Wat zijn PFAS en PFOA?

In een vorig blog PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden schreven we al over PFAS en PFOA. In dit blog gaan we dieper in op PFAS in make-up en PFOA (een veelvoorkomende PFAS). Deze stoffen breken nauwelijks af in het milieu en blijven ook in het menselijk lichaam lang aanwezig, daarom worden ze vaak “forever chemicals” genoemd.

Waarom zitten PFAS in make-up?

In make-up worden PFAS gebruikt om producten langer te laten zitten, waterproof te maken en ze gladder aan te laten voelen op de huid. PFAS kunnen namelijk waterbestendig, vlekbestendig en hittebestendig zijn. Denk aan de volgende producten:

• Waterproof mascara
• Langhoudende lipsticks
• Foundation met een ‘smooth’ finish
• Concealer die niet uitloopt

Maar die gladde finish heeft een keerzijde: je brengt niet alleen kleur aan, je smeert ook een hardnekkige chemische stof op je huid. Ook in producten als tandpasta, deodorant, zonnebrand en haarproducten kan PFAS zitten. Anders als bij voedsel wordt de hoeveelheid PFAS bij make-up niet gecontroleerd. Er zijn wel richtlijnen opgesteld door de Europese voedsel- en warenautoriteit (EFSA) voor een maximum hoeveelheid PFAS die je binnenkrijgt via voeding of drinkwater, maar niet voor PFAS die je lichaam via de huid kan opnemen. Zo blijkt de vastgestelde norm van PFAS boven een halve gram per dag te liggen, maar bij het gebruik van cosmeticaproducten dagelijks, ga je hier al snel overheen. Aanrader: deze uitzending van Radar gaat over PFAS in cosmetica.

Een Amerikaans onderzoek, mede uitgevoerd door ETH Zurich, heeft aangetoond dat PFAS-chemicaliën in veel populaire cosmetica voorkomen. Deze stoffen werden aangetroffen in meer dan de helft van de geteste make-up producten uit de VS en Canada, waaronder foundations, mascara’s en lipsticks. Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Science and Technology Letters, toonde hoge fluor-niveaus (een indicatie van PFAS) in veel cosmetica. Zo zat het in 58% van de oogproducten, 47% van de mascara’s, 55% van de lippenstiften en 63% van de onderzochte foundations. Behoorlijk hoge percentages dus.

Wat zijn de risico’s?

PFAS wordt al jarenlang in producten gebruikt, de schadelijkheid ervan is echter nog niet zo lang bekend. Bij make-up – anders dan bij andere producten met PFAS – komt daar nog een extra zorg bij: via de huid kunnen PFAS opgenomen worden in het lichaam en via lippenstift of lipgloss zelfs direct ingeslikt worden. Het stapelt zich op in je lichaam en breekt heel moeilijk en langzaam af. Zolang je producten met PFAS gebruikt, blijf dit zich dus opstapelen in je lichaam. PFAS wordt behoorlijk opgenomen door je lichaam. Doordat PFAS zich bindt aan eiwitten in je bloed gaat het door je hele lichaam. PFAS worden in verband gebracht met serieuze gezondheidsproblemen:

• Verstoring van het hormoonsysteem
• Verminderde vruchtbaarheid
• Verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker
• Verstoring van het immuunsysteem (bijvoorbeeld verminderde werking van vaccins)

Hoe weet je of jouw make-up PFAS bevat?

PFAS wil je eigenlijk helemaal vermijden, dus ook geen producten met lage doseringen. PFAS staan zelden als “PFAS” op het etiket. Kijk in plaats daarvan uit voor deze ingrediënten:

• Perfluorodecalin
• Polyperfluoromethylisopropyl ether
• Polyperfluoroisopropyl ether
• Tetradecyl aminobutyroylvalylaminobutyric urea trifluoroacetate
• Ptfe
• Acetyl trifluoromethylphenyl valylglycine
• Perfluorooctyl triethoxysilane
• Trifluoropropyldimethyl/trimethylsiloxysilicate
• Methyl perfluoroisobutyl ether
• Methyl perfluorobutyl ether
• Ethyl perfluoroisobutyl ether
• Perfluorononylethyl carboxydecyl peg-10 dimethicone
• Trifluoroacetyl tripeptide-2
• Dechloro dihydroxy difluoro ethylcloprostenolamide
• Octafluoropentyl methacrylate
• Polyperfluoroethoxymethoxy difluoroethyl peg phosphate
• Perfluorononyl dimethicone

Een hoop moeilijke benamingen. Je kunt letten op ingrediënten met ‘fluoro’ en beginnend met ‘per’ en ‘poly’. In de afbeelding hierboven vind je de veelvoorkomende, er kunnen nog meer ingrediënten zijn die PFAS bevatten. En ze zitten dus vooral vaak in waterproof producten zoals mascara, bepaalde make-up (foundation) en zonnebrand.

Wat kun je zelf doen?

1. Lees etiketten kritisch – Leer verdachte ingrediënten herkennen (zie opsomming hierboven).

2. Kies voor natuurlijke cosmetica – Gebruik producten van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en PFAS-vrij werken.

3. Gebruik een app zoals de INCI Beaty app op je telefoon. Daarmee kun je producten scannen en de ingrediënten controleren. Let wel op dat informatie achterhaald kan zijn, omdat ingrediëntenlijsten regelmatig bijgewerkt worden. Het beste is als je de ingrediëntenlijst raadpleegt op het product. 

4. Ondersteun merken die wél goed bezig zijn – consumentengedrag maakt het verschil. Kies bewust.

Tip: kijk meteen of je product ook vrij is van andere schadelijke stoffen. Zoals (vermoedelijke) hormoonverstoorders en microplastics. Voor dat laatste kun je de app van Beat the microbead gebruiken.

Hoe gaat het verder?

Nederland heeft samen met andere landen een voorstel ingediend bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) voor een Europees verbod op PFAS. Er wordt verwacht dat het verbod in 2026/2027 in werking zal treden. De cosmetica-industrie heeft als doel aangegeven om vanaf eind 2025 geen PFAS meer in cosmetica te gebruiken, maar of dit gehaald wordt is onduidelijk. 

Green Jump’s visie

Wij geloven dat schoonheid nooit ten koste mag gaan van je gezondheid of die van de planeet. Daarom zijn de verzorgingsproducten in onze webshop vrij van PFAS en andere schadelijke stoffen. Je hoeft dus geen etiketten te ontcijferen – dat doen wij al voor je. Zo vind je bij ons natuurlijke make-up voor je ogen, lippen en teint van merken als Weleda, Lavera, Benecos en Lady Green pfas-vrij. Samen maken we groene keuzes makkelijk. Want echte schoonheid zit in wat je níet op je huid smeert.

Het bericht PFAS in make-up: wat smeer je eigenlijk op je huid? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Wat is PFAS?

PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen, vandaar de naam: P-F-A-S) is een verzamelnaam voor een grote groep chemische stoffen die sinds de jaren 1940 op grote schaal worden geproduceerd en gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Er zijn meer dan 10.000 verschillende PFAS en ze hebben één ding gemeen: ze breken bijna niet af in het milieu. Voorbeelden van PFAS zijn PFOA (perfluoroctaanzuur), PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en GenX (nieuwere vervanger van PFOA). Behalve in make-up (vooral waterproof make-up en long-lasting producten), komen PFAS voor in een breed scala aan producten.

Keukengerei en voedselverpakkingen

• Anti-aanbakpannen (zoals Teflon, vooral oudere modellen)
• Fastfood-verpakkingen (zoals hamburgerdoosjes, pizzadozen, popcornzakken)
• Vetwerend papier of karton

Cosmetica en verzorgingsproducten

• Foundation, mascara, lippenstift (vooral waterproof of long-lasting)
• Zonnebrandcrèmes
• Nagellak

Schoonmaakmiddelen en onderhoudsproducten

• Tapijtreinigers
• Water- en vlekafstotende sprays (voor schoenen, meubels, kleding)
• Autowasproducten

Industrieel en huishoudelijk gebruik

• Brandblusschuim (vooral in de luchtvaart en op vliegvelden)
• Verf, lakken en coatings
• Elektronica (PFAS kunnen gebruikt worden als isolatiemateriaal)

Waarom zijn PFAS zorgwekkend?
PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd omdat ze nauwelijks afbreken in het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam en worden in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals hormoonverstoringen, verhoogd cholesterol, verminderd immuunsysteem, en mogelijk een verhoogd risico op bepaalde kankers. Het vermijden van PFAS is lastig omdat ze in zoveel producten voorkomen en het vaak niet duidelijk op het etiket staan. Toch zijn er manieren om je blootstelling te beperken:

Cosmetica zonder PFAS: check het etiket op ingrediënten die je wilt vermijden met benamingen als fluoro, perfluoro, “PTFE” (Teflon), zoals Perfluorooctanoic acid (PFOA), Polytetrafluoroethylene (PTFE) en Perfluorononyl dimethicone.

Tips: Kies voor natuurlijke cosmetica-merken of gecertificeerde biologische merken, zoals: Weleda, Lavera of het door EWG gecertificeerde Attitude.
Gebruik apps zoals Think Dirty, INCI Beauty of Beat the Microbead om producten te scannen. Bij GreenJump hebben wij alles al voor je uitgezocht en kun je met een gerust hart shoppen.

Kleding en textiel: Probeer water- en vuilafstotende kleding (outdoorkleding met ‘DWR’-coating) ter vermijden of zoek naar PFAS-vrije opties. Ook vlekafstotende behandelde tafelkleden, bankstoffen of tapijten kun je het best vermijden.

Tips: Kies voor producten met het label PFAS-vrij of bluesign®, GOTS, OEKO-TEX (controleer wel of ze ook echt PFAS uitsluiten).

Voedselverpakking en keukengerei: Vermijd fastfoodverpakkingen zoals popcornzakken, pizzadozen en hamburgerdoosjes en Teflon-achtige anti-aanbakpannen (vooral oude of beschadigde pannen). Kies voor RVS, gietijzer, keramiek of glas voor koken, herbruikbare voedselverpakkingen zonder chemische coatings (zoals bijenwasdoeken).

Schoonmaak- en onderhoudsproducten: Vermijd waterafstotende sprays voor meubels/schoenen en glans- of beschermingssprays voor auto’s of ramen tenzij expliciet PFAS-vrij

Brandblussers en bouwproducten: Niet voor dagelijks gebruik, maar wees alert op brandblusschuim (vooral op werk of in industrie), tapijten en meubels die “vlamvertragend” zijn behandeld – kunnen PFAS bevatten.

Algemene aankooptips:

• Zoek op websites of verpakkingen naar termen als: PFAS-vrij, fluorvrij, perfluoro-free, geen forever chemicals
• Koop van merken die transparant zijn over hun ingrediënten en productieproces
• Gebruik bronnen zoals: https://detoxmypfas.org) (informatie en merkgidsen)
  https://echa.europa.eu (Europese Chemie Agentschap met info over verboden stoffen)

Het bericht PFAS: waar zit het allemaal in en waarom zou je het willen vermijden? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Paardenbloem – De detoxer én huidverzorger

Je kent de paardenbloem waarschijnlijk als “onkruid”, maar deze gele krachtpatser is een ware multitasker. Er zijn vele toepassingen mogelijk. Van de wortels en bladeren kun je bijvoorbeeld een milde thee zetten die van oudsher wordt ingezet ter ondersteuning van de spijsvertering. Twee kopjes per dag, tussen de maaltijden, is een veelgebruikte dosering. Uitwendig wordt het witte sap uit de stengel traditioneel gebruikt bij de verzorging van de huid.

Zo gebruik je het: Test altijd eerst op een klein oppervlak om reacties uit te sluiten.

Brandnetel – Prikkelend maar helend

Brandnetels zijn misschien niet ieders favoriet, maar onder dat stekelige uiterlijk schuilt een plant die rijk is aan mineralen en antioxidanten. De bladeren worden van oudsher gebruikt in kruidenremedies.

Zo gebruik je het:
Pluk met handschoenen jonge blaadjes, overgiet ze met heet water voor een milde thee of maak er een warm kompres van. Gedroogde brandnetel is handig om in huis te hebben.

Wist je dat er vaak dovenetels in de buurt van brandnetels groeien? Ze zijn te herkennen aan hun schattige witte bloemetjes. Dovenetels worden traditioneel gebruikt tegen jeuk die je krijgt van brandnetels.

Weegbree – Eerste hulp bij de wandelroute

Deze plant groeit overal: langs stoepen en in grasvelden. En dat is maar goed ook, want hij is een EHBO-klassieker in de kruidengeneeskunde.

Zo gebruik je het:
Plet een blaadje tussen je vingers en wrijf het sap over de aangedane plek. Voor wondjes kun je het blad als natuurlijk ‘pleistertje’ gebruiken.

Kamille – Zacht voor jong en oud

Kamille staat bekend om haar rustgevende karakter, maar wordt ook al eeuwenlang ingezet voor de verzorging van de huid en als thee bij innerlijke onrust.

Zo gebruik je het:
Maak een infusie van gedroogde bloemen en gebruik deze als huidspoeling, stoombad of in een katoenen doek als kompres.

Tips voor een Natuurlijke EHBO-kit

Wil je voorbereid zijn op kleine ongelukjes, op een natuurlijke manier? Dan kun je het volgende in je (reis- of thuis) EHBO-kit stoppen:

• Gedroogde brandnetel, kamille en weegbree: deze kruiden worden al eeuwenlang traditioneel gebruikt als infusie (thee), kompres of spoeling bij dagelijkse ongemakken.
  • Brandnetel: vaak ingezet als kruidenthee en kruidenspoeling
    • → Maak een thee voor inwendig gebruik (bijvoorbeeld als ondersteuning bij het seizoen) of gebruik afgekoeld als huidspoeling.
    • Kamille: staat bekend om haar kalmerende geur en zachte werking
      • → Gebruik als thee bij innerlijke onrust of als afgekoelde infusie op een kompres bij gevoelige huid of vermoeide ogen.
    • Weegbree: traditioneel toegepast bij een geïrriteerde huid
      • → Kneus het blad en leg op de huid, of maak een mild aftreksel voor een huidspoeling.
• Tip: Maak thuis al zakjes met kruidenmengsels (bijv. kamille + weegbree) zodat je ze onderweg makkelijk kunt gebruiken. Herbruikbare theezakjes zoals deze zijn hier ideaal voor.

• Een klein flesje biologische kokosolie of calendulazalf: beide staan bekend om hun verzorgende eigenschappen en kunnen breed worden ingezet.
  • Kokosolie: traditioneel gebruikt om de huid te verzachten en te hydrateren
    • → Geschikt bij droge huid, lipverzorging of als basisolie om etherische olie in te verdunnen.
  • Calendulazalf (goudsbloem): verzorgend bij ruwe of gevoelige huid
    • → Veelgebruikt bij kleine plekjes, droge plekjes of schrale huid
• Tip: Kies een klein, stevig potje (bijvoorbeeld van glas) voor onderweg – kokosolie smelt bij warmte.

• Natuurlijke etherische olie zoals tea tree of lavendel (let op: altijd goed verdunnen, bijvoorbeeld in kokosolie of water)
  • Tea tree: staat bekend om zijn frisse geur en wordt vaak ingezet bij huidverzorging
    • → Breng verdund aan op een puistje of kleine plekjes
  • Lavendel: geliefd om haar kalmerende geur en zachte karakter
    • → Verdund aanbrengen bij insectenbeten of ter ontspanning
• Verdunnen: gebruik op de huid altijd maximaal 1 druppel etherische olie per theelepel basisolie

• Een schone doek of hydrofiele doek: handig voor compressen, wondverzorging of als geïmproviseerde mitella.
  • Gebruik voor het reinigen van een plek op de huid of het aanbrengen van een kruidenaftreksel
  • Bij zwelling of kneuzing kun je een koud kruidenkompres maken
• Tip: Neem er één mee in een herbruikbaar zakje (zoals deze), zodat hij schoon blijft.

• Klein potje klei (bv. groene klei)
  • Voor uitwendig gebruik bij huidirritaties, insectenbeten of als gezichtsmasker
  • Meng met een beetje water tot een papje. Breng aan op de huid, laat opdrogen en spoel daarna af.
• Tip: Voeg eventueel een druppel lavendelolie toe aan het papje (verdund!) voor een extra zachte geurbeleving.

Download onder het blog de handige checklist voor een Natuurlijke EHBO-kit.

Tot slot: natuurlijk, maar met zorg

Hoewel deze planten bij traditioneel gebruik doorgaans goed verdragen worden, is het belangrijk om altijd alert te zijn op allergieën of huidreacties. Gebruik je medicijnen of ben je zwanger? Overleg dan altijd met een arts of natuurgeneeskundige voor je iets nieuws uitprobeert. En ook speelt de plaats waar je de plantjes plukt een rol: pluk bij voorkeur niet langs drukke wegen of plekken waar honden worden uitgelaten.

Groene EHBO is eenvoudiger dan je denkt

De natuur biedt vaak precies wat we nodig hebben – als we weten waar we moeten kijken. Door te leren welke planten om ons heen bruikbaar zijn, maak je jezelf een beetje onafhankelijker én duurzamer. Heb jij al een natuurlijke EHBO-kit in huis, of ga je er een maken? Laat het weten in de reacties onder dit blog – we zijn benieuwd!

Wil je meer weten over duurzame verzorging of natuurlijke producten? Kijk op GreenJump.nl voor veilige, milieuvriendelijke opties voor het hele gezin.

De informatie in dit blog is uitsluitend bedoeld als inspiratie en voor informatieve doeleinden en vervangt geen medisch advies. Gebruik planten altijd met aandacht en overleg bij twijfel met een arts of natuurgeneeskundige.

Het bericht EHBO met natuurlijke middelen: de kracht van planten binnen handbereik verscheen eerst op Green Jump's blog.

Cosmetica voert met 36% van de gezondheidsrisico’s de lijst aan, gevolgd door speelgoed (15%), elektrische apparaten (10%), motorvoertuigen (9%) en chemische producten (6%). Veel gevaarlijke producten blijken afkomstig uit China.

Nieuwe regels, ingevoerd eind 2023, moeten de verkoop van onveilige producten strenger aanpakken:

• Verantwoordelijke binnen de EU: elk product moet nu een verantwoordelijke partij binnen de EU hebben, anders mag het niet verkocht worden.
• Sneller ingrijpen bij onveilige producten: als toezichthouders via het Safety Gate-systeem een product als onveilig bestempelen, moeten fysieke én online winkels het onmiddellijk uit de verkoop halen.
• Strengere controles op webshops en importeurs: ook online marktplaatsen en importeurs worden strakker gecontroleerd. Vooral producten van buiten de EU – zoals uit China – vallen hieronder.
• Meer focus op gezondheidsrisico’s: de regels richten zich vooral op producten die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken, zoals cosmetica met verboden stoffen, speelgoed met verstikkingsgevaar of apparaten met brandgevaar.

Het doel van de strengere regelgeving is om consumenten beter te beschermen in een steeds grotere en snellere online markt.

Voor speelgoed is er door het Europees Parlement en Raad op 10 april 2025 een voorlopig akkoord bereikt over een nieuwe EU-verordening over de veiligheid van speelgoed.

Wat kun je zelf doen?

Als consumenten moeten we kritisch blijven kijken naar de producten die we kopen en bewuste keuzes maken. Probeer online dropship bedrijven zoals Shein en Temu te vermijden, lees er hier meer over: Zijn Shein en Temu betrouwbaar en veilig? Heb je twijfels bij een bepaald product, vraag dan door bij het desbetreffende bedrijf.

Het bericht Recordaantal meldingen over onveilige producten in Europa verscheen eerst op Green Jump's blog.

Wat is titanium dioxide of E171?

E171 is het E-nummer van het voedseladditief titaniumdioxide, ook wel titaandioxide genoemd. Titanium dioxide (TiO2) is een witte kleurstof en glansmiddel en kan nanodeeltjes bevatten. Voorbeelden van voeding waar het in zat: kauwgom, drop, glazuur op koeken en gebak. In mei 2021 kwam de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid tot de conclusie, dat het onduidelijk was of E171 in voedsel veilig is. Al jarenlang bestaat er discussie over de veiligheid van titaniumdioxide. Bij inademing zouden de deeltjes mogelijk kankerverwekkend zijn, maar of ze ook schadelijk zijn na inslikken is nog onzeker. Daarom werd door de Europese Commissie voorgesteld om E171 in voedsel te verbieden. Door de Europese lidstaten werd er positief gereageerd op het voorstel en op 14 januari 2022 werd de aanpassing van de wetgeving voor voedseladditieven bekendgemaakt door de Commissie.

Het verbod op titanium dioxide zou niet alleen gevolgen hebben voor voedsel, maar mogelijk ook voor andere producten waarin deze stof aanwezig is, zoals geneesmiddelen, persoonlijke verzorgingsproducten en speelgoed. Aangezien titaniumdioxide in een groot aantal geneesmiddelen voorkomt en unieke eigenschappen heeft, is het niet eenvoudig om dit snel te veranderen. Een onmiddellijke invoering van het verbod hierop zou kunnen leiden tot tekorten aan geneesmiddelen, wat mogelijk ernstige gevolgen heeft voor patiënten. Daarom heeft het verbod op E171 in voedsel nog geen gevolgen voor goedgekeurde medicijnen en zal de Commissie dit opnieuw bekijken. Dit geldt ook voor cosmetica en speelgoed. Voor cosmetica gaat het Comité voor Consumentenveiligheid van de Europese Commissie (WCCV) dit beoordelen. Voor speelgoed wordt dit bekeken door het Wetenschappelijk Comité voor gezondheids-, milieu- en nieuwe risico’s (WCGMN). Zij richten zich vooral op de risico’s van het inademen van titaniumdioxidepoeder. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het gebruik van schoolkrijt of stoepkrijt. Daarnaast kijkt het comité naar situaties waarin kinderen titaniumdioxide binnenkrijgen, bijvoorbeeld wanneer ze klei of vingerverf met deze stof in de mond stoppen of op witte kleurpotloden kauwen.

Titanium dioxide in persoonlijke verzorging

Misschien heb je er al weleens van gehoord dat ook je tandpasta titanium dioxide kan bevatten. Officieel is dit nog niet verboden, maar doordat er steeds meer aandacht voor is, zijn er steeds meer merken die zelf besluiten deze stof niet meer toe te passen. Maar het is dus wel goed om je er bewust van te zijn.

Ook kan titanium dioxide in zonnebrand gebruikt worden als uv-filter. Het gebruik van titanium dioxide in zonnebrand is niet gevaarlijk, omdat je dat immers niet binnen krijgt. Pas wel op met zonnebrand waarin nanodeeltjes zitten.

Titanium dioxide in lippenstift

Een ander verhaal is lippenstift of andere producten voor de lippen zoals balsems. Je krijgt daar makkelijk iets van binnen, zeker als je na het opsmeren gaat eten of drinken. Titanium dioxide mag nog gewoon gebruikt worden in producten voor lippen en zelfs veel bio merken doen dat nog gewoon. Maar je krijgt dit dus wel degelijk binnen en niet zo’n beetje ook wanneer je regelmatig lippenstift gebruikt! In een onderzoek van de Universiteit van California in Environmental Health Perspectives naar de concentraties en potentiële gezondheidsrisico’s van metalen in lipproducten bleek het volgende. Een vrouw gebruikt gemiddeld 2.35 keer per dag lippenstift en 10 mg product per keer. Dat komt neer op een gemiddeld dagelijks gebruik van 24 mg lipproducten. In de studie gingen ze ervan uit dat je alles binnenkreeg, maar dat is in de praktijk wellicht net wat minder omdat het blijft zitten op je glas/kopje/servetje…maar alsnog, je krijgt een behoorlijk deel binnen.

Helaas zijn er nog weinig alternatieven beschikbaar. Bij Green Jump hebben wij daarom al onze lipproducten waar titanium dioxide in zat uit het assortiment gehaald. Gelukkig hebben we een uitgebreid assortiment aan lippenbalsems zonder titaniumdioxide. Zelf heb ik recent de Oceanly Vegan Gekleurde Lipgloss (verkrijgbaar in drie kleuren) uitgeprobeerd. Ook al is dit geen lippenstift, heeft deze een mooie textuur. Door hem licht op te smeren, heb je een gloss, maar smeer je hem dikker, komt het in de buurt van een lippenstift. Voor nu vind ik dit de fijnste oplossing omdat ik dan zeker weet dat ik geen titanium dioxide binnen krijg. En voor die paar keer dat je er echt werk van wil maken met je make-up, kan je altijd nog je favoriete lippenstift op doen. Iets met de 80-20 regel…:-)
Update augustus 2025: we zijn er bij Green Jump in geslaagd lippenstiften, lipgloss en lipliner te vinden voor jullie zonder titanium dioxide, je vindt ze hier.

Andere schadelijke stoffen in cosmetica

In 2021 testte de Consumentenbond op lippenbalsem ingrediënten die je beter kunt vermijden: Lippenbalsem: let op de ingrediënten. Zij geven drie soorten ingrediënten aan die je liever wilt vermijden. Allergenen bijvoorbeeld, dit zijn geurstoffen zoals Limonene, Linalool, Butylphenyl methylpropional (BMHCA). Als tweede kankerverwekkende stoffen zoals de koolwaterstoffen MOSH en MOAH en als laatste mogelijke hormoonverstorende stoffen zoals conservermeermiddelen. Wil je meer lezen over waar op te letten in cosmetica? Lees dan eens ons eerdere blog hierover. 

Ook zijn er diverse apps waar je kan checken wat er in je cosmetica product zit. Handig om je badkamerkastje en toilettasje eens kritisch te doorlopen en wellicht voor een volgende aanschaf een gezondere en duurzamere keuze te maken. Heb jij ervaring met een bepaalde app of wil je delen wat jij gebruikt om je cosmetica te checken? Deel het hieronder in de reacties!

Het bericht Titanium dioxide in voeding verboden…. maar hoe zit het met mijn lippenstift !? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Biologische aankleedkussens: Veilig en vrij van nare stoffen voor Je Baby

Bij het aankleden van je baby is het aankleedkussen een essentieel product. Kies voor een biologisch aankleedkussen zonder schadelijke chemische stoffen. Er zijn verschillende opties beschikbaar, bijvoorbeeld een aankleedkussen wol (vulling), eventueel gecombineerd met een biologisch katoenen hoes. Wol is van nature ademend en temperatuurregulerend, wat zorgt voor extra comfort voor je kleintje. Ook hydrofiele luiers kies je het beste van biologisch katoen.

Wasbare luier: een duurzame keuze

Luiers vormen een groot onderdeel van de babyverzorging, we schreven er al eerder een blog over. Wist je dat wegwerpluiers jaarlijks verantwoordelijk zijn voor meer dan 100 miljoen kilo afval in Nederland? Het kiezen voor wasbare luiers is een geweldige manier om de hoeveelheid afval te verminderen, terwijl je ook flink bespaart op kosten en als dat niet haalbaar is dan zijn er gelukkig ook duurzamere wegwerpluiers zonder schadelijke stoffen. Deze luiers zijn een verantwoordere keuze voor het milieu, zonder in te boeten op comfort voor je kindje.

Wasbare luiers bevatten geen chemische stoffen die in wegwerpluiers wel aanwezig kunnen zijn. Deze nare stoffen worden via de tere huid van je baby opgenomen in het lichaam en dat dag en nacht! Bovendien hebben studies aangetoond dat wasbare luiers zelfs kunnen bijdragen aan een snellere zindelijkheid, omdat je baby het gevoel van natte luiers beter kan ervaren.

De tegenwoordige wasbare luier is even eenvoudig in gebruik als een wegwerpluier. Ontlasting vang je namelijk op met een handig biologisch afbreekbaar inlegvelletje waardoor de kans dat er daadwerkelijk ontlasting in de luier komt al klein is. En wanneer je kleintje eens een flink “ongelukje” heeft, dan is het bij wegwerpluiers net zo’n kliederboel.

Het belang van de juiste rompers

Bij het kiezen van rompers voor je baby is het belangrijk om rekening te houden met de dikte van de luier. Wasbare luiers zijn vaak dikker dan wegwerpluiers, waardoor sommige rompers moeilijker dichtgaan. Kies voor een romper van biologisch katoen of een combinatie van biologische wol en zijde. Deze materialen zijn ademend, zacht en temperatuurregulerend, wat betekent dat je baby het comfortabel heeft, ongeacht het seizoen.

Duurzame verzorgingsproducten: veilig voor je baby

In het vorig jaar (2023) verschenen boek “Personal Care Products and Human Health” wordt onder andere  besproken dat blootstelling aan chemische componenten in verzorgingsproducten tijdens de zwangerschap en vlak na de geboorte van invloed kan zijn op de menselijke gezondheid, zowel in de kindertijd als in het latere volwassen leven. Het boek biedt achtergrondinformatie, historische context en de nieuwste onderzoeksresultaten over producten voor persoonlijke verzorging en hun impact op de menselijke gezondheid en het milieu.

Er zijn aanwijzingen voor de overdracht van chemicaliën via de placenta in producten die door moeders tijdens de zwangerschap worden gebruikt en voor de aanwezigheid van chemicaliën in de moedermelk die tijdens de borstvoeding op de baby worden overgedragen. De gevolgen van blootstelling in het vroege leven aan hormoonontregelende chemicaliën worden besproken in de context van de nadelige effecten op de reproductieve gezondheid van mannen en vrouwen, neurologische ontwikkelingsstoornissen en de ontwikkeling van obesitas. Er zijn aanwijzingen dat blootstelling in de vroege levensjaren gevolgen kan hebben voor de prevalentie van constitutioneel eczeem bij kinderen, voor nadelige ademhalingsproblemen zoals astma, en voor de ontwikkeling van kanker.

Veel babyverzorgingsproducten bevatten ingrediënten waar je huid en lichaam niet blij van worden, zoals parabenen. Parabenen worden ingezet als een conserveringsmiddel. Ze zorgen ervoor dat bacteriën geen kans krijgen zodat er geen schimmels ontstaan. Over parabenen lopen de meningen uiteen, maar er zijn voldoende wetenschappers die aangeven dat er wel degelijk risico’s aan kleven. Ze kunnen eczeem en uitslag veroorzaken. Maar nog veel belangrijker; er zijn zeer sterke vermoedens dat parabenen hormoonverstorend werken. Inmiddels is via verschillende onderzoeken bewezen dat parabenen het lichaam binnen kunnen komen, zelfs al kort na het aanbrengen van bijvoorbeeld een crème met parabenen. In feite bootsen ze het vrouwelijke hormoon oestrogeen na. Inmiddels is er veel onderzoek gedaan waaruit de negatieve effecten die parabenen hebben op de ontwikkeling van de mannelijke foetus en ook de vruchtbaarheid naar voren komen.

Gelukkig zijn er verschillende biologische merken met natuurlijke babyverzorgingsproducten (ook zonder parabenen) zoals billenbalsem voor rode billetjes, body crème, crème bad, haar en bodyshampoo om mee te wassen, iedere dag olie voor na het badje, weer- en windbalsem en kindertandpasta. Maar ook biologische haargel, zonnebrandcrème en kindertandpasta vind je met natuurcosmeticakeurmerk en zonder schadelijke stoffen.

Duurzame keuzes maken

Met duurzame keuzes op en rondom de commode zoals wasbare luiers, biologisch katoen en natuurlijke verzorgingsproducten, draag je bij aan gezond opgroeien van je baby. Kleine keuzes maken een groot verschil, niet alleen voor je kleintje, maar ook voor de planeet.

Wil je meer duurzame producten voor je baby ontdekken? Neem dan een kijkje in onze webshop Green Jump, waar we zorgvuldig geselecteerde producten aanbieden die zowel goed zijn voor je kindje als voor het milieu.

Het bericht Duurzame keuzes op en rondom de commode voor je baby verscheen eerst op Green Jump's blog.

Zorgwekkende stoffen in billendoekjes

Een onderzoek dat de Franse Consumentenbond al in 2013 deed, UFC Que Choisir liet zien dat er een aantal zorgwekkende stoffen zit in babydoekjes. Nadat zij 34 verschillende soorten billendoekjes onderzocht hadden, was hun conclusie: ‘Keer terug naar water en zeep.’ UFC Que Choisir onderzocht babydoekjes die niet in Nederland verkocht worden. In 32 van de 34 onderzochte producten werden stoffen gevonden die ongunstige effecten kunnen hebben op baby’s. Ook de Consumentenbond (https://www.consumentenbond.nl/luier/wat-zit-er-in-babydoekjes) in Nederland heeft in 2020 de babydoekjes bekeken op ingrediënten en ook daar kwam een lijst uit van doekjes die ingrediënten bevatten die je liever niet gebruikt voor de billetjes van je baby. Gelukkig waren er ook babydoekjes waar niets op aan te merken was, zoals onze Bambo Nature, Water Wipes en Jackson Reece babydoekjes. Echt gevaarlijke of schadelijke ingrediënten, zoals hormoonverstoorders of kankerverwekkende stoffen werden gelukkig niet meer aangetroffen in de babydoekjes. Ook werden in de doekjes die onderzocht zijn door de Consumentenbond geen parabenen aangetroffen waar dat eerdere jaren wel het geval was.

Wat kan het effect zijn van dit soort ingrediënten?

Doekjes die nog wel allergene stoffen en/of antibacteriële anti-oxidanten bevatten kunnen contacteczeem veroorzaken en allergieën in de hand werken. Het vervelende is ook dat de billendoekjes meerdere keren per dag gebruikt worden, en dat na gebruik van de doekjes de huid van de baby niet afgespoeld wordt met water waardoor de stoffen veel tijd hebben om in het huidje van de baby te trekken.

Babydoekjes met parfum

Het Duitse Ökotest deed in 2023 onderzoek naar parfum in vochtige babydoekjes. Wat bleek, alle producten die zij testten bevatten parfum. Dit terwijl parfum overbodig is om het luiergebied goed schoon te maken. Het tegendeel geldt juist: geurstoffen kunnen de gevoelige babyhuid (verder) irriteren. Het lijkt misschien fijn als een babydoekje lekker ruikt, maar parfumstoffen zijn prominente allergenen. Dat is de reden dat we bij Green Jump kiezen voor ongeparfumeerde en alcoholvrije doekjes. Andere, mogelijk ongewenste, ingrediënten die zij tegenkwamen in babydoekjes met parfum: organohalogeenverbindingen. Een aantal van deze grote groep stoffen hebben een allergene werking en velen daarvan hopen zich ook nog op in het milieu. Daarnaast ook PEG-verbindingen, van deze verbindingen zijn er een aantal die de huid meer doorlaatbaar kunnen maken voor vreemde stoffen. Er kunnen echter ook ongewenste ingrediënten zitten in ongeparfumeerde vochtige doekjes, waaronder organohalogeenverbindingen en PEG-verbindingen. Ook bij de test die door de Consumentenbond gedaan is, bleek dat de doekjes die worden afgeraden voornamelijk de test niet doorstaan vanwege de aanwezigheid van parfum en sterke allergenen.

Wat te doen, en waar moet je op letten?

De billetjes van je baby zijn prima schoon te maken met een natgemaakte hydrofielluier, washandje of wasbaar billendoekje met eventueel wat babyolie. Omdat dat niet altijd even praktisch is, wil je wellicht toch graag veilige billendoekjes kopen. Dan zijn er een aantal dingen waar je op kunt letten, ook in het buitenland. Kijk op het etiket of de doekjes:

• Vrij zijn van parfum en alcohol
• Vrij zijn van parabenen
• Vrij zijn van sodium laureth sulfate en sodium lauryl sulfate
• Hypoallergeen zijn
• Biologisch afbreekbaar zijn

Milieuvriendelijke en babyvriendelijke billendoekjes bij Green Jump

Bij Green Jump vind je billendoekjes die aan bovenstaande voorwaarden voldoen. Ze zijn zo zacht, dat ze ook geschikt zijn als toetenpoetsers. Deze doekjes zijn ongeparfumeerd en alcoholvrij. Ze bevatten plantaardige en biologische ingrediënten én ze zijn biologisch afbreekbaar. Fijn dus voor je kindje en het milieu.

Voor wie liever wasbare billendoekjes gebruikt, zijn er bij Green Jump ook zachte, wasbare billendoekjes. Je kunt de blokjes van Terra Gaia gebruiken voor het bevochtigen van de wasbare billendoekjes.

Het bericht Update blog: Billendoekjes met schadelijke stoffen voor baby’s: waar moet je op letten? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Je ziet het steeds vaker op verpakkingen van vochtige doekjes, babydoekjes of billendoekjes: “biologisch afbreekbaar” of “composteerbaar”. Het lijkt eenvoudig; even hup die toet of billen poetsen of de wc schoonmaken en weg met het doekje in het toilet of de GFT-bak. Je denkt misschien dat de doekjes uit elkaar vallen – zoals wc-papier dat doet – en verder afbreken in het riool. Of dat deze in de gft-bak met al het andere gft-afval zullen vergaan. Maar zijn die (billen)doekjes wel echt zo biologisch afbreekbaar of composteerbaar als wat de verpakking doet geloven? En wat is de werkelijke impact op ons milieu?

Even doorspoelen… daar gaat het doekje..

Een aantal maanden geleden was het nog in het nieuws dat rioleringen regelmatig verstopt raken door vochtige doekjes. De reden: ze vallen niet uit elkaar zoals wc-papier en vormen vaste strengen die de afvalwaterpompen tot stilstand kunnen brengen. Dit heeft alles te maken met de samenstelling van de vochtige doekjes. Hoogleraar duurzame chemie Gert-Jan Gruter aan de Universiteit van Amsterdam zegt tegen RTL Nieuws dat er vaak plastic in zit, ze vallen daarom helemaal niet uit elkaar en er blijven een soort plastic matjes over.

Op sommige verpakkingen staat dat de doekjes plasticvrij zijn en geschikt zijn om door te spoelen. Maar ook dan is het alsnog beter om ze niet door de wc te spoelen. De vochtige doekjes zijn namelijk dikker dan wc-papier. En nat wc-papier valt veel makkelijker uit elkaar. De vochtige doekjes plakken samen en vormen een soort klont. En dat is een kostbare aangelegenheid.

Babydoekjes in het riool?

Stichting RIONED, de overkoepelende organisatie voor stedelijk waterbeheer en riolering, heeft al in 2007 onderzoek gedaan naar hoeveel storingen en verstoppingen door vochtige doekjes (mede) veroorzaakt worden en welke maatschappelijke kosten dat geeft. Dit is te lezen in hun rapport ‘Effecten van reinigingsdoekjes op de riolering’. Daarin wordt geconcludeerd dat negentig procent van de gemeenten pompstoringen heeft door doekjes en 42% ook last heeft van rioolverstoppingen daardoor. Dit kost jaarlijks tientallen miljoenen euro’s. Dit jaar zal het onderzoek worden herhaald.

De landelijke campagne “Niet in het riool” (www.nietinhetriool.nl) moet voor bewustwording zorgen. Het enige gebruiksartikel dat geschikt is om door de wc te spoelen is wc-papier. Alle andere droge en vochtige doekjes horen niet thuis in het riool. Sinds kort hebben producenten aanpassingen doorgevoerd waardoor het Nederlandse afvalwatersysteem vochtig toiletpapier nu wel kan verwerken.

Materiaal van vochtige doekjes; biologisch afbreekbaar of composteerbaar?

Waar bestaan vochtige doekjes eigenlijk uit? De meeste vochtige wegwerpdoekjes bestaan uit een mix van viscose en cellulose, bijvoorbeeld op basis van beuken-, sparren- of eucalyptushout of uit biologisch katoen. Wanneer er op een verpakking gesuggereerd wordt dat een doekje biologisch afbreekbaar of composteerbaar is, zou je kunnen denken dat de doekjes onschadelijk zijn voor de natuur. Hierdoor worden ze sneller op de verkeerde manier weggegooid. Terwijl het voor het afvoeren via het rioolstelsel niet uitmaakt of de doeken van polyester, viscose of katoen zijn. “De beslissende factor is de scheursterkte”, zegt Stefan Bröker van de DWA, het Duitse netwerk van experts voor water, afvalwater en afval.

Dan maar in de afvalbak en niet bij het GFT…

Volgens de GFT-regelgeving zijn in het GFT-afval slechts enkele stoffen toegestaan. Dit sluit vochtige doekjes uit, ongeacht van welk materiaal ze zijn gemaakt. Omdat ze niet snel genoeg afbreken, kunnen ze ook problemen veroorzaken in composteringsinstallaties en moeten ze met veel moeite worden uitgezocht. Volgens de Duitse vereniging van gemeentelijke bedrijven, de VKU, geldt dit ook voor materialen die de fabrikanten omschrijven als ‘biologisch afbreekbaar’ of ‘composteerbaar’. Materialen als viscose en cellulose zijn gebaseerd op natuurlijke materialen, maar zijn zodanig gemodificeerd dat ze slecht afbreken. En ook als een doekje van katoen gemaakt is, kan het na een bewerkingsproces zoals weven, bleken of verven niet meer als een natuurlijke vezel worden gezien. Sowieso geldt dat een stof als katoen moeilijk biologisch afbreekbaar is. Maar ook toevoegingen zoals oliën of geurstoffen of eenvoudig dat wat je afveegt met het doekje hoort niet bij het GFT-afval thuis.

Bij Green Jump hebben we één merk doekjes,Jackson Reece, waarvan getest is dat de doekjes wel in de gft bak mogen en ook binnen 2 maanden afgebroken zijn. Maar dan mag er dus geen ontlasting op zitten, dus dat geldt dan vooral voor wanneer je het doekje hebt gebruikt om het gezichtje schoon te maken. Daarnaast heeft één van onze collega’s gesproken met een deskundige van Attero die heel duidelijk aangaf dat er gewoon geen vochtige doekjes bij het Gft mogen. Oftewel…..het blijft toch gewoon de prullenbak.

Billendoekjes milieuonvriendelijk

Het Duitse Ökotest is er duidelijk over: het ecologische evenwicht van de doekjes is niet goed, ook al belanden ze zoals bedoeld in het restafval. Ook al zijn ze uit plantaardige materialen gemaakt; voor de productie van viscose bijvoorbeeld is veel energie nodig en katoen heeft tonnen water nodig. Eigenlijk wel heel zonde dus om ze na 1 x weg te moeten gooien dus voor thuis misschien toch herbruikbare?

Herbruikbare babydoekjes

Toeten of billetjes poetsen kan natuurlijk ook met een washandje of stoffen doekje. Je kunt ze zelfs meenemen (houdbaarheid is dan een dag of 2 à 3).  Wil je stoffen doekjes combineren met gemak, kijk dan eens naar deze doekjes in combinatie met de verzorgende blokjes van Terra Gaia, dan maak je zelf je eenvoudig te gebruiken vochtige doekjes, ook voor onderweg!

Het bericht Vochtige doekjes en billendoekjes in WC of GFT? verscheen eerst op Green Jump's blog.

Hydroxy-apa-watte?

Hydroxy-apatiet, ook wel HA, HAp of hydroxyapatite, is een mineraal dat ontstaat uit de verbinding tussen calcium en fosfaat. Dit mineraal komt van nature veel in ons lichaam voor: niet alleen ons botweefsel, maar zelfs ons tandglazuur bestaat voor het grootste deel uit hydroxyapatiet. En juist dát maakt deze stof voor de tandheelkunde zo interessant!

Hoe hydroxyapatiet je tanden wit en sterk houdt

Het glazuurlaagje van je tanden kan onder invloed van zure stoffen ‘demineraliseren’. Het calcium uit het glazuur lost dan op en komt in ons speeksel terecht. Hydroxyapatiet vervangt het opgeloste calcium en vult de ontstane ruimtes in het glazuur op. Zo krijgen bacteriën geen kans en kan HA cariës voorkomen en kleine beginnende gaatjes helpen herstellen. Als extra bonus wordt het tandoppervlak gladder en oogt het witter.

Een stukje geschiedenis

Tandpasta’s met hydroxyapatiet hebben we grotendeels te danken aan de NASA. In 1970 ontwikkelde de ruimtevaartorganisatie namelijk een nieuw soort tandpasta: met hydroxyapatietdeeltjes als werkzaam bestanddeel. Ze hoopten dat astronauten met behulp van deze minerale deeltjes minder last zouden hebben van botverlies en tandbederf in de ruimte. Enkele jaren later, in 1978, kocht het Japanse bedrijf Sangi-Co Ltd. het patent van de NASA en begon deze tandpasta verder te ontwikkelen en onderzoeken. En met succes! In 1993 verklaarde de Japanse overheid hydroxyapatiet tot officiële werkzame stof in mondverzorging. Sindsdien zijn tandpasta’s met dit mineraal de gouden standaard in het Aziatische land.

De voordelen van HA

Dat ze er in Japan zo dol op zijn is niet zo gek, want hydroxyapatiet heeft best wat voordelen. Het mineraal versterkt het tandglazuur op natuurlijke wijze, kan de gezondheid van het tandvlees verbeteren en het kan ervoor zorgen dat je tanden witter lijken. Daarnaast is het mineraal niet giftig voor ons én vriendelijk voor de goede bacteriën in je mond. Voor zover bekend zijn er dan ook geen noemenswaardige bijwerkingen. Hydroxyapatiet in tandpasta kan synthetisch of natuurlijk zijn. In het laatste geval wordt het mineraal gewonnen uit onder andere visbotten, eierschalen en zeeschelpen, maar ook uit planten, algen en kalksteen. Uit onderzoek is gebleken dat synthetische deeltjes vrijwel identiek zijn aan natuurlijke hydroxyapatiet.

Is hydroxyapatiet dé vervanger van fluoride?

Fluoride en HA werken ieder op hun eigen manier. Fluoride gaat een verbinding aan met het calcium van je glazuur en creëert daarmee een laagje fluorapatiet dat je tanden beschermd. Hydroxyapatiet is een lichaamseigen stof die je tanden versterkt en remineraliseert. Om goed werkzaam te zijn tegen cariës is het belangrijk dat de concentratie van hydroxyapatiet in tandpasta minimaal 10-15% is. En dat is waarschijnlijk ook de reden dat fluoride de nummer 1 keuze is: van fluoride is niet alleen veel minder nodig (gemiddeld 0,1 – 0,15 %), maar nano-HA schijnt tot wel 10x duurder te zijn dan fluoride. Qua werking lijkt het mineraal vooralsnog niet onder te doen voor fluoride. Er worden ook micro-deeltjes gebruikt, een slagje groter dus.

Tandpasta’s met hydroxyapatiet

Ondanks dat dit mineraal al meer dan 40 jaar de go-to optie is in Japan, vind je hier (vrijwel) geen tandpasta’s die, in plaats van fluoride, hydroxyapatiet gebruiken. Maar vanwege de eigenschappen van HA zijn steeds meer producenten geïnteresseerd in deze markt. De deeltjes worden dan meestal toegepast voor de positieve effecten die het voor je gebit kan hebben, zoals wittere tanden zonder te bleken en extra ondersteuning voor gevoelige tanden.

En die nano-deeltjes, zijn die wel veilig?

Daar kunnen we helaas nog geen antwoord op geven en er zijn ook merken die voor micro-deeltjes kiezen. Over de veiligheid van nano-hydroxyapatietdeeltjes in mondverzorgingsproducten zijn zeker vragen. Waar sommige onderzoeken stellen dat de nanodeeltjes geen invloed hebben op onze cellen (en dus veilig zouden zijn), is de Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS) hier nog niet zo zeker van. In dit maart dit jaar heeft de Europese Commissie het SCCS wederom om een opinie gevraagd op basis van nieuwe informatie. De conclusie daarvan is dit najaar te verwachten. We houden onze oren en ogen open voor meer informatie. Wordt vervolgd!

Het bericht Hydroxyapatiet: de gouden standaard in de Japanse mondzorg verscheen eerst op Green Jump's blog.

Auw! Een gaatje

Door een combinatie van etensresten en speeksel ontstaat er op je tanden tandplak, een plakkerig, kleurloos laagje. Bacteriën in deze tandplak zijn dol op koolhydraatrijk voedsel. Ze zetten de suikers om in zuren en daardoor ontstaat er elke keer dat je iets eet of drinkt een zuuraanval op je tanden en kiezen. Juist deze zuuraanvallen tasten je tandglazuur aan, waardoor cariës, ofwel gaatjes, kunnen ontstaan.

Een goede mondgezondheid

Die krijg je door te letten op wat je eet en drinkt en hoe vaak je dat doet. Maar ook door te flossen én door goed te poetsen met een geschikte tandpasta om tandplak te verwijderen. En qua tandpasta’s is er inmiddels aardig wat keuze. Zo bestaan er tandpasta’s met fluoride, zonder fluoride, met xylitol, zonder xylitol…en natuurlijk tandpasta’s waarin fluoride en xylitol met elkaar gecombineerd worden.

Fluoride, het wondermiddel tegen cariës?

Fluoride is een natuurlijk mineraal, dat het tandglazuur harder maakt en daarmee beter bestand tegen zuuraanvallen. Zo helpt het cariës voorkomen. Het wordt daarom wereldwijd geadviseerd in de strijd tegen gaatjes. In sommige landen, zoals de Verenigde Staten, Australië en delen van Engeland, wordt zelfs het drinkwater gefluoriseerd. In Nederland is dat sinds 1976 niet meer toegestaan. Want hoewel fluoride na jaren en jaren van onderzoeken effectief lijkt te zijn tegen cariës, heeft het in de loop der tijd ook een slechtere naam gekregen. Hoe zit dat?

De andere kant van de fluoride-medaille

De inname van fluoride kan namelijk bijwerkingen hebben, van mild tot ernstig. Een acute fluoride vergiftiging kan bijvoorbeeld leiden tot misselijkheid, overgeven, coma of in hele ernstige gevallen zelfs fataal aflopen. Gelukkig komt een acute fluoride overdosis vrijwel nooit voor, een hele tube tandpasta neemt je kind immers niet zo snel in.

Maar neem je gedurende langere tijd te hoge concentraties fluoride in? Dan kunnen er wel chronische effecten optreden. Voorbeelden daarvan zijn fluorose, botontkalking en vergroeiing van het bot. Deze bijwerkingen komen vooral voor in landen met gefluoriseerd drinkwater, vanwege de grote inname van fluoride aldaar.

Hoe herken je fluorose?

‘Dental’ fluorose zijn witte of bruine vlekjes op de volwassen tanden, die eigenlijk vooral ontsierend zijn. Deze ontwikkelingsstoornis kan enkel ontstaan tijdens de tandontwikkeling. Eenmaal doorgebroken volwassen tanden kunnen geen fluorose meer ontwikkelen. De aandoening varieert van zeer mild (witte vlekjes) tot ernstig (bruine vlekken) en de ernst ervan kan ook weer afnemen tijdens het volwassen worden. In Nederland komen soms milde vormen van fluorose voor, die voornamelijk het gevolg zijn van onjuist gebruik van fluoride tabletten of het doorslikken van te veel tandpasta.

Xylitol, het alternatief voor fluoride?

Lang leek xylitol de aangewezen kandidaat om fluoride te vervangen. Een natuurlijke zoetstof, eenvoudig toe te voegen aan kauwgom of snoepjes, met hooguit milde bijwerkingen als diarree en buikkrampen bij overmatig gebruik. Klinkt als een goed alternatief, toch? Helaas is de werkzaamheid van xylitol nog altijd niet onomstotelijk vastgelegd. Recent onderzoek laat weliswaar zien dat xylitol kauwgom een verminderend effect kan hebben op tandplak, maar er zijn nog geen overtuigende bewijzen dat xylitol fluoride kan vervangen. Xylitol lijkt op dit moment vooral geschikt als goede aanvulling op het gebied van mondverzorging. We hopen dat hier in de toekomst meer duidelijk over wordt.

Welke tandpasta kies jij?

De WHO is er heel duidelijk over: poetsen met een fluoridehoudende tandpasta is onze beste selfcare optie in de preventie van cariës. Maar we begrijpen dat je terughoudend kan zijn om voor fluoride te kiezen, vooral als je kindje moeite heeft tandpasta uit te spugen. Zelf hebben we inmiddels ervaren dat juist voor de kinderen fluoride van belang kan zijn bij het voorkomen van gaatjes. En dat de noodzaak bij volwassenen nogal eens kan verschillen.

Bij Green Jump vinden we dat een goede mondgezondheid van groot belang is. En vooral dat ieder voor zich moet kunnen beslissen welke producten daarbij passen. Daarom vind je in ons assortiment vanaf nu ook tandpasta mét fluoride. Maar! Natuurlijk zijn ook dit producten met de kwaliteit die je van ons verwacht: fijne tandpasta’s voorzien van een natuurcosmetica keurmerk. Zodat je weet dat het met de ingrediënten, werkomstandigheden en verpakking goed zit.

Wat je ook kiest: Poetsen, poetsen, poetsen!

Goed poetsen is het advies, welke tandpasta je ook kiest. En begin met poetsen zodra de eerste tandjes doorkomen. Leer je kindje ook om de tandpasta niet door te slikken. Gebruik je een tandpasta met fluoride? Zolang kindjes niet goed kunnen spugen gebruik je een peutertandpasta. Deze heeft namelijk een lagere concentratie fluoride (aangegeven in ppm – parts per million). Je hoeft dan ook niet direct in paniek te raken, mochten ze deze tandpasta toch een keer doorslikken. En houd je bij het poetsen aan deze voorschriften:

– Gebruik, zodra de eerste tandjes doorkomen, een rijstkorreltje peutertandpasta met 500-750 ppm fluoride

– Vanaf 5 jaar gebruik je een erwtje tandpasta per poetsbeurt met 1000 – 1500 ppm fluoride

– Vraag eventueel advies aan je tandarts of mondhygiënist voor de beste poetstechniek.

Het bericht Fluoride tandpasta of Fluoridevrij of tandpasta met Xylitol? verscheen eerst op Green Jump's blog.