinig parabenen zitten in verzorgingsproducten en tegelijkertijd dat er veel gesmeerd wordt door een grote groep mensen waardoor er altijd wel iemand te vinden is die er last van heeft. De ‘voorstanders’ van parabenen geven ook aan dat er geen ander middel is dat zo goed werkt als conserveringsmiddel als parabenen en dat er dus eigenlijk geen goede vervanging is.

Tegenstanders van parabenen

Er zijn ook voldoende wetenschappers te vinden die aangeven dat er wel degelijk risico’s kleven aan parabenen. Ten eerste kunnen parabenen eczeem en uitslag veroorzaken. Ten tweede en veel belangrijker is dat er zeer sterke vermoedens zijn dat parabenen hormoonverstorend werken. Parabenen worden daarom ook wel ‘gender benders’genoemd.

Gender benders: hormoonverstorende parabenen

Het is inmiddels via verschillende onderzoeken bewezen dat parabenen het lichaam binnen kunnen komen. Parabenen worden onder andere aangetroffen in lichaamsweefsel, tumoren, urine en bloed, zelfs al zeer kort na het aanbrengen van creme met parabenen.

Parabenen bootsen het vrouwelijke hormoon oestrogeen na. Er zijn vele onderzoeken die verwijzen naar de negatieve effecten die parabenen hebben op de ontwikkeling van vooral de mannelijke foetus en de vruchtbaarheid.

Parabenen en kanker

Er worden linkjes gelegd tussen parabenen en kanker. Dit komt grotendeels door een onderzoek uit 2004 van Dr Darbre (een dame) die in een kleinschalig onderzoek ontdekte dat borstkankertumoren parabenen bevatten. Zij vermeldt daar zelf netjes bij dat het enige wat er geconstateerd is, is dat er parabenen worden aangetroffen in het lichaam en ze zegt daarmee niet meteen dat de parabenen de veroorzakers zijn. Ik vond op een ander blog een recent stukje van haar waarbij ze verwijst naar andere onderzoeken. Die onderzoeken heb ik opgevraagd, zodra ik ze krijg zal ik het hieronder vermelden. Er is inmiddels een recenter onderzoek van Dr. Darbre beschikbaar.

Alternatieven

Wat mij betreft zijn er voldoende aanwijzingen dat parabenen niet gezond zijn en daarom kies ik ervoor om parabenen te vermijden.

Dit is helemaal niet zo moeilijk want er zijn merken zoals Weleda, Dr Hauscka en Lavera  die er prima in slagen om lang houdbare shampoo, zeep, crème, gel enzovoort te maken zonder parabenen erin. Natuurcosmetica bevat geen parabenen ( en ook geen synthetische parfumstoffen, sodium lauryl sulfaat, paraffine, vaseline, siliconen en triclosan)

Voor mijn dochtertje heb ik vanaf de geboorte Weleda gebruikt en dat gebruik ik nog steeds voor haar. Weleda heeft eigenlijk alle producten die je nodig hebt voor een kindje zoals billenbalsem voor rode billetjes, bodycreme voor dagelijks insmeren, cremebad voor in het badje, haar en bodyshampoo om mee te wassen, iedere dag olie voor na het badje, weer en windbalsem voor buiten en kindertandpasta.

Lavera heeft bijvoorbeeld prima biologische haargel en als enige natuurcosmeticamerk goedgekeurde zonnebrandcrème en ook Lavera heeft kindertandpasta.

Het bericht Parabenen in baby shampoo, zeep en crème verscheen eerst op Green Jump's blog.

Er komt ook zeker een praktisch blog aan met tips over welke groente en welk fruit je het beste biologisch kunt kopen en welke ook in de niet-biologische variant veilig zijn. Eerst nu een blog over de achtergronden want die zijn best shockerend.

Wil de overheid dat burgers niet weten waar gif op zit?

De overheid test al jaren op resten van bestrijdingsmiddelen op groente en fruit. Deze gegevens werden tot een paar jaar geleden helemaal niet openbaar gemaakt.

Inmiddels zijn door de inspanningen van Milieudefensie, Natuur en Milieu en Goede Waar & Co met behulp van een groep burgers deze gegevens wel te vinden via Weet Wat je Eet.

Helaas is de wijze van openbaarmaken door de overheid heel onduidelijk en onoverzichtelijk. Kijk maar eens op de pagina van de Voedsel en Waren autoriteit over bestrijdingsmiddelen waar je de info (dus niet) kunt vinden. Overschrijdingen van gezondheidsnormen worden niet genoemd en overschrijding van wettelijke normen worden alleen genoemd als er meer dan 50% overschrijding is. Waarom?

Wettelijk mag meer dan dat gezond is (zeker voor kinderen)

De wettelijke norm, de MRL (Maximale Residue Limiet), staat voor de hoeveelheid gif die maximaal aangetroffen mag worden op een product.

Door de Wereld Gezondheidsorganisatie is de acute gezondheidsnorm vastgesteld. De ARfD (Acute Referentie Dosis), is de maximale dosis per kilo lichaamsgewicht die je als mens per dag mag binnenkrijgen. Als deze norm overschreden wordt, is de kans op gezondheidsschade aanwezig.

Kinderen lopen hierbij een een groter risico. Ze zijn gevoeliger voor de meeste chemicaliën, kinderen eten en drinken in verhouding tot hun lichaamsgewicht meer dan volwassenen en hebben vaak een eenzijdiger voedingspatroon (‘ik lust alleen maar appels en bananen…” bijvoorbeeld).

De wettelijke normen zijn een stuk minder streng dan de acute gezondheidsnormen en dat is zorgwekkend. Als je toch weet dat iets ongezond is, dan verbied je dat toch?

Handel belangrijker dan overschrijding gezondheidsnormen

De organisaties achter Weet Wat Je Eet hebben in februari 2008 een brief gestuurd naar de Minister van Volksgezondheid de heer Klink over de overschrijding van de gezondheidsnormen.

In de tweede brief die ze gestuurd hebben, staat ook een deel van de reactie van het Ministerie van Volksgezondheid. Er wordt niets gedaan aan de overschrijdingen. Er wordt erkend dat het bekend is dat het gebeurt maar dit leidt volgens het Ministerie niet tot onaanvaardbare risico’s. De reden om er niets aan te doen is dat  “hierdoor handelsbelemmeringen ontstaan tussen de EU-lidstaten” en “het ook zou resulteren in onduidelijkheid bij telers en handelaren”.

Gezondheidsschade bij jouw kind door het eten van druiven?

Voor mij is dit onbegrijpelijk! Het klopt dat het aantal geteste producten met acuut gezondheidsrisico voor kinderen onder de vijf jaar in de afgelopen drie jaar misschien niet zo hoog is (85 geteste producten).

Maar ten eerste wordt niet alles getest en zijn het er dus in de praktijk veel meer en ten tweede: het zal jouw kind maar zijn wat gezondheidsschade oploopt door een tros druiven!

Praktische adviezen

Je kunt zelf controleren welke fruit- of groentesoort schoon is. Afgelopen week hebben Milieudefensie, Natuur & Milieu en Goede Waar & Co de resultaten uit 2008 bekend gemaakt. Per fruitsoort  en groentesoort en per supermarkt kun je de resultaten bekijken. Deze informatie komt voort uit onderzoek van de Voedsel en Waren Autoriteit en is te vinden op de website van Weet Wat Je Eet.

Meer wetenschappelijke inzichten

Inkrimping bestrijdingsmiddelengebruik voor gezonder leven

Het bericht Gif op groente en fruit verscheen eerst op Green Jump's blog.

Ik liep in de supermarkt langs de babyproducten en mijn oog viel op de zonnespray factor 30 van Zwitsal. Ik had gezien op de site van Greenpeace dat de producten van Zwitsal als ‘gifvrij’ waren bestempeld en daarom was ik heel nieuwsgierig naar de ingrediënten.

Ik heb een avondje besteed aan het lezen van de minuscuul kleine oranje lettertjes (op een gele achtergrond) en hieronder staat het resultaat.

Voor zover het van belang is, het viel mij eigenlijk mee. Vooral het feit dat er geen parabenen inzaten. 

Ik heb persoonlijk een zeer sterke voorkeur voor natuurlijke materialen en zal daarom niet voor Zwitsal kiezen. Het belangrijkste daarbij is dat ‘parfum’ inzit en dat is voor mij het meest onduidelijke ingrediënt wat er bestaat.

Het feit dat er vrij veel stoffen inzitten die zich ophopen in het lichaam van je kind en in onze leefomgeving ondersteunt die keuze ook. Als ik iets ongezonds kan vermijden voor mijn dochtertje dan zal ik dat doen.

Ik heb onderstaand alleen de ingrediënten opgeschreven vanaf risicofactor 3 (op een schaal van 1 tot 10) uit de Cosmetics Database.  De ingrediënten met de hoogste risicofactor staan bovenaan.

Parfum

Risicofactor 8. Het probleem met het ingrediënt ‘parfum’ is dat niemand weet wat er bedoeld wordt. Ik ga dit navragen bij Zwitsal zodat er duidelijkheid is over het ingrediënt.

Bis-Peg/Ppg-16/16 Peg/Ppg-16/16 Dimethicone

Risicofactor 4-6. Huidverzorgend. Afhankelijk van het gebruik van het product varieert het risico tussen 4 en 6. Dit ingrediënt is niet bedoeld om te gebruiken op beschadigde huid.

Besmetting met 1.4-dioxane

Dit ingrediënt kan besmet worden met ethylene oxide en 1.4-dioxane, twee stoffen die een zeer hoog risico (namelijk 10) met zich meebrengen. Vooral het kankerverwekkende 1.4-dioxane wordt zeer regelmatig aangetroffen in verzorgingsproducten.  Meer details hierover zijn te vinden via het rapport “No More Toxic Tub”.

Tocopheryl Acetate

Risicofactor 5. Huidverzorgend. Deze stof hoopt zich op in mensen, dieren en het milieu. Schadelijk voor de huid. Dit ingrediënt kan besmet worden met Hydroquinone, een stof die als risicofactor 10 meekrijgt in verband met mogelijke kankerverwekkendheid en invloed op de voortplanting.

Octocrylene

Risicofactor 4. Zonnebescherming, absorbeert en filter UV licht. Octocrylene wordt gebruikt in combinatie met andere UV absorptiemiddelen om een hogere beschermingsfactor te bewerkstelligen.

De stof wordt niet afgebroken in ons milieu en de concentratie van deze stof bouwt zich op in de dieren, de voedselketen en mensen. Wordt door de huid opgenomen en blijft in lichaamscellen aanwezig lang nadat het gebruikt is.

Phenoxyethanol

Risicofactor 4. Conserveermiddel. Dit ingrediënt wordt gelinkt aan irritatie van de huid, ogen en luchtwegen. Levert gevaar op voor de arbeiders die werken met dit ingrediënt.

Sodium Hydroxide

Risicofactor 4. Zuurteregelaar die bij testen met dieren al bij lage doseringen diverse problemen laat zien. Ook deze stof is nog na heel lange tijd terug te vinden in je lichaam en je omgeving.

Butyl Methoxydibenzoylmethane

Risicofactor 3. Zonnebescherming, absorbeert en filtert voornamelijk UV-A licht. Zonlicht zorgt ervoor dat dit ingrediënt uit elkaar valt in onbekende chemische deeltjes.

Net als octocrylene hoopt deze stof zich op in mensen, dieren en milieu.

Dimethicone

Risicofactor 3.  Huidverzorgend.

Ook deze stof krijgt een drie omdat er onder andere bekend is dat de stof niet afbreekbaar is en aanwezig blijft in ons lichaam.

Potassium Hydroxide

Risicofactor 3. Zuurteregelaar. Levert gevaar op voor de arbeiders die werken met dit ingrediënt. Deze stof hoopt zich op in mensen, dieren en het milieu.

Aminomethyl Propanol

Risicofactor 3. Zuurteregelaar die de ogen, huid en luchtwegen irriteert.

Het bericht Zonnebrandcrème van Zwitsal, wat zit daar in? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Het is vanaf september in ieder geval in de regelgeving vastgelegd dat er geen gezondheidsrisico meer voor kinderen mag zijn.

De website Weet Wat je Eet publiceert jaarlijks de resultaten van onderzoek dat de Voedsel en Waren autoriteit doet bij supermarkten. In dit onderzoek wordt gemeten hoeveel gif er aanwezig is op groente en fruit.

De resultaten over 2008 worden voor de zomer gepubliceerd.

In de afgelopen jaren waren er altijd behoorlijk wat wettelijke overschrijdingen en overschrijdingen die een acuut gevaar opleverden voor kinderen. Ik ben benieuwd of deze overschrijdingen in de praktijk minder zijn geworden na 1 september 2008. 

Het bericht Pesticiden: nu ook kinderen veilig? verscheen eerst op Green Jump's blog.